Jego głównym celem jest pomoc w walce z bezrobociem w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Środki finansowe funduszu są przeznaczane na pomoc dla różnych regionów i grup społecznych, w szczególności dla pracowników zagrożonych bezrobociem długoterminowym oraz dla ludzi młodych (do 25 roku życia) wkraczających dopiero na rynek pracy. Pomoc z EFS może być przeznaczana między innymi na: - organizowanie szkoleń rozwijających umiejętności zawodowe; - ulepszanie i dostosowywanie do potrzeb rynku pracy systemów powszechnego kształcenia; - kształcenie kadr, ekspertów i personelu dydaktycznego; - wspieranie programów mających na celu tworzenie nowych miejsc pracy w tym zatrudnienia w małych i średnich przedsiębiorstwach; - walkę z dyskryminacją zawodową w tym wyrównywanie szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy; - wspieranie grup ludzi odrzuconych i defaworyzowanych przez społeczeństwo (np. bezdomnych i uzależnionych); - pomoc techniczną, badania naukowe i promowanie nowych technologii. Budżet Europejskiego Funduszu Socjalnego wynosi na lata 2000-2006 około 60 mld euro, co stanowi około 30 proc. środków przeznaczonych dla Funduszy Strukturalnych przez Unię Europejską na lata 2000-2006. Z EFS finansowane są: Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego, Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich oraz Inicjatywa Wspólnotowa Equal.