Gryczak janowski w pełni zasługuje na to wyróżnienie z powodu jego autentycznej tradycji na janowskiej ziemi. Gryka, z której wytwarza się kaszę gryczaną stanowiącą główny składnik gryczaka janowskiego, jest uprawiana i przetwarzana w naszym regionie od pokoleń. W przeszłości, a może także dzisiaj, uprawianie gryki oznaczało w tradycji ludowej symbol dostatku, a wytwarzane z niej produkty cechowała jakość o wysokich walorach odżywczych i zdrowotnych. Od niepamiętnych czasów powiat janowski jest znany jako największe zagłębie uprawy gryki w południowo - wschodniej Polsce, stąd wybór kaszy jako motywu przewodniego i potrzeba wpisania gryczaka janowskiego na listę produktów tradycyjnych. Kasza i produkty z niej powstałe są mocno promowane na dorocznym, organizowanym w Janowie Lubelskim od kilku lat, Festiwalu Kaszy "Gryczaki". Wzmianki historyczne podawania gryczaka na terenie Ziemi Janowskiej odnajdujemy także w pozycjach Oskara Kolberga. W dzisiejszych czasach gryczak jest też znany i często podawany na stoły przy różnych okazjach. Obszerną wiedzę dotyczącą tradycji wypieku gryczaka janowskiego posiada Pani Bronisława Jargiełło - twórczyni ludowa, chętnie uczestnicząca w życiu kulturalnym i aktywnie podtrzymująca tradycję ludową naszego regionu. Przekazywane z pokolenia na pokolenie obyczaje chętnie udostępnia i dokładnie opisuje. Podała przepis na gryczaka janowskiego, który przekazała jej babcia i to on stanowił podstawę napisania wniosku o wpis tego wypieku na listę produktów tradycyjnych. Według pani Bronisławy dobry gryczak powinien być dobrze wypieczony o kształcie formy, najczęściej prostokątny o barwie ciemno - złtej. Paskowana powierzchnia jasnobrązowa. W przekroju gładki z wyraźnymi, ale nie oddzielającymi się ziarnami kaszy. W dotyku o konsystencji "zwartej" nie dającej się ugniatać, jak np. ciasto drożdżowe. W smaku i zapachu, jak przystało na gryczak, kasza gryczana z posmakiem mleka. Może być spożywany na zimno lub jeszcze ciepły niedługo po wyjęciu z pieca. A oto i przepis na wyśmienity gryczak janowski: Etap 1 -Przygotowanie składników Farsz składniki: Ciasto składniki: 3 szklanki kaszy gryczanej 1 szklanka kaszy jaglanej 3 łyżki kaszy manny 1 kg białego sera 1 litr kwaśnego mleka lub serwatki 1 kostka masła 1 łyżka soli do smaku 1 szklanka śmietany lub zsiadłego mleka 1/2 kostka masła / rozpuścić/ 2-3 dag drożdży 5 jajek sól cukier Etap 2 - Przygotowanie farszu: Zagotować 1 litr mleka ( kwaśnego lub serwatki), wsypać kaszę gryczaną i jaglaną, osolić, pogotować około 2-3 minut, odstawić i poczekać aż kasza wchłonie mleko. Dodać pozostałe składniki- masło, ser, śmietanę, sól cukier, mannę ( działa zlepiająco). Jeśli mamy dobrą tłustą śmietanę, wówczas dajemy mniej masła. Wszystko dokładnie mieszamy i wykładamy na dokładnie wysmarowaną blachę, wyłożoną rozwałkowanym ciastem najlepiej drożdżowym. Pieczemy w nagrzanym piecu (180-200 st. C) około 1- 1,5 godz. Etap 3 - Przygotowanie ciasta: Wszystkie składniki razem wymieszać, zagnieść ciasto trochę luźniejsze niż na pierogi, odczekać aż trochę podrośnie. 2/3 ciasta rozwałkować i wyłożyć na blachę, pozostałe ciasto rozwałkować, pokroić na paski i kłaść na wierzch gryczaka jeden obok drugiego. Jeśli gryczak przykryjemy jednym plackiem wówczas odstaje w czasie pieczenia. Życzymy udanych wypieków! Smacznego! Wiadomość pochodzi z oficjalnej strony Janowa Lubelskiego.