Wystawa "Nauka, planowanie, wypędzenia. Generalny Plan Wschodni narodowych socjalistów" została przygotowana przez Niemiecką Wspólnotę Badawczą (DFG). Poświęcona jej konferencja prasowa odbyła się we wtorek w Instytucie Pamięci Narodowej. - W czerwcu 1942 r. Konrad Meyer, profesor agronomii na uniwersytecie w Berlinie, przesłał Reichsfuehrerowi SS Heinrichowi Himmlerowi memoriał dotyczący germanizacji ziem wschodnich. Dokument ten znany jako Generalny Plan Wschodni, przewidywał, że w ciągu 25 lat blisko pięć milionów Niemców osiedlonych zostanie na ziemiach Polski wcielonych do Rzeszy oraz w zachodniej części Związku Radzieckiego, który naziści zamierzali podbić. Miliony słowiańskich mieszkańców tych terenów miały zostać zniewolone, wypędzone bądź wymordowane - napisał w odczytanym podczas konferencji liście prezes DFG Matthias Kleiner. Jak zaznaczył, nazistowskie plany zaprowadzenia w Europie nowego ładu opierały się na pracy wielu naukowców. - DFG, która tuż po przejęciu władzy przez nazistów podporządkowała się nowemu reżimowi, przeznaczyła na sfinansowanie tych badań znaczną część swego budżetu. Generalny Plan Wschodni, a także poświęcona mu wystawa pokazuje jak bliskie związki łączyły w okresie Trzeciej Rzeszy naukę z polityką i jaką rolę odgrywało przy tym wspieranie badań naukowych - dodał Kleiner. - Trzy lata temu Piotr Madajczyk z Instytutu Studiów Politycznych PAN przyszedł do nas z propozycją dotyczącą pokazania u nas niemieckiej wystawy przedstawiającej uwikłanie nauki niemieckiej w hitlerowski Plan Wschodni - opowiadała zastępca prezesa IPN Agnieszka Rudzińska. - Propozycja wydała nam się bardzo interesująca i postanowiliśmy pokazać ekspozycję w Warszawie i w czterech innych miastach. To ważna wystawa pokazująca jak Niemiecka Wspólnota Badawcza chce rozliczyć się ze swoją przeszłością i wkładem, jaki miała w nazistowskie plany przesiedleń - podkreśliła. Wystawa przybliża historię Niemieckiej Wspólnoty Badawczej i planów hitlerowskiego narodowego socjalizmu dotyczących stworzenia na Wschodzie "przestrzeni życiowej" dla Niemców i zniemczonych obywateli krajów podbitych, uznanych za "wartościowych rasowo" lub o korzeniach niemieckich. W ramach prowadzonych przez DFG badań prowadzono m.in. określanie cech "rasy niemieckiej" czy podkreślano wagę chłopów jako "źródła krwi narodu". Na ekspozycji można m.in. zobaczyć mapy obrazujące plany niemieckiego osadnictwa w Europie Wschodniej, budowy "niemieckich wsi", wysiedlenia Polaków i poszukiwanie "niemieckiej krwi" wśród polskich dzieci. Akcje te obrazuje film o wysiedlaniu najmłodszych Polaków z Zamościa pt. "Dzieci z Himmlerstadt" (nazwą tą Niemcy określali Zamość-PAP). Wystawie towarzyszą też odtwarzane nagrania zeznań Konrada Meyera podczas procesu w Norymberdze oraz napisane przez niego książki i broszury poświęcone Planowi Wschodniemu. Ekspozycję przygotowała grupa niemieckich niezależnych historyków w ramach dużego projektu badawczego dotyczącego historii DFG w okresie od lat 20. do 70. XX w. Projekt rozpoczął się w 2000 r., a sama wystawa od 2006 r. odwiedziła 20 niemieckich miast. Oficjalne otwarcie ekspozycji zaplanowano na 17 kwietnia w stołecznej siedzibie IPN. Wystawę będzie można oglądać w Warszawie do 13 maja. Później pojedzie do Lublina, Wrocławia, Poznania i Gdyni.