Aby zminimalizować możliwość zakażenia należy wziąć pod uwagę wszystkie środki ostrożności mające na celu ochronę zdrowia ludzi. W szczególności powinno się: - unikać kontaktu z drobiem (np. kurczaki, kaczki, gęsi, gołębie) lub innymi dzikimi ptakami - unikać miejsc, gdzie może być obecny drób zakażony wirusem grypy ptasiej (H5N1), takich jak np. targowiska, fermy drobiu, zakłady przetwórstwa - zaniechanie hodowli ptaków jako zwierząt domowych, - dokładne mycie rąk wodą z mydłem po jakimkolwiek kontakcie z ptakami. W miejscach występowania drobiu nie powinny bawić się dzieci. Tak, jak przy kontakcie z innymi chorobami zakaźnymi, jednym z najważniejszych elementów profilaktyki jest dokładne i częste mycie rąk przy użyciu mydła i wody lub, jeśli nie jest to możliwe, przy pomocy środków zawierających alkohol. Pomaga to usunąć zakaźny materiał ze skóry i tym samym zapobiega przeniesieniu się choroby. Wirus ptasiej grypy może przeżyć: - w materiale mrożonym przez długi okres czasu dlatego każdą mrożonkę mięsa drobiowego należy uznać za zakażoną. - materiale organicznym pochodzenia zwierzęcego co najmniej przez 7 dni - dlatego też czyszczenie z użyciem detergentów miejsc skażonych bądź narażonych na skażenie jest istotnym elementem w zapobieganiu rozprzestrzeniania się wirusa. Wirus jest wrażliwy zarówno na wszystkie rodzaje detergentów jak i temperaturę powyżej 90 stopni. Należy kontaktować się na bieżąco z lokalnymi służbami weterynaryjnymi w celu uzyskania informacji dotyczących: - miejsc występowania drobiu podejrzanego o zakażenie, - bezpiecznych sposobów niszczenia martwego drobiu, jego odchodów i innych odpadów. Nie należy transportować żywego lub martwego drobiu nawet, jeżeli twierdzi się, że jest on zdrowy. Nie należy przygotowywać żywności dla ludzi i zwierząt z drobiu pochodzącego z dotkniętych terenów (już sam ubój i przygotowywanie żywności niosą ze sobą duże ryzyko zakażenia). Jeżeli jednak przygotowuje się żywność z drobiu należy pamiętać o następujących środkach ostrożności: - przy uboju, odpierzaniu i patroszeniu ptaków należy stosować metody, które nie spowodują skażenia (np. nie dopuścić do rozprzestrzeniania się piór, zabezpieczyć skórę, zwłaszcza twarzy, przed kontaktem z materiałem) i każdorazowo po wykonaniu czynności umyć dokładnie ręce i skażoną skórę wodą z mydłem, zaś powierzchnie i używany sprzęt ? umyć dokładnie wodą z detergentem, - cała żywność drobiowa, w tym jajka i krew, powinny być gotowane, - nie spożywać surowego mięsa drobiowego i innych produktów drobiowych, w tym potraw wykonanych z krwi drobiu, - nie dopuścić do kontaktu mięsa surowego z mięsem gotowanym lub gotowym już do spożycia - do przygotowania surowego mięsa nie używać tej samej deski lub tego samego noża, przy użyciu których przygotowuje się mięso gotowane lub gotowe już do spożycia, - nie przenosić zarówno surowego jak i gotowanego mięsa bez mycia rąk pomiędzy tymi czynnościami, - przed gotowaniem jaj należy umyć ich skorupki wodą z mydłem oraz pamiętać o każdorazowym umyciu rąk po tej czynności, - nie używać jaj surowych lub ugotowanych na miękko do przygotowania żywności, która nie będzie gotowana przed spożyciem, - przed spożyciem jaja gotować przynajmniej przez 5 min w temperaturze 90 stopni, - każdorazowo po kontakcie z surowym mięsem drobiowym lub jajami należy umyć dokładnie ręce wodą z mydłem zaś wszystkie powierzchnie oraz sprzęt mający kontakt z tymi produktami - wodą z detergentem. Jeżeli jednak przez przypadek doszło do kontaktu z drobiem na terenie występowania ptasiej grypy np. fermy, targowiska (w tym kontakt ze zwłokami ptaków, ich odchodami lub innymi odpadami) należy podjąć następujące środki ostrożności: - dokładnie oczyścić obuwie (poza mieszkaniem) wodą z mydłem, a następnie dokładnie umyć ręce, - monitorować stan swojego zdrowia przez 10 dni - przynajmniej 1 raz dziennie kontrolować temperaturę ciała, - jeżeli w ciągu 10 dni pojawią się objawy takie jak: wzrost temperatury ciała powyżej 37,5 stopni, kaszel lub trudności w oddychaniu, albo jeżeli rozwiną się inne objawy chorobowe - należy natychmiast skontaktować się z lekarzem, - przed wizytą w placówce służby zdrowia należy poinformować lekarza (telefonicznie, elektronicznie) o: a) swoich objawach, b) kontakcie z drobiem, jeżeli taki miał miejsce, c) ewentualnych podróżach, - osoba wykazująca objawy choroby lub chora nie powinna podróżować, - osoba wykazująca objawy choroby powinna ograniczyć kontakt z innymi osobami na tyle, na ile jest to możliwe, aby zapobiec rozprzestrzenieniu się choroby. Inne osoby nie powinny mieć kontaktu z wydzieliną z nosa i ust osoby wykazującej objawy choroby lub chorej, - chusteczki higieniczne i inne środki higieny osobistej mające kontakt z wydzielinami i wydalinami osoby wykazującej objawy choroby należy bezpiecznie usunąć (np. szczelnie zamknąć w plastikowym worku i spalić). W przypadku, kiedy zaistnieje konieczność kontaktu z osobą wykazującą objawy choroby lub chorą, a także chorym lub martwym drobiem należy: - zastosować środki ochrony osobistej - dobrze przylegająca maska na usta i nos, gogle, fartuch, rękawiczki i buty gumowe, - jeśli nie jest możliwe skorzystanie z powyższej ochrony - przykryć usta i nos kawałkiem materiału (łatwego do umycia), założyć okulary, użyć plastikowych toreb w celu zabezpieczenia rąk i obuwia. Po użyciu środków ochrony osobistej należy: - odzież ochronną dokładnie uprać w wodzie z detergentem, - zużyte rękawiczki i pozostałe części ochrony osobistej umieścić w plastikowym worku, szczelnie zamknąć i przekazać do utylizacji, albo poddać procesowi dezynfekcji, - umyć dokładnie ciało wodą z mydłem, - umyć dokładnie włosy, - zawsze pamiętać o każdorazowym dokładnym myciu rąk po kontakcie ze skażonym materiałem, - zachować środki ostrożności przed ponownym zanieczyszczeniem. Jednocześnie CDC nie zaleca rutynowego użycia masek lub innych środków ochrony osobistej w miejscach publicznych. Zasady postępowania mogą ulec zmianie w chwili pojawienia się nowych, ważnych informacji dotyczących występowania ptasiej grypy i aktualnej sytuacji epidemiologicznej. Źródło: MSZ