Tak obchodzono 7. rocznicę katastrofy smoleńskiej do godz. 12 - zobacz pierwszą część relacji na żywo. *** 19:35"Stanowiskiem komisji jest to, że samolot został ostatecznie zniszczony przez wybuch" - powiedział, na antenie TV Republika, Antoni Macierewicz. "Przedmiotem dyskusji jest charakter ładunku" - zaznaczył. 19:25 "Marzę o tym i modlę się o to, ale myślę, że niestety musimy poczekać przynajmniej jedno pokolenie" - mówi w Popołudniowej rozmowie w RMF FM biskup pomocniczy warszawski Rafał Markowski odpowiadając na pytanie, czy dożyjemy dnia, kiedy rocznica katastrofy smoleńskiej nie będzie dzieliła Polaków, a będzie dniem wspólnej pamięci o ofiarach. "Żeby obiektywnie spojrzeć na sprawę Smoleńska, trzeba się wyzbyć uprzedzeń" - dodaje gość Marcina Zaborskiego. Jaką rolę w zasypywaniu podziałów ws. Smoleńska ma Kościół? "Nie możemy przekroczyć cienkiej linii, co sprawi, że staniemy się jedną ze stron" - odpowiada duchowny. Całą rozmowę czytaj tutaj 19:17 We mszy, która z kolei odbyła się na Wawelu uczestniczył szef MSWiA Mariusz Błaszczak. 19:08 W poniedziałek po godz. 19.00 w archikatedrze warszawskiej rozpoczęła się msza św. w intencji osób, które zginęły 7 lat temu w katastrofie pod Smoleńskiem. We mszy św., celebrowanej przez kard. metropolitę warszawskiego Kazimierza Nycza, uczestniczą m.in. prezydent Andrzej Duda, a także prezes PiS Jarosław Kaczyński i córka pary prezydenckiej Lecha i Marii Kaczyńskich, Marta Kaczyńska oraz przedstawiciele rodzin pozostałych ofiar katastrofy smoleńskiej. 19:05 Kaczyński, pytany o to, kiedy zostaną ustalone wszystkie okoliczności katastrofy, odpowiedział, że nie jest pewien, czy "poznamy je kiedykolwiek". "Nie mówię o jakiejś dalekiej przyszłości, kiedy, daj Boże, zmieni się w Rosji, otworzą się archiwa, kiedy może w Polsce dotrzemy też do nowych dokumentów i informacji" - mówił prezes PiS. W jego ocenie w bliższej perspektywie "możemy się dowiedzieć bardzo wielu nowych rzeczy", ale - jak podkreślił - katastrofy lotnicze bada się inaczej. "Składa się wrak, można go badać, można analizować go pod każdym względem, a my przecież takiej możliwości nie mamy" - mówił Kaczyński. 19:00 Po katastrofie smoleńskiej z pełną świadomością przekazano prawa do prowadzenia śledztwa Rosjanom - uważa prezes PiS Jarosław Kaczyński. W jego ocenie zapadła decyzja, by nie wchodzić w spór z Rosjanami, bo mogłoby to przeszkodzić zdobyciu przez Donalda Tuska "miejsca w kierownictwie UE". Wywiad z prezesem PiS na temat katastrofy smoleńskiej został wyemitowany na antenie TVP w poniedziałek w 7. rocznicę katastrofy smoleńskiej. 18:45 "Staliśmy się widzami, a w przypadku wielu - ofiarami bezwzględnej mistyfikacji" - powiedział metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski podczas poniedziałkowej mszy św. Odprawił ją w katedrze na Wawelu, w intencji zmarłych w katastrofie smoleńskiej. "Dziś wiemy z całą pewnością: nie było czterokrotnego podchodzenia rządowego samolotu do lądowania. Generał Andrzej Błasik nie był pijany" - powiedział metropolita krakowski, odnosząc się w homilii do informacji rozpowszechnianych tuż po katastrofie z 10 kwietnia 2010 roku. Po mszy św. zaplanowany jest marsz ze Wzgórza Wawelskiego pod Krzyż Katyński. W trakcie uroczystości, zorganizowanej przez krakowski Klub "Gazety Polskiej" im. Janusza Kurtyki, zebrani mają się modlić za ofiary katastrofy smoleńskiej, pod krzyżem mają zostać złożone kwiaty i zapalone znicze. 