- O Lipskiej w Polsce wiadomo niewiele - podkreśliła na piątkowej konferencji prasowej dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie Agnieszka Morawińska. Artystka kojarzona jest głównie jako partnerka i modelka Dunikowskiego. Tworząc "w cieniu mistrza", zajmowała się rzeźbą i malarstwem, projektowała wnętrza, kostiumy i dekoracje teatralne, ilustrowała książki i czasopisma. Na wystawie w Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni po raz pierwszy w Polsce będzie można zobaczyć prace Lipskiej. Zwiedzający zobaczą jej projekty kostiumów dla solistów Baletów Rosyjskich Siergieja Diagilewa, zdjęcia mieszkania urządzonego przez artystkę dla słynnego paryskiego fryzjera Antoine'a Cierplikowskiego oraz stroje zaprojektowane dla założycielki firmy kosmetycznej Heleny Rubinstein. Na ekspozycji zgromadzono także rzeźby i obrazy artystki. Lipska spędziła większość życia w Paryżu. - Należała do całej fali kobiet-artystek, które rozpoczęły działalność w początkach XX w. - powiedziała Morawińska. Prekursorki zaczęły działać poza swoimi wyuczonymi dziedzinami sztuki, zajęły się sztuką użytkową, czyli tą dziedziną, którą nie zainteresowali się jeszcze mężczyźni. - Twórczość Lipskiej jest emanacją elegancji, wdzięku, próbą stworzenia z życia codziennego bardzo pięknej kolorowej rzeczywistości - uważa Morawińska. Artystka projektowała dla domu mody Maison Myrbor, współpracowała z królem mody Paulem Poiretem. Prowadziła butik z autorskimi projektami ubrań na Montparnassie, potem na Avenue des Champs-lysees. Sara Lipska (1882-1973) poznała Dunikowskiego jako studentka w jego pracowni rzeźby w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1908 r., pod koniec studiów, urodziła córkę Marię Xawerę. Cztery lata później wyjechała z nią do Paryża. Tam Lipska obracała się w świecie mody i w środowisku teatralnym. Zdobyła złote medale na Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w 1925 r. oraz na Wielkiej Wystawie Sztuki i Techniki w 1937 r. Po II wojnie światowej uczestniczyła w przygotowaniach kostiumów do baletu "Taniec ptaków" Oliviera Messiaena. Te różnobarwne stroje można zobaczyć na szkicach prezentowanych w Królikarni. Artystka była autorką stroju wschodniego, w którym Cierplikowski pozował do obrazu Keesa van Dongena. Dzieło to również pokazano na wystawie. Jedna z sal wystawowych w całości poświęcona jest związkowi Lipskiej z Dunikowskim. Zwiedzający zobaczą tam rzeźby i obrazy artysty do których pozowała Lipska oraz portrety ich córki. Muzeum Narodowe w Warszawie, którego jednym z oddziałów jest muzeum w Królikarni, wypożyczyło prace Lipskiej z francuskich muzeów i prywatnych kolekcji. Dzieła artystki trafiły do muzealnych zbiorów dzięki staraniom rodziny Garnier, którzy zebrali jej prace i podjęli trud umieszczenia ich w muzeach. - Lipska była przyjaciółką mojej babki, poznałem ją w dzieciństwie. Pamiętam ją jako elegancką damę zamieszkującą w lesie, w domu pełnym sztuki, obrazów i rzeźb - wspominał obecny na konferencji Luc-Francois Garnier. Na niedzielnym otwarciu wystawy zaprezentuje on performance pt. "W cieniu Sary Lipskiej". W niedzielę w Królikarni odbędzie się też koncert "Paryż w początkach wieku". W południe zagra orkiestra Sinfonia Viva pod dyrekcją Tomasza Radziwonowicza. Wystawie "Sara Lipska. W cieniu mistrza" będą towarzyszyć plastyczne warsztaty dla rodziców z dziećmi, szycie sukienek w stylu Lipskiej oraz lekcje muzealne dla wszystkich grup wiekowych. Ekspozycję będzie można oglądać do 4 listopada. Patronat honorowy nad wystawą objął ambasador Francji w Polsce Pierre Buhler. Ekspozycja jest częścią obchodów 150-lecia Muzeum Narodowego w Warszawie, nad którym patronat objął prezydent Polski Bronisław Komorowski.