Rzecznik Praw Obywatelskich Janusz Kochanowski podkreślił, że konferencja odbywa się w pobliżu szczególnego miejsca, jakim jest były niemiecki obóz Auschwitz. Przypomniał, że to miejsce kaźni ponad miliona osób i symbol masowego mordu na Żydach. Zaznaczył, że doświadczenie wynikające z tragedii II wojny światowej legło u podstaw przyjęcia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. - Autorzy Deklaracji, którzy wywodzili się z różnych kultur, zadbali o to, aby Powszechna Deklaracja stała się wspólną wizją bardziej sprawiedliwego i pokojowego świata. Stała się pierwszym międzynarodowym dokumentem, którego założeniem jest, że prawa człowieka, podstawowe wolności odnoszą się do każdej osoby i w każdym miejscu - powiedział w wystąpieniu inauguracyjnym. Prezydent Lech Kaczyński w liście do uczestników podkreślił, że obecnie "ogromne znaczenie dla ochrony praw człowieka w skali globalnej mają stanowcze reakcje międzynarodowej opinii publicznej na przypadki ich łamania". "Zbyt często jesteśmy świadkami naruszania, czy wręcz brutalnego deptania praw człowieka - jak w byłej Jugosławii czy w Rwandzie - wobec czego społeczność międzynarodowa reagowała deklaracjami potępienia, a nie karaniem sprawców. To się zmienia. Trybunały międzynarodowe w sprawie zbrodni w Rwandzie i Jugosławii są tego dowodem. Niezwykle pozytywną rolę odgrywają w tym kontekście media oraz organizacje pozarządowe, które docierają do najbardziej nawet niedostępnych obszarów i jako pierwsze alarmują o przypadkach łamania ludzkich praw" -napisał Lech Kaczyński. Prezydent w liście podkreślił, że "dziś coraz częściej wszyscy, których ludzkie prawa są ignorowane lub wręcz łamane, mogą liczyć na solidarne wsparcie opinii międzynarodowej". "Uchwalenie Powszechnej deklaracji praw człowieka w 1948 roku przyczyniło się w sposób znaczący do wyostrzenia moralnej wrażliwości świata. Jednym z najważniejszych zadań, które stoją obecnie przed wszystkimi demokratycznymi i praworządnymi krajami, przed mediami, przed organizacjami pozarządowymi, przed całą międzynarodową społecznością jest zwiększenie skuteczności i powszechne respektowanie praw człowieka jako fundamentu pokoju i bezpieczeństwa w świecie" - dodał prezydent. Podczas konferencji prof. Kochanowski wręczył na ręce ambasadora USA Victora Ashe'a nagrodę Rzecznika Praw Obywatelskich im. Pawła Włodkowica dla amerykańskiego sędziego Antonina Scalii. Rzecznik Praw Obywatelskich Janusz Kochanowski w laudacji powiedział, że "w całej twórczości sędzia Scalia odznaczał się niezwykłą konsekwencją w przyjętej sędziowskiej filozofii, co niekiedy oznaczało bycie jedynym członkiem Sądu, który wiernie interpretuje tekst oraz tradycję Konstytucji (...)". Nagroda im. Włodkowica jest wyrazem uznania RPO dla występowania w obronie podstawowych wartości i prawd, nawet wbrew zdaniu i poglądom większości. W ubiegłych latach jej laureatami byli: miesięcznik "Więź" oraz ksiądz Tadeusz Isakowicz-Zalewski. Tegoroczny laureat - Antonin Scalia jest sędzią amerykańskiego Sądu Najwyższego z nominacji prezydenta Ronalda Reagana. Wręczenie nagrody poprzedził wykład byłego szefa Sądu Najwyższego Izraela Aharona Baraka o roli sędziów w walce z terroryzmem. Podkreślił, że "terroryzm jest współczesnym wyrazem barbarzyństwa, którego najdobitniejszym wyrazem było Auschwitz". - Znowu jesteśmy świadkami tego, że życie ludzkie jest traktowane jakby nie miało żadnej wartości. Znów widzimy, że istoty ludzkie morduje się z powodu przynależności rasowej, religijnej czy narodowej - mówił. Barak powiedział zarazem, że rolą sędziego jest chronić przed terroryzmem, jak i przed środkami, których państwo zamierza użyć w walce z terroryzmem. Po konferencji uczestnicy zwiedzili Państwowe Muzeum Auschwitz- Birkenau. Wieczorem wezmą udział w koncercie, podczas którego Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach pod dyrekcją Krzysztofa Pendereckiego wykona symfonię "Siedem bram Jerozolimy".