18:30 "Podkomisja smoleńska znalazła pierwszą bombę termobaryczną, która wybucha bezgłośnie" - stwierdził ironicznie w TVN24 Jan Osiecki, dziennikarz i autor książki "Ostatni lot" komentując ustalenie podkomisji do ponownego zbadania katastrofy smoleńskiej. Zwrócił uwagę, że na czarnych skrzynkach z Tu-154M nie słychać rzekomej eksplozji takiego ładunku. "Poza tym - jak podkreślił Osiecki - przy eksplozji takiego ładunku żadne z ciał nie zachowałoby się w stanie pozwalającą na jego identyfikację bez badań genetycznych". 18:02 17:58 Tymczasem przed Ambasadą Federacji Rosyjskiej w Warszawie zebrał się Klub "Gazety Polskiej", by "demonstrować i domagać się prawdy ws. katastrofy prezydenckiego samolotu". "Chcemy, by Putin oddał wszystkie dowody ws. katastrofy z 10 kwietnia 2010 roku z wrakiem prezydenckiego samolotu na czele. Chcemy, by przesłuchano wszystkich świadków a winnych odesłano do więzienia. Putin powinien trafić w kajdankach do polskiego więzienia i musimy stawiać na swoim" - mówił redaktor naczelny "Gazety Polskiej" Tomasz Sakiewicz. 17:45 "Na tablicy w KPRM poświęconej ofiarom katastrofy smoleńskiej zabrakło Izabeli Jarugi-Nowackiej, wicepremiera w latach 2004-2005" - pisze na Twitterze Ryszard Kalisz. Tablica, której odsłonięcia dokonano dziś umieszczono nazwiska prezydenta Lecha Kaczyńskiego (w przeszłości był ministrem sprawiedliwości), Przemysława Gosiewskiego (w rządzie PiS był wicepremierem) i Zbigniewa Wassermanna (w rządzie PiS był ministrem koordynatorem służb specjalnych). Było dla nas oczywiste, że tablica musi się znaleźć w budynku, do którego przyjeżdżają delegacje z całego świata - powiedziała Beata Szydło podczas uroczystości odsłonięcia w KPRM tablicy upamiętniającej ofiary katastrofy. "Dlaczego Zbigniew Wassermann i Przemysław Gosiewski? Bo oni tutaj pracowali" - wyjaśniła premier. Ryszard Kalisz zauważa jednak, że na tablicy brak nazwiska byłej wicepremier Jarugi-Nowackiej. Nie ma też na niej m.in. byłego szefa MON Jerzego Szmajdzińskiego. "Mali cynicy próbują wyrugować pamięć o odważnych, o ofiarach katastrofy spoza PiS. Sztuka bycia przyzwoitym nawet 10.04 jest im obca" - skomentowała na Twitterze córka Izabeli Jarugi-Nowackiej, Barbara Nowacka. Czytaj także wywiad z Barbarą Nowacką: "Znam skalę bałaganu" (kliknij tutaj) 17:30 Przedstawiciele władz złożyli kwiaty pod tablicą poświęconą śp. prezydentowi Lechowi Kaczyńskiemu. 17:25 "W tym roku mam prośbę o wzajemny szacunek, zwłaszcza dla pamięci ofiar. Jako Prezydent Rzeczypospolitej apeluję i błagam Was o ten szacunek" - zakończył wystąpienie. 17:22 "Tu w Warszawie, na Krakowskim Przedmieściu, powinny powstać dwa pomniki: jeden tych, którzy zginęli w katastrofie smoleńskiej oraz drugi - prezydenta Lecha Kaczyńskiego" - zaznaczył Duda. 17:15 "Dzisiaj nadal jest obowiązkiem moim i polskich władz uczynienie wszystkiego byśmy dotarli do prawdy. By elementarna sprawiedliwość, sprawiedliwość wobec ewentualnie winnych - co mam nadzieję zostanie wyjaśnione - została w Rzeczpospolitej osiągnięta" - mówił prezydent. 