Dzieje się to za pomocą funduszy strukturalnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji dla Rolnictwa, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Chodzi o wsparcie finansowe i strukturalne regionów zacofanych, stref przygranicznych i terytoriów dotkniętych upadkiem tradycyjnych przemysłów: węglowego, stalowego, stoczniowego i tekstylnego. Co trzy lata Komisja Europejska składa sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu, Radzie Unii Europejskiej, Komitetowi Społeczno-Ekonomicznemu oraz Komitetowi Regionów z postępów w osiąganiu spójności ekonomicznej i społecznej. Potrzeba wspólnej polityki regionalnej stała się szczególnie wyraźna w 1973 roku, po rozszerzeniu Wspólnoty o Danię, Wielką Brytanię i Irlandię. Przełomem był szczyt paryski z 1974 roku i - rok później - powołanie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF - European Regional Development Fund). Fundusz miał przyczynić się do zmniejszenia różnic w rozmaitych regionach Unii Europejskiej i pomóc w rozwoju regionów zacofanych. W 1985 roku wprowadzono Zintegrowane Programy Śródziemnomorskie; miały one przygotować Hiszpanię i Portugalię do wejścia do Wspólnoty. Opierały się na wykorzystaniu przez kilka lat w określonych strefach i regionach środków kilku funduszy strukturalnych. W 1987 roku, po przyjęciu Jednolitego Aktu Europejskiego, rozwój polityki regionalnej uznano za jedno z najważniejszych zadań Wspólnoty. Do Traktatu Rzymskiego włączono nowy rozdział: "Spójność gospodarcza i socjalna", zapowiedziano reformę funduszy strukturalnych i podwojenie środków finansowych przeznaczanych na politykę regionalną. Reforma funduszy strukturalnych w 1988 roku i związane z nią ustalenie nowych, precyzyjnych (i do dziś obowiązujących) celów tworzyło wspólną wizję problematyki regionalnej. Na mocy Traktatu z Maastricht z 1992 roku został powołany Fundusz Spójności. Przyznawany jest państwom UE, w których PKB w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosi mniej niż 90 proc. średniej UE. Z pomocy tej korzystają: Hiszpania, Portugalia, Irlandia i Grecja. Z Funduszu współfinansowane są przedsięwzięcia z zakresu ochrony środowiska naturalnego i infrastruktury transportu (sieci transeuropejskie). Z funduszy strukturalnych korzysta kilkadziesiąt regionów Unii. Najbardziej zacofane są departamenty zamorskie Francji (Martynika, Reunion, Gujana, Gwadelupa) oraz regiony w Grecji (Ipeiros i Voreigo Aigaio), Hiszpanii (Extremadura), Portugalii (Azory i Madera), południowe Włochy i Sardynia oraz Irlandia Północna. Warto podkreślić, że z funduszy strukturalnych korzystają nie tylko ubogie kraje Unii, ale również jej najbogatsi członkowie: Wielka Brytania, Francja czy Niemcy. Środki z Funduszu Rozwoju Regionalnego przeznaczane są bowiem dla regionów, w których PKB na jednego mieszkańca nie przekracza 75 proc. średniej UE. Subwencje sięgają 3/4 ogólnych kosztów danego przedsięwzięcia.