Matura 2026. Lista jawnych pytań na egzamin ustny z języka polskiego

Matura 2026 rozpoczynają się 4 maja i potrwają do 30 maja. Część pisemna obejmie okres od 4 do 6 maja, od 7 maja rozpoczną się egzaminy ustne. Wśród nich będą obowiązkowe egzaminy z języka polskiego i języka obcego nowożytnego.

Egzamin ustny z języka polskiego będzie przeprowadzany według harmonogramów ustalonych przez przewodniczących zespołów egzaminacyjnych. Kiedy zatem może się odbyć? CKE wyznaczyła na to konkretne dni: 8-9, 11-14, 18-23 oraz 28-30 maja. Łącznie daje to 15 dni.

Ustny egzamin z języka polskiego to obowiązkowa część matury. Składa się on z dwóch zadań. Pierwsze dotyczy jednego z pytań jawnych opublikowanych przez CKE. Zdający losuje pytanie i przygotowuje się do odpowiedzi przez 15 minut.

Drugie zadanie to rozmowa z egzaminatorami na temat wybranego przez ucznia tekstu kultury. Za oba zadania można łącznie uzyskać 30 punktów. Aby zdać, trzeba uzyskać co najmniej 30 proc. możliwych do zdobycia punktów.

Egzamin ustny z języka polskiego trwa 30 minut, w tym kwadrans uczeń ma na przygotowanie odpowiedzi a resztę na rozmowę z komisją.

Najpierw maturzysta losuje pytania jawne i niejawne i rozpoczyna przygotowanie zarysu odpowiedzi. Po kwadransie ma 10 minut na zaprezentowanie odpowiedzi na oba wylosowanie pytania. Pozostały czas to odpowiadania na pytania komisji dotyczące udzielonych odpowiedzi.

Lista zadań jawnych to zbiór tematów, które są z góry znane wszystkim maturzystom. Pytania dotyczą lektur obowiązkowych oraz problematyki poruszanej w podstawie programowej. Zdający mają więc możliwość wcześniejszego przygotowania się do wypowiedzi. Z kolei pytania niejawne odnoszą się do jakiegoś tekstu kultury i zawsze są niespodzianką.

Ta część jest zawsze niespodzianką i wymaga spontanicznej analizy. Wyniki matury ustnej uczniowie poznają w dniu jej zdawania, nie muszą na nie czekać, jak w przypadku egzaminów pisemnych.

Lista jawnych pytań do ustnego egzaminu z języka polskiego na maturze 2026 obejmuje aż 76 tematów. Lektury sięgają od Biblii po współczesną literaturę. Jak przypomina CKE, zestaw ten będzie obowiązywał przez trzy kolejne lata: 2026, 2027 i 2028.

Lista nie wyczerpuje całej problematyki lektur obowiązkowych. Wskazuje jednak obszary, które mogą pojawić się w pierwszym zadaniu losowanym przez maturzystę - czytamy w komunikacie dyrektora CKE z 30 sierpnia 2024 r.

Wśród tematów znalazły się zarówno klasyczne motywy egzystencjalne i moralne, jak i zagadnienia odnoszące się do współczesności. Maturzyści będą musieli wykazać się nie tylko znajomością lektur, ale też umiejętnością interpretacji i odniesienia do wybranego kontekstu.

Pytania jawne na ustną maturę z języka polskiego w 2026 roku posegregowane są według lektur. My posortowaliśmy je dodatkowo epokami:

1. Motyw cierpienia niezawinionego. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów "Księgi Hioba".
2. Człowiek wobec niestałości świata. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów "Księgi Koheleta".
3. Wizja końca świata. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów "Apokalipsy św. Jana".
4. Poświęcenie się w imię wyższych wartości. Omów zagadnienie na podstawie "Mitologii"(cz. I Grecja) Jana Parandowskiego.
5. Problematyka winy i kary. Omów zagadnienie na podstawie "Mitologii" (cz. I Grecja) Jana Parandowskiego.
6. Miłość silniejsza niż śmierć. Omów zagadnienie na podstawie "Mitologii" (cz. I Grecja) Jana Parandowskiego.
7. Heroizm jako postawa człowieka w zmaganiu się z losem. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów "Iliady" Homera.
8. Prawa boskie a prawa ludzkie. Omów zagadnienie na podstawie "Antygony" Sofoklesa.
9. Człowiek wobec przeznaczenia. Omów zagadnienie na podstawie "Antygony" Sofoklesa.
10. Motyw cierpiącej matki. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów "Lamentu świętokrzyskiego".
11. Motyw tańca śmierci. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów "Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią".
12. Średniowieczny wzorzec rycerza. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów "Pieśni o Rolandzie".