17:14 "Dlaczego samolot się rozbił, podobno sprawdzony, podobno świeżo remontowany, podobno wszystko było w porządku - podobno" - powiedział Duda podczas uroczystości przed Pałacem Prezydenckim. "Szef BOR-u po tragedii smoleńskiej dostał awans generalski, a przecież funkcjonariusze zginęli u boku prezydenta Rzeczypospolitej Lecha Kaczyńskiego, a przecież zginął prezydent, a przecież zginęły wielkie postaci polskiego życia politycznego, polskiego życia społecznego, polskiej historii, zginęli bohaterowie Rzeczypospolitej, zginęli żołnierze noszący ordery Virtuti Militari, zginęli polscy dowódcy. I awans a nie dymisja? Czy to nie jest szyderstwo?" - mówił prezydent. "Muszę się państwu przyznać, że tak to wtedy odczytałem. Odczytałem to jako szyderstwo" - podkreślił. 17:11 17:08 "Jedno jest w stu procentach pewne, w tamtych dniach zwykli obywatele, wy wszyscy, zdaliście wielki historyczny egzamin, że byliście tutaj - na Krakowskim Przedmieściu, że oddaliście hołd ofiarom" - powiedział Duda. Prezydent podziękował za tę postawę. "Ale jest i brutalna refleksja" - zaznaczył. "Kiedy spojrzymy na tamten czas, na następne lata, cisną się na usta słynne słowa jednego z ministrów: państwo polskie istniało tylko teoretycznie, co ówczesna władza jasno pokazała" - powiedział. 17:01 "Minęło 7 lat od tamtego szokującego, dramatycznego dnia, w którym w jakimś sensie dla wielu świat się zawalił" - powiedział prezydent Andrzej Duda. 16:59 16:55 Rozpoczęły się uroczystości przed Pałacem Prezydenckim. Biorą w nich udział m.in. prezydent Andrzej Duda, premier Beata Szydło, prezes PiS Jarosław Kaczyński a także córka śp. pary prezydenckiej Lecha i Marii Kaczyńskich - Marta Kaczyńska. 16:50 "Skrzydło niby odpadło, nie wiadomo jak. Na pewno nie zderzyło się z brzozą, ale jeszcze nie wiedzą, dlaczego, odpadło. Eksperyment robią na małym elemencie pokrycia, które zrzucają z drona. Wydaje mi się, że jest to pierwsze takie, dosyć nowatorskie podejście do badania katastrof lotniczych" - tak ustalenia i sposób pracy Podkomisji do ponownego zbadania katastrofy smoleńskiej skomentował w TOK FM Maciej Lasek były szef Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych. "Najbardziej zaskoczyło mnie to, że ten film, który został zaprezentowany pogrąża polskich pilotów. Ja nie spodziewałam się czegoś takiego, że w tej narracji przedstawia się pilotów, jako bezwolne marionetki, które wykonują polecenia wieży, mimo, że wszystkie dokumenty zarówno w lotnictwie cywilnym jak i wojskowym wyraźnie wskazują: niezależnie od wydawanych komend i poleceń, pilot nie ma prawa zejść poniżej minimalnej wysokości zniżania - czyli tej wysokości, która jest minimum dla wysokości lotniska lub swoich minimum, jeżeli nie zobaczy ziemi. A tu słyszymy narrację: "piloci oczekiwali komendy odejścia na drugi krąg" - powiedział. 16:42 O godzinie 22:30 odbędzie się wideoczat z członkami podkomisji ds. ponownego zbadania katastrofy smoleńskiej - poinformowano w poniedziałek na zakończenie prezentacji jej dotychczasowych ustaleń oraz na profilu MON na Twitterze. 16:38 Podkomisja: w wyniku przeprowadzonych eksperymentów możemy powiedzieć, że najbardziej prawdopodobną przyczyną eksplozji był ładunek termobaryczny inicjujący silną falę uderzeniową. Zdaniem Laska, bomba termobaryczna zostawia ślady, których na szczątka Tu-154m nie stwierdzono. "Gdyby była eksplozja to cały ten samolot powinien się rozpaść" - stwierdził. 