Tegoroczny festiwal odbędzie się pod hasłem "Zniewolony umysł". Jest ono nawiązaniem do książki Czesława Miłosza pod tym samym tytułem, która po publikacji w 1953 r. stała się manifestem sprzeciwu wobec władzy komunistycznej. - Jestem bardzo szczęśliwy, że po pięciu latach, które mijają od śmierci Czesława Miłosza, wreszcie udaje się nam to przedsięwzięcie doprowadzić do pomyślnego finału - powiedział Jerzy Illg, dyrektor programowy festiwalu, zarazem redaktor naczelny Wydawnictwa Znak. W festiwalu wezmą udział m.in. Wisława Szymborska, Seamus Heaney i Derek Walcott oraz: Jiri Grusa, Hans Magnus Enzensberger, Aharon Shabtai, Ko Un, Tomas Venclova i Adam Zagajewski. Dziewiątka autorów weźmie udział w wieczorach poetyckich, które odbędą się w Starym Teatrze, Kościele św. Katarzyny i Synagodze Tempel. Pierwszy wieczór, z udziałem Wisławy Szymborskiej, Seamusa Heaneya i Tomasa Venclovy, będzie transmitowany przez TVP Kultura. Sześciu poetów z tego grona będzie mieć też spotkania autorskie z czytelnikami. Zaplanowano dwie dyskusje panelowe: "Poezja i imperium" oraz "Zniewolony umysł - umysł wyzwolony". W pierwszej z nich - prowadzonej przez Irenę Grudzińską-Gross - wezmą udział: Hans Magnus Enzensberger, Jiri Grusa, Seamus Heaney, Ko Un, Tomas Venclova i Derek Walcott; w drugiej: Robert Faggen, Ramin Jahanbegloo, Siergiej Kowaliow, Aharon Shabtai, Dubravka Ugresic i Adam Zagajewski oraz jako prowadzący Adam Michnik. W pierwszym dniu festiwalu nobliści zasadzą w Ogrodach Znaku Dąb Czesława Miłosza. Uzupełnieniem głównych wydarzeń będą spotkania z poetami i krytykami młodszego pokolenia w ramach "nocnego pasma festiwalu". Będą też dyskusje, prezentacje, premiery książkowe i projekcje. - Duch Miłosza będzie z nami. Przeżyjemy wszyscy święto poezji - zachwalał Illg. - Były takie sugestie, aby festiwal organizować co roku, ale ja byłem temu przeciwny, bo wydaje mi się, że to powinno zachować jakiś wymiar odświętny, to powinno być coś, co nie spowszednieje, na co będzie się czekać - wyjaśnił. Kolejne edycje festiwalu organizowane będą więc co dwa lata. Tytuły utworów Miłosza będą patronować także następnym edycjom imprezy. W 2011 r., w stulecie urodzin patrona, festiwal odbędzie się pod hasłem "Rodzinna Europa". Illg przypomniał na konferencji, że trwają starania o ogłoszenie przez parlamenty Polski, Litwy i USA roku 2011 Rokiem Miłosza. - To jest wyjątkowa szansa promocji polskiej literatury w świecie, zwłaszcza że 100. urodziny Miłosza przypadają 30 czerwca 2011 r., a dosłownie nazajutrz - 1 lipca Polska obejmuje prezydencję w UE - podkreślił dyrektor programowy festiwalu. Festiwal Literacki im. Czesława Miłosza jest kontynuacją Spotkań Poetów organizowanych pod patronatem krakowskich noblistów. Były to "Spotkania Poetów Wschodu i Zachodu" w 1997 r. oraz "Poezja między piosenką a modlitwą" na zakończenie Festiwalu "Kraków 2000". Uczestniczyło w nich kilkudziesięciu wybitnych autorów z całego świata zaproszonych do Krakowa przez Wisławę Szymborską i Czesława Miłosza. Festiwal im. Miłosza nawiązuje też do serii seminariów poetyckich "Amerykanie w Krakowie" organizowanych w latach 2002-2004 i 2006 za sprawą University of Houston, które były okazją do spotkań poetów z Polski i USA. - Miłosz, jako gospodarz tych spotkań, był niesłychanie szczęśliwy i dumny, że może podejmować w Krakowie swoich przyjaciół poetów. (...) Wielu z tych poetów pielgrzymowało niemalże do Krakowa jako do tego jedynego miasta na Ziemi, które mogło się poszczycić taką wspaniałą parą noblistów - powiedział Illg. Organizatorem Festiwalu Literackiego im. Czesława Miłosza jest Instytut Książki.