Zmiany w ośrodkach dla uchodźców z Ukrainy. Mniej osób objętych pomocą
Zmieniają się zasady funkcjonowania ośrodków zbiorowego zakwaterowania (OZZ) dla uchodźców z Ukrainy. Jest to związane z nowelizacją tak zwanej ustawy pomocowej. Zmiany weszły w życie wraz z początkiem listopada.
Ośrodki zbiorowego zakwaterowania powstały w chwili, kiedy do Polski w związku z wojną przybyło wielu uchodźców z Ukrainy. Miały być to miejsca, w których wojenni przybysze mogliby czasowo przebywać, zanim znajdą sobie inne lokum. W zawiązku z przedłużającym się konfliktem zbrojnym i zmianami na rynku mieszkaniowym, sytuacja wymagała modyfikacji.
Wojna w Ukrainie. Zmiany w OZZ: Jak było dotychczas?
Do tej pory osoby z Ukrainy objęte ustawą o pomocy mogły liczyć na mieszkanie i wyżywienie w ośrodkach zbiorowego zakwaterowania. Model przewidywał wsparcie w formie darmowego lub w znacznej części subsydiowanego pobytu w ośrodkach dla uchodźców.
W praktyce jednak warunki funkcjonowania ośrodków były zróżnicowane. Część placówek cierpiała z powodu tłoku, braku prywatności, ograniczonego dostępu do usług wspierających. Brak pomocy w zakresie doradztwa zawodowego utrudniał usamodzielnienie się uchodźcom z Ukrainy.
Ponadto już wcześniej wprowadzona została zasada tzw. partycypacji w kosztach pobytu w ośrodkach. Uchodźcy częściowo ponosili opłatę za zakwaterowanie i wyżywienie.
Zmiany dla Ukraińców przebywających w Polsce
Od listopada 2025 zmieniły się zasady funkcjonowania ośrodków zbiorowego zakwaterowania dla uchodźców z Ukrainy. Przede wszystkim zawęził się zakres osób uprawnionych do takiej pomocy.
Teraz w pierwszej kolejności w OZZ będą mogły przebywać osoby z niepełnosprawnościami, seniorzy oraz kobiety w ciąży. Z kolei osoby, które już wcześniej płaciły 50 proc. lub 75 proc. opłaty, nie będą dalej uprawnione do pobytu w OZZ.
Trudniej też będzie uniknąć opłat za pobyt w ośrodku. Wojewoda nie będzie mógł już zwalniać z opłat osób, które nie spełniają kryteriów ustawowych. Do tej pory było to możliwe w ramach tak zwanego zwolnienia humanitarnego. Opiekunowie osób z niepełnosprawnością będą mogli przebywać w OZZ tylko wtedy, gdy nie pobierają świadczenia pielęgnacyjnego. Wynosi ono 3287 zł i nie przysługuje opiekunom niepełnosprawnych, którzy przebywają w ośrodkach opieki stałej.
Do darmowego pobytu w OZZ tracą prawo osoby wychowujące co najmniej troje dzieci, jeśli wszystkie te dzieci mają ukończone 7 lat oraz ci, którzy dopiero przyjechali do Polski i nie należą do żadnej specjalnej grupy "wrażliwej". Uchodźcy, którzy pobierają polską emeryturę, będą zobowiązani do płacenia 15 zł za każdy dzień pobytu, niezależnie od wysokości świadczenia.
Co z osobami, które stracą prawo do pobytu w OZZ?
Nowelizacja ustawy pomocowej nie sprawi, że nagle z ośrodków wyrzucone zostaną tysiące osób. MSWiA wspólnie z Polskim Czerwonym Krzyżem wprowadziło dla nich program wsparcia. Projekt ma nazwę Wspólnie do Niezależności i zakłada na przykład doradztwo zawodowe dla osób, które będą musiały opuścić OZZ.
Otrzymają one również wsparcie finansowe, darmowe kursy języka polskiego i pomoc w znalezieniu mieszkania. W program zaangażowana jest również Fundacja Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej.
MSWiA wskazuje, że zmiany wynikają z potrzeby bardziej ukierunkowanego wsparcia i efektywniejszego wykorzystania ośrodków zbiorowego zakwaterowania. Chodzi o to, by miejsca te były przeznaczone przede wszystkim dla osób, które rzeczywiście potrzebują wsparcia, a nie jako długoterminowe rozwiązanie dla wszystkich.
Źródło: gov.pl
