I etap konkursu o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016 odbywał się we wtorek i środę w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej w Warszawie. Podczas dwudniowych obrad Komisja Selekcyjna, w skład, której wchodzą eksperci mianowani przez instytucje europejskie oraz ministra kultury, zapoznała się w wnioskami 11 kandydujących miast i ich prezentacjami. Zwieńczeniem obrad było ogłoszenie tzw. krótkiej listy polskich miast, które przeszły do II etapu konkursu. Członek Komisji Selekcyjnej Manfred Gaulhofer, reprezentujący Komisję Europejską, podkreślił, że cały skład komisji oceniającej był pod ogromnym wrażeniem wysokiej jakości zaprezentowanych wniosków. - Wszystkie kandydujące miasta deklarowały, że kultura będzie centralnym punktem rozwoju ich miejscowości (...) Pięć miast, które przeszły do dalszego etapu, musi teraz wykazać się zdolnością, umiejętnością realizacji swoich programów na tak wielką skalę, jak deklarowały - mówił Gaulhofer. Minister kultury Bogdan Zdrojewski dziękował obecnym na uroczystości reprezentantom wszystkich kandydujących miast za udział w konkursie. Zdrojewski przypomniał, że przed rozpoczęciem I etapu zmienił on regulamin konkursu, zwiększając maksymalną liczbę miast, które mogą wejść na krótką listę z 4 do 6. - Skończyło się na pewnym consensusie. Wybrano pięć miast, co do których członkowie jury byli zgodni. Każde następne miasto, które znalazłoby się na krótkiej liście, powodowałoby już poważną różnicę zdań - podkreślił minister. W opinii Zdrojewskiego udział polskich miast w konkursie ma w efekcie doprowadzić do tego, by miejscowości te traktowano na mapie Polski i Europy, jako miasta sprzyjające kulturze, w których odgrywa ona istotną rolę. - Reprezentanci 11 kandydujących miast przekonywali nas, że kultura jest dla nich dźwignią, znakiem rozpoznawalnym. Jest to daleko idąca zmiana w mentalności, sposobie postrzegania kultury - ocenił Zdrojewski. Pytany o to, jak ocenia miasta, które znalazły się na krótkiej liście, minister odparł, że miasta te bardzo różnią się od siebie, ale jego cieszy ta różnorodność. - Z jednej strony na liście znalazła się stolica, a stolice zazwyczaj odpadają w I etapie. Mamy też Lublin - miasto Kresów; Wrocław - o tysiącletniej historii wielu narodów, Katowice - miasto industrialne - mówił Zdrojewski. Prezydent m.st. Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz informację o tym, że Warszawa znalazła się w II etapie konkursu, przyjęła z radością. - Jestem szczęśliwa - zapewniała dziennikarzy. - Los stolicy nie jest łatwy. Często pytano mnie o to, (...) co możemy takiego szczególnego zaproponować, dlaczego chcemy zostać Europejską Stolicą Kultury. Odpowiadałam wtedy, że jesteśmy znani, jako stolica, ale nie odkryto naszej kultury. (...) Warszawa jest nie tylko miastem biznesu, ale też miastem kultury - mówiła Gronkiewicz-Waltz. Ogłoszenie wyników II etapu konkursu, w którym Komisja Selekcyjna wyłoni jedno miasto, planowane jest na czerwiec - lipiec 2011 roku. Po zakończeniu selekcji końcowej, na podstawie sprawozdania Komisji, minister kultury nominuje jedno miasto do tytułu Europejskiej Stolicy Kultury 2016 i zawiadomi o swej decyzji instytucje europejskie. Ostateczną decyzję Rady Unii Europejskiej w sprawie wyboru Europejskiej Stolicy Kultury 2016 poznamy w II kwartale 2012 roku.