Centrum to wspólna inicjatywa Uniwersytetu Jagiellońskiego i Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. Rektorzy tych uczelni uroczyście podpisali w czwartek porozumienie o jego powołaniu. Celem centrum są badania interdyscyplinarne koncentrujące się wokół relacji między nauką, filozofią i religią. - Nie ma żadnego powodu, żeby filozofia, kosmologia i matematyka działały osobno. Nie ma żadnego powodu, żeby fizyka nie znalazła wspólnego porozumienia z teologią, bo choć dziedziny są różne rozmowa zawsze jest twórcza - mówił rektor UJ prof. Karol Musioł. Rektor PAT ks. prof. Maciej Dyduch podkreślił, że centrum podejmuje dialog między różnymi dziedzinami wiedzy ludzkiej, dialog, który jest potrzebny dla rozwoju nauki i rozwoju człowieka. - Historia i czasy współczesne dowodzą, że zastąpienie dialogu przez przemoc zawsze uderza w człowieka i jego godność. Dlatego z wdzięcznością i najwyższą aprobatą przyjmujemy oraz popieramy instytucję naukową promującą dialog - powiedział ks. prof. Dyduch. Obecny na uroczystości wiceprezes Fundacji Templetona dr Charles L. Harper podkreślał, że to początek czegoś "wspaniałego i wizjonerskiego". Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych nie ma osobowości prawnej ani własnej siedziby. Korzysta z pomieszczeń w III Kampusie UJ. Obecnie w jego działalność jest zaangażowanych blisko 50 naukowców niezwiązanych z nim etatowo i skupionych w 12 zespołach badawczych. - "Żelazny budżet" centrum, jak mówił ks. Heller, to nagroda Templetona, która została zwolniona z podatku. Gotówka jeszcze do Polski nie dotarła. - Naszą ideą jest, aby żyć z odsetek. Będzie to skromne życie - mówił ks. Heller pomysłodawca i dyrektor Centrum. Dla zarządzania funduszami powołana została Fundacja Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych. Będzie ona zabiegała o granty i sponsorów na konkretne projekty naukowe. W przyszłości obok zespołów takich jak "Nauka i religia", "Matematyczne podstawy kosmologii", "Historia matematyki", "Grupa kopernikowska", "Metodologia i filozofia nauki" mają powstać kolejne obejmujące m.in. nauki biologiczne. W tym roku akademickim ukażą się pierwsze publikacje i książki sygnowane przez Centrum. W przyszłym roku akademickim planowane jest uruchomienie studiów podyplomowych, a w ciągu trzech lat być może także studiów doktoranckich. Idea powołania centrum pojawiła się jesienią 2007 r., kiedy jeszcze nie było wiadomo, że ks. Heller otrzyma nagrodę Templetona przyznawaną za przerzucanie mostów między religią a nauką. Wcześniej badaniem relacji między nauką, filozofią i teologią zajmował się Ośrodek Badań Interdyscyplinarnych, w ramach którego w kilku zespołach współpracowali ze sobą naukowcy różnych dziedzin. Jak mówił ks. prof. Michał Heller "praca naukowa nie ma godzin urzędowania". - Często najlepiej pracuje się w nocy, w pociągu a czasem w samolocie. Zespoły będą pracowały jak wcześniej tylko może lepiej i każdy po swojemu. Jedne będą miały regularne seminaria, inne będą spotykać się rzadziej, bo pracują przez internet - wyjaśnił ks. Heller. Mówił, że liczy na sukces centrum, ale będzie on wymagał "bardzo żmudnej, codziennej i długiej pracy" i dopiero po kilku latach okaże się, jaki jest efekt. Zespoły badawcze mają podejmować różne tematy np. w dziedzinie historii matematyki powstaje książka o matematyku Janie Brożku, grupa "Nauka i religia" z racji 150-rocznicy teorii ewolucji Darwina koncentrować się będzie na zagadnieniu "teoria ewolucji a religia".Rozbudowana nazwa Centrum jak wyjaśnił w czwartek ks. Heller wynika z tego, że w Polsce istnieją już placówki o nazwie Centrum Kopernika. W uroczystej inauguracji uczestniczyli m.in. metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz, kard. Franciszek Macharski, minister sprawiedliwości Zbigniew Ćwiąkalski i wiceprezes Fundacji Templetona dr Charles L. Harper.