Muzeum powstało w dwóch obiektach na terenie Bydgoszczy: stacji pomp głębinowych w Lesie Gdańskim, czyli na dawnym przedmieściu, oraz w wieży ciśnień usytuowanej na Wzgórzu Dąbrowskiego, górującym nad miastem. - W obu miejscach, uratowanych od zapomnienia i zniszczenia, eksponowane są pamiątki - stare urządzenia, zdjęcia, dokumenty, makiety - związane z wodociągami i przybliżające ich historię. W Lesie Gdańskim powstała także ścieżka edukacyjna, na której, podczas zajęć grupowych prowadzone są pokazowe lekcje dla dzieci i młodzieży, ale możliwe jest oczywiście zwiedzanie indywidualne przed dorosłych - zaznaczył Tomasz Sypniewski, szef muzeum. Na terenie stacji pomp w Lesie Gdańskim eksponowane są liczne, głównie zabytkowe urządzenia wodociągowe: hydranty i zdroje uliczne, pompy. Podziwiać można replikę średniowiecznego rurmusa - urządzenia przed wiekami usytuowanego koło kościoła farnego, za którego pomocą w XV wieku ponad murem miejskim dostarczano do Bydgoszczy wodę z Brdy. Zwiedzający obejrzeć tu mogą także współczesne urządzenia: pompy, zasuwy, zawory. Jedną z atrakcji jest możliwość zajrzenia do piętrowego kanału wodno-ściekowego z końca XIX wieku, będącego 15-metrową repliką podobnej budowli, której kilometry skryte są pod ziemią na terenie Bydgoszczy. Przygotowano także projekcję filmu o warunkach w podziemnych kanałach panujących podczas Powstania Warszawskiego. - Wszystko można dotknąć i zobaczyć, jak działa, co lepiej pozwala zrozumieć sposób funkcjonowania urządzeń wodociągowych i proces gospodarczego pozyskiwania wody. Prezentowane są również filmy przedstawiające historię wody oraz sposobów jej pozyskiwania i wykorzystania od czasów starożytnych po współczesność, historię bydgoskich wodociągów oraz animacje obrazujące obieg wody w przyrodzie, przebieg procesów technologicznych pobierania wody głębinowej i powierzchniowej, jej oczyszczania i uzdatniania - dodał Sypniewski. Z kolei w górującej nad Bydgoszczą Wieży Ciśnień obejrzeć można, między innymi: drewniane rury wodociągowe sprzed kilkuset lat, żetony na wodę, elementy wyposażenia dawnych łazienek i toalet, archiwalne zdjęcia i dokumenty. Dostępne są multimedialne infokioski z cyfrowo zapisanymi informacjami o wodzie i wodociągach. Jedną z atrakcji tego obiektu muzeum jest udostępniony zwiedzającym taras widokowy na szczycie 45-metrowej wieży - obecnie najwyższego, powszechnie dostępnego punktu w mieście. Po pokonaniu niemal 170 stopni (w tym 120 krętymi schodami) można z niego podziwiać, także przez lunety bez wrzucania monety, panoramę Bydgoszczy. Niepełnosprawni taki widok mogą oglądać na ekranie u stóp wieży. W zabytkowych wnętrzach neogotyckich Hali Pomp i Wieży Ciśnień prowadzona będzie też działalność kulturalna: występy muzyczne, teatralne i wystawy plastyczne. Możliwe jest także prowadzenie konferencji naukowych, sympozjów i innych spotkań. Muzeum Wodociągów stworzono dzięki wsparciu funduszy unijnych. Całe przedsięwzięcie kosztowało 13 mln zł, z czego 6 mln uzyskano z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013. Pierwsze w historii Bydgoszczy urządzenia wodociągowe zostały zbudowane w XVI wieku. Król Zygmunt Stary 27 marca 1523 roku udzielił mieszczanom bydgoskim zezwolenia na budowę sieci wodociągowej. Wodę czerpano bezpośrednio z Brdy w pobliżu Młynów Królewskich. Zbudowane wówczas wodociągi przetrwały zaledwie kilkanaście lat. Kolejne zbudował dwadzieścia lat później znany w ówczesnej Polsce twórca tego typu urządzeń - mistrz Walenty z Bochni. Rurami wodociągowymi były wydrążone w środku pnie drzew o średnicy wewnętrznej 15 cm i długości 3-5 m, połączone ze sobą buksami, czyli metalowymi tulejami. Do uszczelniania połączeń używano wówczas mchu i dziegciu. Ówczesne wodociągi doprowadzały wodę do browarów, domów mieszkalnych urzędników królewskich i miejskich oraz kilku punktów czerpalnych na terenie miasta.