16:30 "To wirtualne badanie grupy amatorów, która nigdy nie była na miejscu" - tak w TOK FM ustalenia Podkomisji do ponownego zbadania katastrofy smoleńskiej skomentował Maciej Lasek były szef Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych. 16:24 16:16 MON opublikował film prezentujący rezultaty pracy Podkomisji do ponownego zbadania katastrofy smoleńskiej. 16:06 Z ustaleń podkomisji wynika, że jeszcze przed przelotem nad brzozą rozpoczęła się destrukcja lewego skrzydła Tu154. Jak podano, pierwszy ze znalezionych odłamków samolotu leżał 45 m przed brzozą. "Odłamek ten został dokładnie zidentyfikowany, opisany i zmierzony już w 2012 r. Co więcej jego oderwanie się od samolotu nie mogło być spowodowane uderzeniem w jakiekolwiek przeszkody terenowe, gdyż pierwszą większą przeszkodą była brzoza na działce Bodina" - poinformowano. Według podkomisji, "wszystkie inne zarośla nie stanowiły przeszkody mogącej spowodować takich uszkodzeń, a ich wysokość nie przekraczała 4 m nad ziemią". "Tymczasem wszystkie dane jakie posiadamy mówią, że samolot nigdy do uderzenia w ziemię nie zszedł poniżej 6 m. Licznie odrywające się odłamki lewego skrzydła utworzyły tzw. blaszane ptaki, które w Smoleńsku zostały odnalezione, np. wiszące na wielu gałęziach. Ich występowanie jest charakterystycznie dla typów katastrof, w których samolot rozpada się w powietrzu a nie na ziemi" - podano. Podkomisja poinformowała, że w przypadku wypadków, w których samolot jako całość uderza w ziemię, ruch poszczególnych fragmentów "jest zdeterminowany przez prędkość z jaką samolot uderza w ziemię, a trajektoria ruchu każdego z fragmentów jest pozioma". 16:03 Podkomisja: prawdopodobnym powodem niemożności natychmiastowego odejścia Tu-154M na drugi krąg była seria awarii. Relację z ustaleń podkomisji Smoleńskiej czytaj tutaj 15:55 15:54 Według podkomisji nagrania rozmów rosyjskiej kontroli ruchu powietrznego ukazują chaos i to, że rolą kierownika lotów w Smoleńsku "była realizacja poleceń przekazywanych przez płk. Krasnokutskiego, a wydawanych przez Moskwę". 15:53 "Działania strony rosyjskiej musiały doprowadzić do katastrofy 10 kwietnia" - twierdzi w przedstawionej w poniedziałek prezentacji podkomisja ds. ponownego zbadania katastrofy smoleńskiej. 15:52 15:51 "Dwa samoloty poprzedzające podejście tupolewa sprowadzone były nie tylko zgodnie z zasadami obowiązującymi według przepisów prawa lotniczego, ale i starannością. Na lotnisku działał w pełni sprawny system precyzyjnego sprowadzania, wyposażony w aparaturę radiotechniczną lotniska (radary - przyp. red.). Zachowano też najnowocześniejszy system analizy meteorologicznej, korzystający z rosyjskich i amerykańskich satelitów" - poinformowała podkomisja na filmie, który zaprezentowano dziennikarzom. 15:50 15:49 15:48 15:47 "Dodatkowo na wieży - poza kierownikiem lotów ppłk. Pawłem Plusninem, odpowiadającym za dowodzenie i kierowanie samolotami oraz kierownikiem systemu lądowania mjr. Wiktorem Ryżenką, który miał sprowadzać samolot po kursie i ścieżce zniżania - pojawił się jeszcze płk Nikołaj Krasnokutski, były dowódca bazy w Smoleńsku, który przejął dowodzenie na wieży i ostatecznie wydawał rozkazy. Było to oczywistym złamaniem przepisów rosyjskiego prawa lotniczego" - podała podkomisja. 