- Organami sołectwa są zebranie wiejskie i sołtys. Zebranie wiejskie jest organem uchwałodawczym, a sołtys organem wykonawczym. Rada sołecka jest tylko zespołem wspomagającym, opiniująco-doradczym sołtysa - mówi wicewójt Piotr Pyka, który szczegółowo przeanalizował zapisy prawa dotyczące tej sprawy. - Nadzór nad działalnością sołectwa sprawuje rada gminy (np. poprzez swój organ, jakim jest komisja rewizyjna) oraz wójt. Nie może tego zrobić natomiast skarbnik gminy, mimo że nadzoruje gminny budżet. Okazuje się także, że sołtysa nie może kontrolować społeczność wsi, która tworzy tzw. zebranie wiejskie. - Zebranie wiejskie nie jest organem kontrolnym sołectwa. Może proponować różne inicjatywy, podejmować uchwały, jednak w jego kompetencjach nie leży sprawowanie nadzoru nad sołtysem - mówi Piotr Pyka. Z analiz wyroków wojewódzkich sądów administracyjnych, jakie w ostatnim czasie zapadły w sprawach spornych zapisów w statutach sołectw, wynika jednoznacznie, że rada sołecka jedynie wspomaga działalność sołtysa. Przypisywanie jej dodatkowych uprawnień jest niedopuszczalne. Rada sołecka nie ma żadnych samoistnych kompetencji. Dlatego też w jej obrębie nie mogą istnieć dodatkowe komisje - tak jak ma to miejsce w radzie gminy, gdzie funkcjonują np. komisje rewizyjna, rolnictwa albo budżetu. Czy kontrolę nad sołtysem mógłby sprawować przewodniczący rady sołeckiej? - Kontroli nad sołtysem nie może sprawować rada sołecka, a więc tym bardziej jej przewodniczący. Statuty sołectw gminy Jemielnica nie przewidują wyboru przewodniczących rad sołeckich. Istnieją jednak gminy, gdzie takie stanowiska w statutach przewidziano. Przewodniczący rady sołeckiej nie ma jednak żadnych dodatkowych uprawnień. To tylko tytuł "prestiżowy" - wyjaśnia wicewójt. - Funkcja ta może niekorzystnie wpłynąć na relacje w radzie sołeckiej i konflikty interesów między sołtysem a przewodniczącym. Nie ma jednak przeszkód, aby społeczność wiejska złożyła wniosek o zmianę swojego statutu i uzupełnienie go o zapisy umożliwiające powołanie przewodniczącego rady sołeckiej. W gminie Jemielnica statuty sołectw, zanim zostały przyjęte, były wcześniej konsultowane z mieszkańcami. Nikt wówczas nie wnosił do nich uwag.