- To sukces Polski na forum międzynarodowym. UNESCO reprezentuje społeczność całego świata, która doceniła wartość archiwów paryskiej "Kultury" tworzonej przez Jerzego Giedroycia - powiedział Komorowski i dodał, że UNESCO uznało m.in. unikalny wkład "Kultury" jako instytucji emigracyjnej w przemiany końca XX w. Jak mówił, Archiwum Instytutu Literackiego w Paryżu znalazło się wśród 35 obiektów dziedzictwa dokumentacyjnego, którą na międzynarodową Listę Pamięci Świata w czwartek wpisał dyrektor generalny UNESCO Koichiro Matsuura. Dodał, że propozycja wpisu Archiwum została przygotowana z inicjatywy Polskiego Komitetu do spraw UNESCO oraz Polskiego Komitetu Programu Pamięć Świata. Komorowski wyjaśniał, że we wniosku skierowanym do UNESCO polski komitet wskazywał na to, że "archiwum stanowi kompletną dokumentację działalności w latach 1946-2000 paryskiej +Kultury+, która dzięki realizowanej przez dziesięciolecia wizji jej założyciela Giedroycia i jego współpracowników odegrała istotną rolę w pokojowym przezwyciężeniu systemu realnego socjalizmu". Jak dodał, "Kultura" przyczyniała się również do "przezwyciężania pojałtańskiego podziału świata, jak również wypracowała podstawy do dialogu i pojednania społeczeństw Europy Środkowo-Wschodniej". Komorowski przypomniał, że archiwum obejmuje m.in. wszystkie prace publikowane przez Instytut do 2000 r. i korespondencję Giedroycia z autorami, intelektualistami, politykami świata zachodniego i dysydentami z krajów bloku komunistycznego. Wśród nich są m.in. Andre Malraux, Albert Camus, Aleksander Sołżenicyn, Josef Brodski, Czesław Miłosz, Bertrand Russell, Henry Kissinger, Zbigniew Brzeziński, Witold Gombrowicz, Gustaw Herling-Grudziński. - Poza archiwum Instytutu wśród obiektów dziedzictwa dokumentacyjnego wpisanych na listę UNESCO znalazło się również Archiwum Radziwiłłów i Księgozbiór Nieświeski, zgłoszonego wspólnie przez Białoruś, Finlandię, Litwę, Polskę, Rosję i Ukrainę - powiedział Komorowski. Według niego, Archiwum Radziwiłłów jest zbiorem o wyjątkowym charakterze, zgromadzonym na przestrzeni od XV do XX w. przez jeden z największych arystokratycznych rodów dawnej Rzeczypospolitej. - Ród ten przed paroma wiekami odgrywał ważną rolę międzynarodową, co UNESCO potrafiło docenić - dodał. Jak podkreślił, także nieświeskie zbiory archiwalne i biblioteczne posiadają ogromną wagę dokumentacyjną dla dziejów dawnej Rzeczypospolitej i naszej części Europy. "Są to zbiory, które składają się z części dawnych archiwów i księgozbiorów Ordynacji Nieświeskiej, które znajdują się w Warszawie, Mińsku, Wilnie, Kijowie, Petersburgu, Moskwie i Helsinkach" - mówił Komorowski. Program UNESCO Pamięć Świata istnieje od 1992 r. Jego celem jest podejmowanie działań służących zachowaniu, ratowaniu, promocji i udostępnianiu dziedzictwa dokumentacyjnego. Międzynarodowa Lista Pamięci Świata gromadzi ona obiekty dziedzictwa dokumentacyjnego o szczególnym znaczeniu światowym. Jest na niej 193 wpisów. Wśród polskich, obecnie dziewięciu wpisów znajduje się m.in. autograf dzieła Mikołaja Kopernika "De revolutionibus", Archiwum Komisji Edukacji Narodowej, rękopisy Fryderyka Chopina, podziemne archiwum getta warszawskiego, tablice 21 Postulatów Gdańskich z Sierpnia 1980 r. z kolekcją "Narodziny Solidarności".