15:46 W lotnictwie rosyjskim, podobnie jak w polskim, nawigatorzy mają pełną autonomię działania, nawet zakazuje się im w trakcie sprowadzania samolotu przyjmowania poleceń od przełożonych i oficerów wyższych stopniem. "Tymczasem w Smoleńsku, na wieży kontroli lotów od samego początku działały trzy ośrodki decyzyjne. W Moskwie, w centrum (o kryptonimie - przyp. red.) "Logika" rozkazy wydawał gen. (Władimir) Benediktow, były dowódca wojsk specjalnych w Afganistanie, który łączył się bezpośrednio ze Smoleńskiem, podejmując ostateczne decyzje. 15:45 Podkomisja zwróciła uwagę, że obaj nawigatorzy z lotniska w Smoleńsku - ppłk Paweł Plusnin i mjr Wiktor Ryżenko - 10 kwietnia 2010 r. rano nie przeszli obowiązkowych badań lekarskich, więc nie mogli być "dopuszczeni do realizacji tak ważnych zadań". 15:44 "Samolot, który leciał do Smoleńska, był w rosyjskim regulaminie oznaczony literą A, co oznaczało konieczność dochowania szczególnej staranności przy sprowadzaniu na ziemię. Mimo to od samego początku zachowanie rosyjskich nawigatorów odbiegało od przyjętych standardów" - poinformowała podkomisja. 15:42 Trwa prezentacja filmu obrazującego ustalenia podkomisji z ostatniego roku. 15:40 Po szefie MON zabrał głos przewodniczący podkomisji dr Wacław Berczyński, który podziękował Antoniemu Macierewiczowi za wsparcie. 15:39 Antoni Macierewicz: Dziś jest czas czynów a nie słów. Instytucje państwowe, które badały katastrofę po 10 kwietnia 2010 nie wypełniły swoich obowiązków. 15:38 Przewodniczący podkomisji dr Wacław Berczyński powiedział w poniedziałek rano w TVP Info, że pokazane zostanie m.in. "złe sprowadzanie samolotu Tu-154, w odróżnieniu od Iła, który miał lądować wcześniej i nie wylądował", "błędy, czy więcej niż błędy kontrolerów rosyjskich" i "eksperymenty, które zostały wykonane, pokazujące, że tezy komisji MAK-u i Millera nie były prawdziwe". 15:37 Posiedzenie z udziałem m.in. szefa MON Antoniego Macierewicza i prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego, odbywa się w gmachu Wojskowej Akademii Technicznej (WAT) w Warszawie. Zgodnie z zapowiedziami, zaprezentowany zostanie film obrazujący ustalenia podkomisji z ostatniego roku. 15:35 Jako pierwszy głos na posiedzeniu zabrał szef Ministerstwa Obrony Narodowej Antoni Macierewicz. 15:32 Rozpoczęło się publiczne posiedzenie podkomisji smoleńskiej. 15:26 Popiersie Lecha Kaczyńskiego przed oficjalnym odsłonięciem: 15:24 Obchody 7. rocznicy katastrofy smoleńskiej przed Pałacem Prezydenckim w Warszawie: 15:20 Szef MON Antoni Macierewicz złożył kwiaty pod tablicą upamiętniającą ofiary katastrofy smoleńskiej. 15:19 Znaczek z wizerunkiem Lecha i Marii Kaczyńskich trafił do obiegu dziś, w 7. rocznicę katastrofy. Oprócz znaczka, emisja zawiera również specjalny datownik i kopertę Pierwszego Dnia Obiegu. 15:18 Poczta Polska i Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych wyemitowały znaczek pocztowy, który upamiętnia wszystkie ofiary katastrofy smoleńskiej. 15:16 Przed Pałacem Prezydenckim odmawiana jest Koronka do Miłosierdzia Bożego. 15:14 15:10 Opóźnia się zaplanowana na godzinę 15. konferencja podkomisji smoleńskiej, na której mają zostać przedstawione najnowsze ustalenia w sprawie tragicznego lotu prezydenckiego tupolewa. 15:09 "Polecieli lotem, który miał być pokazaniem całemu światu, że Polska nie zapomina o swojej historii, nie zapomina o swoich bohaterach i zawsze się o ich upomni" - dodała szefowa rządu. 