W 2026 roku pytania jawne na maturze z języka polskiego dotyczące renesansu i baroku skupią się wokół Szekspira, Moliera i Krasickiego:

13. Moralna odpowiedzialność za czyny. Omów zagadnienie na podstawie "Makbeta" Williama Szekspira.

14. Czy człowiek decyduje o własnym losie? Omów zagadnienie na podstawie "Makbeta" Williama Szekspira.

15. Jaki wpływ na człowieka ma sprawowanie przez niego władzy? Omów zagadnienie na podstawie "Makbeta" Williama Szekspira.

16. Czy dobra materialne czynią człowieka szczęśliwym? Omów zagadnienie na podstawie "Skąpca" Moliera.

17. Przyczyny nieporozumień między rodzicami a dziećmi. Omów zagadnienie na podstawie "Skąpca" Moliera.

18. Wady ludzkie w krzywym zwierciadle satyry. Omów zagadnienie na podstawie znanej Ci satyry Ignacego Krasickiego.

Pytania jawne z epoki romantyzmu na egzaminie ustnym z polskiego wymagają przeczytania dzieł Adama Mickiewicza. Bez znajomości dzieł wieszcza można oblać maturę w 2026 roku:

19. Świat ducha a świat rozumu. Omów zagadnienie na podstawie "Romantyczności" Adama Mickiewicza.

20. Na czym polega ludowa sprawiedliwość? Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci ballad Adama Mickiewicza.

21. Losy młodzieży polskiej pod zaborami. Omów zagadnienie na podstawie "Dziadów części III" Adama Mickiewicza.

22. Mesjanizm jako romantyczna idea poświęcenia. Omów zagadnienie na podstawie "Dziadów części III" Adama Mickiewicza.

23. Postawy społeczeństwa polskiego wobec zaborcy. Omów zagadnienie na podstawie "Dziadów części III" Adama Mickiewicza.

24. Różne postawy człowieka wobec Boga. Omów zagadnienie na podstawie "Dziadów części III" Adama Mickiewicza.

25. Jakie prawdy o człowieku ujawniają jego sny albo widzenia? Omów zagadnienie na podstawie "Dziadów części III" Adama Mickiewicza.

26. W jakim celu twórca nawiązuje do motywów biblijnych? Omów zagadnienie na podstawie "Dziadów części III" Adama Mickiewicza.

27. Walka dobra ze złem o duszę ludzką. Omów zagadnienie na podstawie "Dziadów części III" Adama Mickiewicza.

28. Czym dla człowieka może być wolność? Omów zagadnienie na podstawie "Dziadów części III" Adama Mickiewicza.

29. Motyw samotności. Omów zagadnienie na podstawie "Dziadów części III" Adama Mickiewicza.

Z zagadnień pozytywizmu maturzyści mogą się spodziewać pytań o lektury Bolesława Prusa, Henryka Sienkiewicza i Fiodora Dostojewskiego. Stefana Żeromskiego jako pisarza trzech epok literackich, umieściliśmy w literaturze Młodej Polski.

30. Miłość - siła destrukcyjna czy motywująca do działania? Omów zagadnienie na podstawie "Lalki" Bolesława Prusa.

31. Praca jako pasja człowieka. Omów zagadnienie na podstawie "Lalki" Bolesława Prusa.

32. Jaką rolę w relacjach międzyludzkich odgrywają majątek i pochodzenie? Omów zagadnienie na podstawie "Lalki" Bolesława Prusa.

33. Konfrontacja marzeń z rzeczywistością. Omów zagadnienie na podstawie "Lalki" Bolesława Prusa.

34. Miasto - przestrzeń przyjazna czy wroga człowiekowi? Omów zagadnienie na podstawie "Lalki" Bolesława Prusa.

35. Czym dla człowieka mogą być wspomnienia? Omów zagadnienie na podstawie "Lalki" Bolesława Prusa.

36. Postawy odwagi i tchórzostwa. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów "Potopu" Henryka Sienkiewicza.

37. Walka człowieka ze swoimi słabościami. Omów zagadnienie na podstawie "Zbrodni i kary" Fiodora Dostojewskiego.

38. Motyw winy i kary. Omów zagadnienie na podstawie "Zbrodni i kary" Fiodora Dostojewskiego.

39. Ile człowiek jest gotów poświęcić dla innych? Omów zagadnienie na podstawie "Zbrodni i kary" Fiodora Dostojewskiego.

40. Co może determinować ludzkie postępowanie? Omów zagadnienie na podstawie "Zbrodni i kary" Fiodora Dostojewskiego.

41. Motyw przemiany bohatera. Omów zagadnienie na podstawie "Zbrodni i kary" Fiodora Dostojewskiego.

W tym bloku królują Stanisław Wyspiański, Władysław Reymont i wspomniany wcześniej Stefan Żeromski.

42. Co utrudnia porozumienie między przedstawicielami różnych grup społecznych? Omów zagadnienie na podstawie "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego.

43. Rola chłopów i inteligencji w sprawie niepodległościowej. Omów zagadnienie na podstawie "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego.

44. Sen o Polsce czy sąd nad Polską? Omów zagadnienie na podstawie "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego.

