"To wyróżnienie za osiągnięcia na różnych polach działalności akademickiej i naukowej. Naukowcy w swojej karierze zawodowej spełniają bowiem różne role i poświęcają się różnym celom" - podkreślała minister nauki Lena Kolarska-Bobińska, wręczając nagrody w poniedziałek w Warszawie. - Są przede wszystkim nauczycielami akademickimi i mentorami, są uczonymi, którzy szukają odpowiedzi na pytania o otaczający nas świat i objaśniają różne zjawiska, pracują nad wdrażaniem wynalazków, zarządzają uczelniami i są organizatorami życia naukowego. Wreszcie, co staje się coraz ważniejsze - upowszechniają wiedzę nauce". Prestiżowe Nagrody Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego są przyznawane w trzech głównych kategoriach: badań podstawowych, badań na rzecz rozwoju społeczeństwa i badań na rzecz rozwoju gospodarki. Nagrodę ministra nauki i szkolnictwa wyższego za wybitne osiągnięcia naukowe lub naukowo-techniczne w kategorii badań podstawowych odebrał prof. Michał Horodecki z Uniwersytetu Gdańskiego - współtwórca teorii kwantowego splątania. Naukowiec ten zastosował modele informatyki kwantowej do termodynamiki mikroukładów. Jest autorem ponad 130 publikacji. Nagrodę za badania na rzecz rozwoju społeczeństwa otrzymał prof. Jacek Namieśnik z Politechniki Gdańskiej. Pracuje on nad nowymi rozwiązaniami metodycznymi i aparaturowymi w zakresie przygotowania próbek do analizy. Jest autorem ośmiu książek oraz ponad sześciuset publikacji w czasopismach z listy cytowań Journal Citation Reports. Wypromował 57 doktorów. Zespół naukowców z Instytutu Technologii Elektronowej w Warszawie został uhonorowany za badania na rzecz rozwoju gospodarki. Kierownik zespołu, inż. Maciej Węgrzecki opracował i wdrożył do produkcji wiele typów krzemowych fotodetektorów oraz unikalnych detektorów promieniowania jonizującego. Jest współautorem 25 patentów lub zgłoszeń patentowych oraz ponad 100 publikacji. W skład nagrodzonego zespołu wchodzą również inż. Jan Bar, dr inż. Piotr Grabiec, dr Jan Kulawik i inż. Andrzej Panas. Ministerstwo przyznało też nagrody za wybitne osiągnięcia naukowe oraz za osiągnięcia w opiece naukowej i dydaktycznej, a także nagrody dla nauczycieli akademickich za całokształt dorobku, nagrody za osiągnięcia naukowe lub dydaktyczne oraz nagrody za osiągnięcia organizacyjne. W czasie uroczystości wręczenia nagród minister nauki mówiła o potrzebie zmian w systemie nauki i szkolnictwa wyższego. Oceniła, że trzeba skończyć z corocznym finansowaniem uczelni na rzecz perspektywy czteroletniej. "Uczelnie muszą mieć poczucie stabilizacji, a jednocześnie poczucie swojej misji i wizji. (...) To powoduje, że jest miejsce na uczelnie silne i mocne, ale też na dobre uczelnie lokalne, które potrafią realizować się poprzez kontakty z otoczeniem i poprzez większy nacisk na dydaktykę" - zaznaczyła Kolarska-Bobińska. Dodała, że po wielu latach promowania badań i innowacyjności, należy też bardziej docenić i premiować dobrą dydaktykę. Według minister zmiany wymaga sposób oceniania studiów doktoranckich. Jej zdaniem trzeba też napisać nową ustawę o tytułach naukowych. "Rozmawialiśmy z przedstawicielami centralnej komisji (ds. Stopni i Tytułów - PAP) i zgodziliśmy się, że łatanie i poprawianie nic już nie daje. Trzeba przemyśleć całą koncepcję; środowisko jest gotowe przedstawić założenia do nowej ustawy. Dyskusja na ten temat rozpocznie się bardzo szybko" - zapowiedziała Kolarska-Bobińska. Szefowa resortu nauki dodała, że naukowcy muszą dziś bardziej niż kiedykolwiek być liderami zachodzących przemian; nosicielami wartości w kontekście wyzwań związanych np. z demografią, globalizacją, rozwojem technologii czy kryzysem UE. "My, jako środowisko naukowe musimy szukać nie tylko odpowiedzi, ale przewidywać te wyzwania i stawiać im czoła, ale przede wszystkim - mówić społeczeństwu, podpowiadać recepty i rozwiązania, podpowiadać, jaką droga mamy iść" - powiedziała. Zachęcała też naukowców do udziału w dyskusji nt. przyszłości uczelni i nauki. Przypomniała, że jej resort przygotował strategię zmian w nauce i szkolnictwie wyższym na najbliższe 15 lat. Strategia ta zakłada m.in. różnicowanie się uczelni na uczelnie badawcze, badawczo-dydaktyczne i dydaktyczne.