15:08 Premier Szydło w swoim wystąpieniu zaznaczyła, że "powinniśmy się upominać o swoich bohaterów". "Polecieli do Katynia, bo mieli poczucie obowiązku, bo mieli poczucie tego, że są Polakami i że trzeba o tym mówić głośno i zawsze trzeba pamiętać o tych, którzy oddawali życie za naszą wolność" - zaznaczyła. 15:06 15:03 Premier Beata Szydło: w Warszawie powinien wreszcie stanąć pomnik prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Jesteśmy to winni prezydentowi, który pozostawił nam w testamencie, że państwo zawsze ma stać po stronie słabszych. 15:00 Jarosław Kaczyński po odsłonięciu w KPRM tablicy upamiętniającej ofiary katastrofy: doszło do tragedii, w której mieliśmy do czynienia z jednej strony z bólem wielkiej - ośmielam się powiedzieć tej lepszej - części narodu, ale mieliśmy też i eksplozję zła, eksplozję nienawiści. 14:40 Premier Beata Szydło: było dla nas oczywiste, że tablica musi się znaleźć w budynku, do którego przyjeżdżają delegacje z całego świata. - Dlaczego Zbigniew Wassermann i Przemysław Gosiewski? Bo oni tutaj pracowali - wyjaśniła premier. - Polecieli do Katynia, bo mieli poczucie obowiązku (...) Polecieli lotem, który miał być pokazaniem całemu światu, że Polska nie zapomina o swojej historii, bohaterach i zawsze się o nich upomni. Historia zatoczyła koło i dzisiaj my musimy się upominać o swoich bohaterów - powiedziała premier. - Upominamy się o 96 ofiar katastrofy smoleńskiej. My, Polacy - mówiła. 14:38 Premier Beata Szydło wygłasza przemówienie w KPRM. 14:35 Jarosław Kaczyński w KPRM: Chciano nas zniszczyć. To się nie udawało. Między innymi dlatego, że mieliśmy takich polityków, ludzi, przyjaciół, jak Zbigniew Wassermann i Przemysław Gosiewski. Dzięki temu szliśmy powoli ku zwycięstwu. Prezes PiS przypomniał, że Przemysław Gosiewski miał nie lecieć do Smoleńska. Ale - jak podkreślił - "przebił ściany", żeby jechać. 14:33 14:29 Na łamach "Tageszeitung" artykuł "Żałoba dozwolona tylko dla zwolenników PiS". Gabriele Leser pisze: "Od 2010 r. PiS próbuje przywłaszczyć sobie katastrofę i odmawia reszcie Polaków prawa do żałoby i oskarża ówczesnego premiera Donalda Tuska o 'dyplomatyczną zdradę'. 14:28 14:23 Zdjęcia z obchodów 7. rocznicy katastrofy smoleńskiej można zobaczyć tutaj: 14:22 14:12 W sali śp. Anny Walentynowicz w Kancelarii Premiera są już prezes PiS Jarosław Kaczyński i premier Beata Szydło. Obecni na sali śpiewają hymn. 14:10 Za niespełna godzinę w Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie odbędzie się publiczne spotkanie powołanej przez MON podkomisji do ponownego zbadania katastrofy smoleńskiej. 14:05 Politycy komentują na Twitterze odsłonięcie tablicy w Kancelarii Premiera. 14:03 Zakończyła się pierwsza część uroczystości, drugą poprowadzi redaktor Michał Karnowski. 13:58 Jako pierwszy kwiaty złożył prezes PiS Jarosław Kaczyński. Następnie - premier Beata Szydło, szefowa Kancelarii Prezydenta Małgorzata Sadurska, marszałek Sejmu Marek Kuchciński, marszałek Senatu Stanisław Karczewski oraz przedstawiciele rodzin ofiar: Halina Wassermann, Jadwiga Gosiewska. 13:57 W Kancelarii Premiera rozpoczęła się ceremonia złożenia wieńców. 13:55 Tablica upamiętniająca prezydenta Lecha Kaczyńskiego, Przemysława Gosiewskiego i Zbigniewa Wassermanna została odsłonięta. 13:53 13:51 13:50 Za chwilę nastąpi oficjalne odsłonięcie tablicy pamiątkowej. 