45. Symboliczne znaczenie widm i zjaw. Omów zagadnienie na podstawie "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego.

46. Motyw tańca. Omów zagadnienie na podstawie "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego.

47. Obyczaj i tradycja w życiu społeczeństwa. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów "Chłopów" Władysława Stanisława Reymonta.

48. Jakie znaczenie ma tytuł dla odczytania sensu utworu? Omów zagadnienie na podstawie "Przedwiośnia" Stefana Żeromskiego.

49. Wojna i rewolucja jako źródła doświadczeń człowieka. Omów zagadnienie na podstawie "Przedwiośnia" Stefana Żeromskiego.

50. Różne wizje odbudowy Polski po odzyskaniu niepodległości. Omów zagadnienie na podstawie "Przedwiośnia" Stefana Żeromskiego.

51. Młodość jako czas kształtowania własnej tożsamości. Omów zagadnienie na podstawie "Przedwiośnia" Stefana Żeromskiego.

52. Rola autorytetu w życiu człowieka. Omów zagadnienie na podstawie "Przedwiośnia" Stefana Żeromskiego.

53. Utopijny i realny obraz rzeczywistości. Omów zagadnienie na podstawie "Przedwiośnia" Stefana Żeromskiego.

54. Groteskowy obraz świata. Omów zagadnienie na podstawie znanych ci fragmentów "Ferdydurke" Witolda Gombrowicza.

55. Człowiek wobec presji otoczenia. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów "Ferdydurke" Witolda Gombrowicza.

Na maturze z języka polskiego w 2026 roku pojawi się szczególnie wiele pytań jawnych z literatury wojennej:

56. "Człowiek zlagrowany" jako ofiara zbrodniczego systemu. Omów zagadnienie na podstawie utworu "Proszę państwa do gazu" Tadeusza Borowskiego.

57. Jakie znaczenie ma tytuł dla odczytania sensu utworu? Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów "Innego świata" Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.

58. Konsekwencje zniewolenia człowieka. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów "Innego świata: Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.

59. Czy możliwe jest zachowanie godności w skrajnych sytuacjach? Omów zagadnienie na podstawie "Zdążyć przed Panem Bogiem" Hanny Krall.

60. Zagłada z perspektywy świadka i uczestnika wydarzeń w getcie. Omów zagadnienie na podstawie :Zdążyć przed Panem Bogiem" Hanny Krall.

61. Walka o życie z perspektywy wojennej i powojennej. Omów zagadnienie na podstawie "Zdążyć przed Panem Bogiem" Hanny Krall.

Literatura współczesna na maturze w 2026 roku obejmie zarówno twórczość pisarzy polskich, jak i zagranicznych:

62. Co skłania człowieka do poświęceń? Omów zagadnienie na podstawie "Dżumy" Alberta Camusa.

63. Człowiek wobec cierpienia i śmierci. Omów zagadnienie na podstawie "Dżumy" Alberta Camusa.

64. Czy możliwa jest przyjaźń w sytuacjach skrajnych? Omów zagadnienie na podstawie "Dżumy" Alberta Camusa.

65. Jakie postawy przyjmuje człowiek wobec zła? Omów zagadnienie na podstawie "Dżumy" Alberta Camusa.

66. Czy możliwe jest zbudowanie doskonałego państwa? Omów zagadnienie na podstawie utworu "Rok 1984" George'a Orwella.

67. Jak zachować wolność w państwie totalitarnym? Omów zagadnienie na podstawie utworu "Rok 1984" George'a Orwella.

68. Znaczenie propagandy w państwie totalitarnym. Omów zagadnienie na podstawie utworu "Rok 1984" George'a Orwella.

69. Nowomowa jako sposób na ograniczenie wolności człowieka. Omów zagadnienie na podstawie utworu "Rok 1984" George'a Orwella.

70. Bunt przeciwko porządkowi społecznemu. Omów zagadnienie na podstawie "Tanga" Sławomira Mrożka.

71. Konflikt pokoleń. Omów zagadnienie na podstawie "Tanga" Sławomira Mrożka.

72. Normy społeczne - ograniczają człowieka czy porządkują życie? Omów zagadnienie na podstawie "Tanga" Sławomira Mrożka.

73. W jakim celu autor nawiązuje w swoim tekście do innego tekstu? Omów zagadnienie na podstawie utworu "Górą Edek" Marka Nowakowskiego.

74. Miejsca ważne w życiu człowieka. Omów zagadnienie na podstawie "Miejsca" Andrzeja Stasiuka.

75. Stan wojenny z perspektywy obcokrajowca. Omów zagadnienie na podstawie utworu "Profesor Andrews w Warszawie Olgi Tokarczuk.

76. Czym dla człowieka może być podróżowanie? Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów "Podróży z Herodotem" Ryszarda Kapuścińskiego.

Jak odpowiedzieć na powyższe pytania? Zachęcamy do zapoznania się z naszymi propozycjami.

Źródło: bip.cke.gov.pl