Troje nagrodzonych naukowców otrzyma po 2 tys. euro na wyjazd na międzynarodową konferencję. Zwycięzcy zostali wyłonieni spośród ponad 300 kandydatów. Mgr Patrycja Bogucka zajmuje się badaniem wpływu metali ciężkich na glebę. Pracuje w Instytucie Agrofizyki PAN im. Dobrzańskiego w Lublinie. - Badam interakcje między glebowymi związkami organicznymi a jonami metali ciężkich. Związki próchnicze - kwasy huminowe, powstające na skutek procesu rozkładu szczątków organicznych - są bardzo ważnym składnikiem gleby. Przede wszystkim zwiększają jej żyzność. Mogą one jednak wiązać metale ciężkie, co powoduje zwiększenie stężenia tych metali w glebie - powiedziała laureatka. W ten sposób metale ciężkie przedostają się do roślin uprawnych, a tym samym do żywności. Jednocześnie jednak, jak tłumaczyła Boguta, kwasy huminowe mają też zdolność do absorbowania różnych pierwiastków, nie tylko metali ciężkich. Mogą się wiązać np. z sodem lub potasem - pierwiastkami korzystnymi dla roślin uprawnych i potrzebnymi ludziom. Ponadto oddziaływanie związków organicznych z innymi substancjami zmienia się pod wpływem różnych czynników, np. pH lub temperatury. Dlatego poznanie mechanizmów oddziaływania glebowych związków organicznych z metalami pozwoli lepiej chronić środowisko naturalne oraz przygotowywać lepsze nawozy sztuczne i środki ochrony roślin. - Współpracujemy od dwóch lat z zakładami chemicznymi w Luboniu. Oni wdrażają wyniki naszych badań przy produkcji nawozów - powiedziała Boguta. Kolejny laureat lek. med. Wojciech Fendler pracuje na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi. Od kilku lat bierze udział w badaniach dzieci chorych na cukrzycę. Ich celem jest stworzenie rejestru takich dzieci i wykrycie, u których z nich choroba ma podłoże genetyczne (tzw. cukrzyca monogenowa). - Czasami wiedząc, że oni mają właśnie tę nietypową cukrzycę, możemy zmienić im leczenie na bardziej dla nich odpowiednie. Pracujemy też nad możliwością dopasowania leków do konkretnego defektu komórek produkujących insulinę w organizmie, czyli nad stworzeniem terapii genetycznej szytej na miarę - tłumaczył Fendler. Zaznaczył, że nawet jeśli dzieci z cukrzycą o podłożu genetycznym nie będą mogły dostać lepszej terapii, to w przyszłości będą świadome ryzyka przekazania choroby swoim dzieciom i będą mogły bardziej świadomie podjąć decyzję o rodzicielstwie. - W Polsce jest ok. 2 milionów cukrzyków. Szacuje się, że ok. 2-5 proc. z nich może mieć cukrzycę monogenową - powiedział Fendler. Trzeci z laureatów, mgr inż. Tomasz Kaczorowski, prowadzi na Politechnice Warszawskiej badania nad wytwarzaniem porowatych kryształów, które mogą być stosowane np. jako magazyny wodoru, służącego do zasilania ogniw elektrycznych. - Przechowywanie wodoru w butlach gazowych lub w formie ciekłej jest bardzo nieefektywne. Trwają badania nad tym, jak to zrobić lepiej. Jedną z metod jest właśnie przechowywanie w kryształach porowatych - powiedział Kaczorowski. Kryształy powstają z cząsteczek cynchoniny, związku chemicznego blisko spokrewnionego z chininą. Jego unikatowe właściwości pozwalają mu nie tylko magazynować wodór, ale też w nieco zmienionych warunkach wchłaniać jedne gazy, a inne nie, co może pozwolić na zastosowanie ich np. w przemysłowych filtrach powietrza. Konkurs Scopus-Perspektywy Young Researcher Award jest organizowany przez Fundację Edukacyjną "Perspektywy" i wydawnictwo naukowe Elsevier B.V. - wydawcę dostępnej przez internet bazy danych zawierającej streszczenia artykułów i bibliografię z kilkunastu tysięcy czasopism naukowych poświęconych różnym dziedzinom nauki. Konkurs organizowany jest dla naukowców, którzy nie ukończyli 30. roku życia i mają znaczące osiągnięcia naukowe.