Łódzcy naukowcy przekonują, że Łódź jest modelowym przykładem miasta wielokulturowego i wielonarodowościowego, którego dynamiczny rozwój rozpoczął się na początku XIX wieku. Specyfikę Łodzi i regionu tworzyła m.in. wielka mozaika narodowościowa, którą tworzyli Polacy, Żydzi, Niemcy i Rosjanie. Łódź była obok Śląska największym obszarem przemysłowym Polski w II poł. XIX i I poł. XX wieku, dominowała w przemyśle włókienniczym. Na charakter miasta miało też wpływ to, że w pierwszych latach powojennych (1945-1948) Łódź pełniła rolę "drugiej stolicy Polski". Zdaniem twórców Ośrodka, historia miasta jest niezwykle ciekawym obiektem badawczym i istnieją ogromne obszary zaniedbań w zakresie badań. - Łódź jest ośrodkiem unikatowym w skali Europy, ponieważ tu nie było kultur, które się nawarstwiały przez wieki i przenikały. Był to twór sztuczny, który powstał nagle. Ludzie, którzy tutaj mieszkali z przymusu ekonomicznego, musieli ze sobą współpracować. I to dało niezwykle ciekawe efekty m.in. w architekturze, literaturze, obyczajach czy języku - powiedziała w czwartek na konferencji prorektor UŁ ds. programów i jakości kształcenia prof. Joanna Jabłkowska. Ośrodek ma mieć charakter międzywydziałowego centrum interdyscyplinarnego. Ma także umożliwiać sprawniejsze pozyskiwanie grantów na wspólne projekty. Zdaniem naukowców z UŁ, doskonały stan źródeł archiwalnych oraz specyfika regionu pozwalają na prowadzenie badań z zakresu historii, kulturoznawstwa, filologii, geografii, ekonomii czy socjologii. Badania mają dotyczyć przede wszystkim wielokulturowości oraz historii Łodzi i regionu łódzkiego w XIX i XX wieku. - Na miasto, jego kulturę, życie mieszkańców miasta i regionu będzie inaczej patrzył filolog, kulturoznawca, geograf i politolog. Będą oni mówić różnymi językami i prowadzić badania różnymi metodami, ale jednak będą wszyscy razem tworzyć obraz wielowarstwowy, który będzie świetnie pokazywał głębię znaczeniową kultury miasta i regionu oraz życia ludzi - podkreśla kierownika Ośrodka prof. Grażyna Ewa Karpińska. Prof. Karpińska ma nadzieję, że prowadząc badania nad mentalnością społeczną oraz nad praktykami kulturowymi i społecznymi łódzcy naukowcy będą mogli opisać tożsamość miasta i regionu. Ośrodek zamierza współpracować m.in. z Archiwum Państwowym w Łodzi, a także zagranicznymi instytucjami. W Ośrodku naukowcy zajmą się m.in. badaniami nad kulturą wielonarodowościowego miasta wielkoprzemysłowego (literatura, teatr, czytelnictwo, prasa czy język), sytuacją Łodzi w pierwszych latach po II wojnie światowej czy też badaniami nad miastem z czasów okupacji niemieckiej, na rozkaz Hitlera nazwanym Litzmannstadt. Z inicjatywą stworzenia ośrodka wyszli naukowcy z Katedry Literatury i Kultury Niemiec, Austrii i Szwajcarii oraz Ośrodka Badań Żydowskich. Skupia on obecnie naukowców z ok. połowy wydziałów uczelni m.in. filozoficzno-historycznego, geografii i nauk o ziemi, filologicznego czy ekonomiczno-socjologicznego. Ośrodek będzie jednocześnie centrum informacji archiwalnej i bibliograficznej. Efektem jego prac będą publikacje, które mają trafiać m.in. do samorządów i szkół. UŁ planuje także w przyszłości uruchomienie nowego unikatowego kierunku - studia regionalne. W najbliższych miesiącach mają zostać opracowane podstawy kierunku, które zostaną przesłane do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Według prof. Jabłkowskiej, jeśli resort je zaakceptuje, to możliwe byłoby uruchomienie takiego unikatowego kierunku na UŁ w roku akademickim 2011/12.