- Zależy nam, żeby Kuźnice zaczęły funkcjonować w świadomości mieszkańców Zakopanego i turystów jako miejsce, które ma wiele do zaoferowania - powiedział dyrektor TPN Paweł Skawiński. - Chcemy przypomnieć o ich znaczeniu dla historii miasta - dodał. Jak zauważył dyrektor TPN, jeszcze kilka lat temu dawne zabudowania dworskie w Kuźnicach były omijane przez turystów. - Teraz wycieczki idące w Tatry przechodzą brukowanymi alejkami obok odrestaurowanych dworków, którym przywrócono dawny wygląd. W niektórych z nich już znajdują się ekspozycje przyrodnicze, a inne wkrótce zyskają nowe przeznaczenie. Dawna siedziba zarządu kuźnickich zakładów metalowych, po gruntownym remoncie, od listopada 2008 roku w swoich murach mieści siedzibę Tatrzańskiego Parku Narodowego. - Historia zatoczyła koło, ponieważ budynek, w którym mieścił się zarząd dóbr tatrzańskich hrabiego Zamoyskiego, stał się siedzibą TPN-u, miejscem, skąd zarządzamy tatrzańską przyrodą - powiedział Skawiński. W klimat Kuźnic, Zakopanego i Tatr sprzed 120 laty wprowadziła uczestników uroczystości "otwarcia Kuźnic" inscenizacja historyczna przedstawiająca licytację dóbr zakopiańskich i nabycie ich przez hr. Władysława Zamoyskiego pt. "Kto da więcej? Licytacja Zakopanego" w wykonaniu Stowarzyszenia Teatralnego Legion z Kórnika. Koncert muzyki polskiej i austro-węgierskiej pt. "We dworze Homolacsów w gościnie" w wykonaniu Tatrzańskiej Orkiestry Klimatycznej pod dyrekcją Agnieszki Kreiner oraz inscenizacja w teatru Witkacego wzbogaci wieczorną część imprezy. W sobotę, drugiego dnia uroczystości, odbędzie się Bieg im. Władysława Zamoyskiego organizowany przez towarzystwo gimnastyczne "Sokół". Zawodnicy wystartują z Palenicy Białczańskiej i przebiegną 21 km drogą Oswalda Balzera do mety w Kuźnicach. Najstarsze wzmianki o Kuźnicach - pasterskim użytkowaniu doliny - pochodzą z XVII w. Pierwsza wiadomości o hutach żelaza, zwanych hamrami, pochodzą z 1701 r. Od 1807 do 1869 r. huty kuźnickie pozostawały w rękach rodziny Homolacsów wywodzącej się z Węgier. Był to okres największego rozkwitu Kuźnic jako ośrodka przemysłowego. W tym czasie Zakopane było niewielką, ubogą wsią. Niemal wszyscy przybysze z nizin odwiedzający tę część Tatr zatrzymywali się wówczas w Kuźnicach. W 1889 r. wygnany przez zaborcę z rodzinnych posiadłości w Kórniku w Wielkopolsce hr. Władysław Zamoyski kupił drogą licytacji dobra zakopiańskie wraz z rozległymi obszarami lasów w Tatrach. Zakończył on przemysłowy rozdział w historii Kuźnic. Po śmierci hrabiego Kuźnice wraz z całym jego majątkiem tatrzańskim i wielkopolskim przeszły na własność założonej przez niego Fundacji Zakłady Kórnickie. W 1934 r. zadłużona Fundacja oddała - w ramach spłaty zaległości podatkowych - tatrzańskie lasy państwu polskiemu, co dało podstawy do powołania tu parku narodowego. Fundacja Kórnicka pozostawiła sobie Kuźnice wraz ze szkołą. W 1949 r. majątek Zakładów przejął Skarb Państwa. W latach 1951-2003 dawny teren dworski miał charakter zamkniętego zespołu szpitalnego. Zaniedbane budynki wraz z otaczającymi je terenami zielonymi zostały w 2003 r. przekazane w zarząd Tatrzańskiemu Parkowi Narodowemu. Kompleksową rewitalizację zabytkowych obiektów TPN przeprowadził dzięki Europejskiemu Funduszowi Rozwoju Regionalnego. Całkowity koszt inwestycji to ponad 12,5 mln zł.