13:38 Polecamy wywiad z Barbarą Nowacką - "Wiele osób wolałoby nie mówić teraz o katastrofie, ale o ofiarach" 13:33 13:29 Premier Beata Szydło i prezes PiS Jarosław Kaczyński zapalili znicze i złożyli kwiaty na symbolicznym grobie Lecha i Marii Kaczyńskich na Starych Powązkach. 13:25 13:17 Uroczyste obchody 77. rocznicy zbrodni katyńskiej na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu. Polska delegacja uczciła pamięć oficerów zamordowanych przez NKWD w 1940 roku. 13:13 13:03 Polska delegacja, w tym krewni ofiar tragedii z 10 kwietnia 2010 r., przybyła na miejsce katastrofy Tu-154M w Smoleńsku, gdzie odda hołd 96 osobom, które zginęły siedem lat temu. Planowane jest odczytanie listy ofiar katastrofy smoleńskiej i zapalenie zniczy. 12:53 12:50 Grzegorz Schetyna: Możemy pytać o pomnik, ale też i powrót wraku TU 154M. Przecież krzyczano i politycy PiS mieli o to pretensje przez ostatnie lata. Dzisiaj półtora roku po objęciu przez nich rządów nic nie zostało zrobione. 12:45 Grzegorz Schetyna: Smoleńsk był symbolem i narzędziem dla PiS, żeby zdobyć władzę, wygrać wybory i stworzyć "religię smoleńską". 12:37 W nowosądeckim ratuszu otwarto wystawę "Pro memoria" poświęconą ofiarom katastrofy smoleńskiej. Znalazły się na niej fotografie honorowych obywateli miasta Nowego Sącza: prezydenta Lecha Kaczyńskiego i prezydenta RP na Wychodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego podczas wizyty w Nowym Sączu a także pochodzącego z regionu sądeckiego Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, gen. Franciszka Gągora. 12:33 Portal Niezalezna.pl dotarł do rosyjskiego wojskowego telegramu "Rakieta" z 31 marca 2010 r., podpisanego właśnie przez gen. Benediktowa. Nakazuje on "wydzielenie" Iła-76 "w celu zabezpieczenia specjalnych działań" w Smoleńsku. Jak pisze portal, z depeszy, której nagłówek brzmi: TELEGRAM RAKIETA / RAKIETA LOGIKA CZO 131 31 1810-/- był to rozkaz Głównego Sztabu Sił Powietrznych. Niezalezna.pl pyta, "jaką faktycznie rolę odegrał Ił-76"? 12:28 O tym, czy znamy dziś prawdę o Smoleńsku, kogo łączą, a kogo dzielą wydarzenia z 10 kwietnia 2010 roku, i co po siedmiu latach od katastrofy oburza najbardziej, dziennikarki Interii Aleksandra Gieracka i Jolanta Kamińska rozmawiają z Barbarą Nowacką, córką Izabeli Jarugi-Nowackiej. "Wiele osób wolałoby nie mówić teraz o katastrofie, ale o ofiarach" 12:22 Małgorzata Gosiewska: Najbardziej przeżywam moment odczytywania nazwisk, bo to pokazuje skalę. (...) Ich było tak dużo, że trudno nad nimi wszystkimi zapłakać. Kiedy umiera ktoś bliski, pogrążamy się w żałobie, poświęcamy mu swoje myśli, ale kiedy w jednym momencie giną wszyscy przyjaciele, to trudno płakać nad każdym z nich. Trudno uzmysłowić sobie, że oni wszyscy są już w innym świecie. 12:19 Małgorzata Gosiewska: 10 kwietnia była tu cała Polska, była olbrzymia kolejka przeróżnych środowisk. 12:18 Premier Beata Szydło, marszałek Senatu Stanisław Karczewski, prezes PiS Jarosław Kaczyński, politycy Prawa i Sprawiedliwości uczcili w poniedziałek na Wojskowych Powązkach ofiary katastrofy smoleńskiej z 10 kwietnia 2010 r. - złożyli kwiaty i zapalili znicze na grobach ofiar. W uroczystości wzięli też udział m.in. wicepremier minister kultury Piotr Gliński, szef MSWiA Mariusz Błaszczak, szef MON Antoni Macierewicz, minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro oraz wicemarszałkowie Sejmu Joachim Brudziński i Ryszard Terlecki. 