Scena została ustawiona na Placu Litewskim, gdzie - jak przypomniał prezydent Lublina Adam Wasilewski - 440 lat temu najprawdopodobniej obozowała szlachta litewska i polska podczas sejmu w 1569 r., który zakończył się uchwaleniem Unii Lubelskiej. - W roku 1569 przez kilka miesięcy Lublin był centrum myśli politycznej polskiej, a właściwie centrum myśli politycznej środkowej Europy. To tutaj powstała ta prekursorska myśl stworzenia federacji. Nieprzypadkowo zaczynamy obchody 440. rocznicy podpisania Unii Lubelskiej 1 maja, bo to właśnie 5 lat temu Polska stała się członkiem Unii Europejskiej - powiedział Wasilewski. "Straszny dwór" zaprezentowali artyści lubelskiego Teatru Muzycznego. Premiera tego przedstawienia miało miejsce w Lublinie pięć lat temu i była przygotowana z okazji akcesji Polski do Unii Europejskiej. Artyści pokazali w piątek na Placu Litewskim jego wersję dostosowaną do potrzeb widowiska plenerowego. W programie imprez, wpisanych w obchody rocznicowe, jest m.in. koncert norweskiego kompozytora, saksofonisty, muzyka jazzowego - Jana Garbarka, który zagra w Lublinie razem z brytyjskim kwartetem wokalnym The Hilliard Ensemble. Muzykę etniczną i jazz można będzie też usłyszeć w koncercie "Wschodnie dźwięki - muzyczne smaki Europy", w którym zaprezentują się zespoły z Ukrainy, Litwy, Białorusi i Polski. Koncerty odbywać się będą na dziedzińcu Zamku Lubelskiego oraz w Bazylice Ojców Dominikanów - miejscach związanych z wydarzeniami sprzed 440 lat. Obchodom rocznicowym organizowanym w Lublinie towarzyszy hasło "Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej". Główne uroczystości związane z jubileuszem Unii Lubelskiej odbędą się w lipcu. Zaproszeni mają być na nie przedstawiciele krajów, których obecne terytorium wchodziło niegdyś w obszar Rzeczypospolitej Obojga Narodów - Polski, Litwy, Ukrainy, Łotwy, Estonii, Białorusi. Wyrazem uhonorowania narodów tworzących niegdyś Rzeczypospolitą Obojga Narodów ma być planowane przez Katolicki Uniwersytet Lubelski nadanie doktoratów honoris causa prezydentom Polski, Litwy, Ukrainy, Łotwy, Estonii oraz byłemu przewodniczący Rady Najwyższej Białorusi Stanisławowi Szuszkiewiczowi. Zamiarom uhonorowania prezydenta Ukrainy Wiktora Juszczenki sprzeciwiły się organizacje kresowe. Ich członkowie w liście otwartym napisali m.in., że Juszczenko daje wyraz "sympatiom wobec ukraińskiego ruchu szowinistycznego spod znaku OUN-UPA" i dlatego nie zasługuje na to wyróżnienie. Władze KUL nie skomentowały tego protestu. Z okazji rocznicy prezydent Lublina wraz z Polskim Instytutem Sztuki Filmowej ogłosili konkurs na film dokumentalny. Ma on m.in. ukazać znaczenie dziedzictwa Unii Lubelskiej dla Lublina jako miejsca tolerancji, wielokulturowości i spotkania tradycji Wschodu i Zachodu, a także inspiracje Unii Lubelskiej dla procesów integracyjnych we współczesnej Europie. Termin zgłoszeń upływa 15 maja. Zwycięzca konkursu otrzyma 300 tys. zł. Unia Lubelska - umowa międzynarodowa zawarta w Lublinie 1 lipca 1569 r. - połączyła Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie w jedno państwo nazywane potem Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Unia przewidywała, że oba narody będą mieć jednego władcę wybieranego wspólnie w wolnej elekcji i wspólny Sejm (izba poselska składała się ze 120 posłów koronnych i 48 litewskich, a w skład Senatu weszło 113 senatorów koronnych i 27 litewskich). Ponadto oba kraje zobowiązały się do wspólnej polityki obronnej i zagranicznej, wspólna też była waluta. Zachowano odrębne języki urzędowe, skarb i sądownictwo. Oba kraje miały też swoje odrębne wojsko, urzędy centralne oraz tytuły i dostojeństwa, choć z takim samym zakresem kompetencji. O trwałości unii stanowiły m.in. tolerancja narodowościowa i wyznaniowa. Mimo różnych trudności Unia Lubelska przetrwała do XVIII wieku, do uchwalenia Konstytucji 3 maja, która wprowadzała jednolite państwo. Potem nastąpiły rozbiory.