Najstarsze prezentowane na wystawie zdjęcia powstały w latach 70. XIX wieku, najnowsze - w 2007 roku. Jak poinformowała podczas poniedziałkowej konferencji prasowej kurator ekspozycji Karolina Lewandowska - "wystawa powstała w celu prezentacji dwóch obszarów marginalizowanych dotąd przez polską historię fotografii - nurtu dokumentalnego oraz fotografii autorstwa kobiet". - Polska fotografia dokumentalna przybierała rozmaite odmiany i formy, nigdy jednak nie doczekała się usystematyzowania. Niewiele wiemy także o polskich fotografkach. Nawet osoby biegłe w dziedzinie historii polskiej fotografii potrafią zwykle wymienić zaledwie kilka nazwisk, podczas gdy historia skrywa ich wiele dziesiątek" - tłumaczyła Lewandowska. Zakres tematyczny wystawy - jak dodała - jest bardzo obszerny; prezentowane na wystawie wątki to m.in. reportaż o charakterze społecznym, fotografia etnograficzna i podróżnicza, fotografia amatorska, fotografia propagandowa, fotografia wojenna. Wystawa została podzielona na cztery główne części. Pierwsza z nich to "Pionierki" ukazująca rozwój fotografii zawodowej jaki miał miejsce w II połowie XIX wieku. Kobiety w zakładach fotograficznych pełniły wówczas zazwyczaj rolę retuszerek, niekiedy stawały się jednak właścicielkami zakładów. Tak było w przypadku Wandy Chicińskiej - autorki pierwszych fotograficznych widoków Lublina. Także atelier warszawskiej fotografki Jadwigi Gołcz, wykonującej portrety oraz ilustracje do prasy zyskało uznanie w XIX w. Część druga ekspozycji pt. "Amatorki", poświęcona jest fotografującym ziemiankom. W pierwszych dekadach XX wieku, wraz z postępem technicznym, fotografia stała się coraz popularniejsza wśród ziemiaństwa. Podstawowym tematem fotograficznym tego kręgu była rodzina i życie codzienne - tak było m.in. w przypadku Izabeli Lipowskiej, która stopniowo rozszerzała krąg tematów na ważne wydarzenia czy święta religijne. Sielskie życie dworu uwieczniała na zdjęciach Wanda Wojewódzka czy Jadwiga Wolska. Reportaż jako gatunek fotograficzny rozkwitł w latach 30. XX wieku i jemu poświęcono część trzecią wystawy pt. "Przestrzenie reportażu". Można obejrzeć na niej fotografie z konkretnych rejonów kraju, życie codzienne w miastach i na prowincji (m.in. Zofia Chomętowska, Antonina Kołakowska, Helena Hartwig, Ada Janczewska), ale także zdjęcia z sekcji tzw. fotografii humanistycznej. Za najważniejszą autorkę zdjęć w tej dziedzinie uznawana była Irena Jarosińska, fotoreporterka miesięcznika "Polska". - Fotografia dokumentalna - funkcje i formy" to ostatnia część ekspozycji. Podzielono ją na kolejne sekcje m.in. "Fotografia wobec historii", w której prezentowane są prace m.in. Ireny Kummant-Skotnickiej z okresu Powstania Warszawskiego czy Julii Pirotte z pogromu kieleckiego oraz fotografie wydarzeń społecznych lat 1980 i 1981 autorstwa Anny Beaty Bohdziewicz oraz Anny Brzezińskiej-Skarżyńskiej. Pokazywane są także prace z kręgu tzw. fotografii społecznie zaangażowanej reprezentowanej m.in. przez Joannę Helander (cykl "Kobieta"), fotografii propagandowej (m.in. Bolesławy Zdanowskiej i Danuty Rago), fotografii artystycznej (m.in. Janiny Mokrzyckiej i Zofii Rydet) oraz fotografie tworzone w seriach i cyklach (m.in. Janiny Mierzeckiej i Krystyny Łyczywek). Na wystawie oprócz oryginalnych odbitek oraz tych współczesnych, wykonanych ze starych negatywów, prezentowane są także albumy, książki i magazyny ilustrowane, w których ukazywały się prace kobiet-fotografek. Ekspozycji towarzyszy bogato ilustrowany album w dwóch wersjach językowych - polskiej i angielskiej. Znajduje się w nim ok. 300 zdjęć. Publikacja zawiera teksty poświęcone fotografii dokumentalnej oraz szczegółowe biogramy autorek zdjęć. Została wydana przez Zachetę oraz Wydawnictwo BOSZ. Ekspozycja będzie czynna do 18 maja.