Dotychczasowa ekspozycja, otwarta w 1961 roku, jest nieczynna. W 2003 roku Rosjanie zaproponowali stworzenie nowej. Dwa lata później - po zainstalowaniu - nie została ona jednak otwarta. Kontrowersje wzbudziła narodowość ofiar z Polski, a także krajów bałtyckich oraz części Rumunii, zaanektowanych przez ZSRR na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow. Zostali uznani w rosyjskim scenariuszu wystawy za obywateli radzieckich. Wiosną 2007 roku rosyjskie media podały, że polska strona zamknęła wystawę. Muzeum zaprzeczyło, wyjaśniając zarazem, że istnieją poważne rozbieżności merytoryczne. Jesienią tego roku doszło w Oświęcimiu do pierwszego spotkania przedstawicieli Polski i Rosji. - Rozmowy trwały kilka lat. W lipcu bieżącego roku osiągnęliśmy konsensus. Scenariusz wystawy został gruntownie zmieniony, co pozwoliło na jego obopólne podpisanie. Obecnie już na początku wystawy będą ukazane mapy Polski oraz Europy Środkowej i Wschodniej w granicach z sierpnia 1939, a także początku czerwca 1941 roku. To był jeden z najważniejszych punktów spornych - powiedział dyrektor. Stałe wystawy narodowe na terenie Muzeum Auschwitz-Birkenau powstawały z inicjatywy byłych więźniów obozu. Pierwszą ekspozycję otwarto w 1960 r. Obecnie czynne są m.in. wystawy: belgijska, francuska, polska, węgierska, romska, poświęcona Żydom słowackim i więźniom z Czech. Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 roku, aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości. Obóz wyzwoliła 27 stycznia 1945 roku Armia Czerwona.