"Nieraz więcej bywa rozterki niż pewności. Pod tym względem książka stanowi wyraz ciemnych czasów, w których jakakolwiek pełna realizacja jest zadaniem niemal nad siły. Wartość więc jej polega raczej na tym, że jest w niej coś z intelektualnego pamiętnika" - pisał Miłosz po latach o "Legendach nowoczesności". Pisana w latach 1942-43 książka składa się z dziewięciu esejów i listów o literaturze, które podczas okupacji wymieniali Czesław Miłosz i Jerzy Andrzejewski. Trzydziestoletni poeta szuka podstaw, na których mogłaby w przyszłości wesprzeć się zdruzgotana wojną kultura europejska. Miłosz odwołuje się w "Legendach.." do tradycji europejskiego racjonalizmu, pisze o najbardziej jego zdaniem znaczących dla XX-lecia międzywojennego myślicieli - Nietzschem, Witkacym, Gide, opisuje intelektualną atmosferę początku XX wieku. Miłosz szuka odpowiedzi na pytanie, kto odpowiada za zło wojny, w jakim stopniu zezwoliła na jego istnienie, a może nawet zrodziła je, europejska kultura? "Legendy nowoczesności" to 22 z zaplanowanej na 30 tomów edycji "Dzieł zebranych" Czesława Miłosza, którą od 2001 roku wydają Znak i Wydawnictwo Literackie. Ma się ona zakończyć w 2014 roku.