Pawlak urodził się 5 września 1959 r. w miejscowości Model (obecne woj. mazowieckie). Jest absolwentem Wydziału Samochodów i Maszyn Roboczych Politechniki Warszawskiej; w grudniu 1981 r. uczestniczył w strajkach na tej uczelni. Był członkiem Związku Młodzieży Wiejskiej oraz Niezależnego Zrzeszenia Studentów. W czasie stanu wojennego pracował jako nauczyciel podstaw obsługi komputera w szkole podstawowej w Pacynie. Od 1984 r. prowadzi 17-hektarowe gospodarstwo rolne we wsi Kamionka koło Pacyny (dawne woj. płockie). Pawlak karierę polityczną rozpoczął w 1985 r. wstępując do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego (ZSL), z którego listy został w 1989 r. posłem Sejmu "kontraktowego". Po rozwiązaniu ZSL przeszedł do PSL "Odrodzenie". Od 1990 jest członkiem Polskiego Stronnictwa Ludowego; od czerwca 1991 r. do października 1997 r. - prezes Stronnictwa. Ponownie na czele ugrupowania stanął w 2005 r. 5 czerwca 1992 r., po upadku rządu Jana Olszewskiego, został desygnowany przez prezydenta Lecha Wałęsę na stanowisko premiera. Misja stworzenia chrześcijańsko-ludowo-liberalnego rządu zakończyła się jednak niepowodzeniem (tzw. "33 dni Pawlaka"). Ponownie został premierem po wyborach parlamentarnych w 1993 r. i stworzeniu rządu koalicyjnego SLD-PSL. Rzeczniczką jego rządu została wówczas miss Polski Ewa Wachowicz. "Premierowi się nie odmawia" - skomentowała swoją nominację Wachowicz. Po uchwaleniu przez Sejm wotum nieufności dla rządu Pawlak złożył w marcu 1995 dymisję gabinetu. Wśród dotychczasowych premierów III RP, Pawlak wyróżniał się małomównością i niechęcią do dziennikarzy; opozycja i media zarzucały mu brak dynamiki i fatalną politykę informacyjną. Szerokim echem odbiły się m.in. jego słowa do dziennikarza TVP - "sio stąd". Jak później tłumaczył, mówił tak po przyjacielsku, a dziennikarze zrobili z tego aferę. Jako premier zasłynął decyzją zamiany luksusowego, służbowego samochodu na produkowanego w Polsce Poloneza, wyposażonego w silnik samochodu Rover. Słynny był też żart Pawlaka, gdy pytany o to, kiedy podpisze listę firm przeznaczonych do programu NFI, odpowiedział, że zrobi to po powrocie z Radomia. A kiedy pan jedzie do Radomia - spytał dziennikarz? Na razie się nie wybieram - odparł. Kandydował w wyborach prezydenckich w 1995 r., zajmując piąte miejsce (4,4 proc.). Jego hasłami wyborczymi były - "Prawda zamiast haseł" i "Waldemar Pawlak jedynym kandydatem wsi". Słaby wynik był jednym z pretekstów dla zastąpienia go w 1997 r. na stanowisku prezesa PSL przez Jarosława Kalinowskiego. Po wyborach parlamentarnych w 1997 roku, został obarczony za słaby wynik wyborczy partii (7,3 proc., przy 15,4 proc. w wyborach w 1993 r.). Jak wówczas tłumaczył, wynik ten był ceną za udział w koalicji z silniejszym partnerem - SLD. Po odwołaniu ze stanowiska prezesa PSL na długi okres zniknął z pierwszych stron gazet i zajął się swoją wielką pasją - kierowaniem Zarządem Głównym Ochotniczych Straży Pożarnych, którego jest prezesem od 1992 r. Od maja 2001 do 2005 roku był prezesem Zarządu Warszawskiej Giełdy Towarowej (zrezygnował ze stanowiska przed wyborami parlamentarnymi). Do pierwszej ligi politycznej Pawlak wrócił w czerwcu 2004 r., gdy został szefem klubu parlamentarnego PSL. W styczniu 2005 r. został ponownie wybrany na prezesa PSL - zastąpił na tym stanowisku Janusza Wojciechowskiego, który planował start partii w wyborach w szerszym bloku chadeckim - "Komitet Zgoda". Większość członków PSL, w tym Pawlak, opowiedziała się przeciwko tym planom i za startem partii w wyborach pod szyldem PSL.