12:16 12:14 "Chciałbym, żeby nikt nie wykorzystywał tej tragedii do rozgrywek politycznych. Siedem lat temu w Smoleńsku zginęli ludzie o różnych poglądach, zwolennicy różnych ideologii. Ale łączyło ich jedno, wszyscy byli Polakami i to jest najistotniejsze. O nich powinniśmy pamiętać" - powiedział powiedział sekretarz Urzędu Miasta w Kielcach Janusz Koza. 12:11 Małgorzata Gosiewska dla TVP Info: Ważne, żeby pomnik powstał w tym miejscu, gdzie 10 kwietnia - po dramacie - ludzie sami wskazali, czyli tu, przed Pałacem Prezydenckim. - Ale - jak dodała - pomniki to jedno, najważniejsza jest prawda. Możemy mieć nadzieję, ze się doczekamy tej prawdy. 12:09 Izabella Sariusz-Skąpska straciła w katastrofie smoleńskiej ojca. Siedem lat po tragedii liczy na szybkie zakończenie śledztwa i większe poszanowanie spokoju i pamięci ofiar i ich rodzin. - Życzyłabym sobie, żeby ktoś władny spojrzał rano w swoje odbicie w lustrze i powiedział "dosyć". Społeczeństwo polskie bardzo tego potrzebuje - podkreśla w rozmowie z dziennikarzem Interii Dariuszem Jaroniem. Nieodrobiona lekcja ze Smoleńska 12:06 Teren przed Pałacem Prezydenckim jest odgrodzony. Podejść blisko można po okazaniu specjalnej przepustki albo zaproszenia. Przed budynkiem ustawione są zdjęcia pary prezydenckiej - Marii i Lecha Kaczyńskich, ok. dwumetrowy drewniany krzyż oraz białe i czerwone znicze ułożone w kształt krzyża. 12:04 Obchody 7. rocznicy katastrofy smoleńskiej na zdjęciach: 12:00 Przypomnijmy, jak wyglądały obchody 7. rocznicy katastrofy smoleńskiej do godz. 12: rano w kościele seminaryjnym w Warszawie została odprawiona msza św. w intencji ofiar katastrofy smoleńskiej, a następnie - o godz. 8:41 - odbył się apel pamięci przed Pałacem Prezydenckim. Msze w intencji ofiar odprawiono również na Wawelu. Tam, przy grobie prezydenta Lecha Kaczyńskiego i jego małżonki Marii Kaczyńskiej modlił się prezydent Andrzej Duda i córka pary prezydenckiej Marta Kaczyńska wraz z dziećmi. Prezydent złożył również kwiaty na krakowskim Cmentarzu Rakowickim. Pochowani tam są: wiceminister spraw zagranicznych Andrzej Kremer, prezes IPN Janusz Kurtyka, generał Włodzimierz Potasiński, poseł PSL Wiesław Woda oraz prezes Federacji Rodzin Katyńskich Andrzej Sariusz-Skąpski. Marszałkowie Sejmu Marek Kuchciński i Senatu Stanisław Karczewski złożyli wiązanki przed tablicą ku czci posłów i senatorów zmarłych w katastrofie. Kwiaty złożono także przed tablicą upamiętniającą marszałka Sejmu III kadencji Macieja Płażyńskiego. Kwiaty pod tablicą upamiętniającą ofiary katastrofy smoleńskiej umieszczoną na gmachu resortu obrony narodowej złożył minister obrony narodowej Antoni Macierewicz wraz z kadrą dowódczą i wiceministrami. Na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach, gdzie znajduje się kwatera, w której pochowanych jest 28 ofiar katastrofy, hołd zmarłym oddały rodziny ofiar i przedstawiciele władz państwowych i samorządowych. Na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie zmarłych w katastrofie smoleńskiej prezydenckiego ministra Pawła Wypycha i Katarzynę Doraczyńską z Kancelarii Prezydenta uhonorowali premier Beata Szydło, prezes PiS Jarosław Kaczyński, ministrowie oraz m.in. marszałek Senatu Stanisław Karczewski. Na cmentarzu komunalnym w Gorzowie Wielkopolskim uczczono pamięć związanej z Rodzinami Katyńskimi Anny Borowskiej i jej wnuka Bartosza.