Trybunał Stanu na nowo. Sejm wybrał członków gremium. Kim są?
Sejm zdecydował o nowym składzie Trybunału Stanu. Będzie on orzekał w sprawach odpowiedzialności osób piastujących najwyższe stanowiska w państwie. Wśród nowych sędziów znalazły się osoby rekomendowane przez wszystkie partie zasiadające w Sejmie. Przedstawiamy sylwetki nowych członków Trybunału Stanu.
Trybunał Stanu na nowo
Na czele Trybunału Stanu stoi zawsze przewodniczący, którym z urzędu jest I Prezes Sądu Najwyższego. Tym samym przewodniczącą TS została Małgorzata Manowska. Ma ona dwóch zastępców: Jacka Dubois i Piotra Łukasza Juliusza Andrzejewskiego.
Poza nimi w skład Trybunału Konstytucyjnego wchodzi 16 sędziów. Wśród nich znajdują się przedstawiciele wszystkich partii zasiadających w Sejmie. Siedmiu członków w Trybunale Stanu ma Prawo i Sprawiedliwość, sześciu - Koalicja Obywatelska, dwóch - Polskie Stronnictwo Ludowe, a Polska 2050, Lewica i Konfederacja - po jednym.
Małgorzata Manowska - przewodnicząca Trybunału Stanu
Dr hab. Małgorzata Manowska jest przewodniczącą Trybunału Stanu z urzędu. 25 maja 2020 roku prezydent Andrzej Duda powołał ją na stanowisko I prezes Sądu Najwyższego, co automatycznie czyni ją przewodniczącą Trybunału Stanu.
Ten wybór wzbudził wiele kontrowersji w środowisku sędziowskim. Spośród pięciorga kandydatów, Małgorzata Manowska otrzymała o połowę mniej głosów niż jeden z jej rywali, Włodzimierz Wróbel.
Jacek Dubois, zastępca przewodniczącego TS
Jacek Dubois to członek Trybunału Stanu od 2012 roku, który w tym roku został zastępcą przewodniczącego. Jego kandydaturę zgłosiła Koalicja Obywatelska. Jest adwokatem, prowadzi własną kancelarię od 1995 roku.
Jacek Dubois często był pełnomocnikiem polityków PO, m.in. Donalda Tuska. Oprócz tego pisze poczytne opowiadania kryminalne, na przykład "Nieład, czyli iluzje sprawiedliwości" czy "To nie moje pieniądze".
Piotr Łukasz Juliusz Andrzejewski, zastępca przewodniczącego TS
Piotr Łukasz Juliusz Andrzejewski ma niemałe doświadczenie w Trybunale Stanu, zasiada w nim od 2011 roku. Funkcję zastępcy przewodniczącego TS piastuje od 2019 roku. Był kandydatem rekomendowanym przez PiS. To były senator I, II i III kadencji.
W 1980 r. został pierwszym konsultantem prawnym Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Hucie Katowice, w 1989 r. współzakładał Helsińską Fundację Praw Człowieka.
Marek Czeszkiewicz
To jego trzecia kadencja w Trybunale Stanu. Kandydat popierany przez PiS. Adwokat, były prokurator i zastępca prokuratora w Białymstoku, zrezygnował z tej funkcji w 2017 roku. Członek Komisji Egzaminacyjnej do spraw aplikacji adwokackiej przy ministrze sprawiedliwości z siedzibą w Białymstoku.
Jan Majchrowski
Profesor prawa, wykładowca na Wydziale Prawa i Administracji UW. Jan Majchrowski był kandydatem PiS.
Od 2018 roku sędzia Sądu Najwyższego, co wzbudzało protesty prawników. W 2021 roku zrezygnował z funkcji sędziego w proteście przeciwko wykonywaniu obowiązków przez sędziego Józefa Iwulskiego, któremu zarzucał przekroczenie uprawnień. Jego status jako sędziego jest badany przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Adrian Salus
Adriana Salusa do Trybunału Stanu zgłosiło PiS. Studia prawnicze i aplikację radcowską ukończył w Rzeszowie. Już wtedy doradzał Sejmowej Komisji Śledczej do spraw Afery Hazardowej. Był również społecznym doradcą Beaty Szydło, kiedy była premierem.
Piotr Sak
Piotr Sak to były poseł Solidarnej Polski Zbigniewa Ziobry. W wyborach parlamentarnych w 2023 roku nie uzyskał ponownie mandatu posła.
Adwokat, który ukończył prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie pochodzi z Tarnowa, gdzie przed karierą poselską był radnym przez jedną kadencję. W Sejmie przewodniczył nadzwyczajnej komisji do spraw kodyfikacji. Do Trybunału Stanu zaproponowany przez PiS.
Marcin Wawrzyniak
Jest adwokatem i radcą prawnym, prawo ukończył na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
Marcin Wawrzyniak był warszawskim radnym, do Trybunału Stanu rekomendowało go PiS już w poprzedniej kadencji. Jest kanclerzem Chorągwi św. Krzyża Zakonu Rycerzy Jana Pawła II i prezesem fundacji Sursum Corda. Zasiada też w radach nadzorczych spółek Skarbu Państwa.
Maciej Gustaw Zaborowski
Adwokat, który ukończył prawo na UW.
Maciej Gustaw Zaborowski został zgłoszony przez PiS, wcześniej był już sędzią Trybunału Stanu przez dwie kadencje. Pracował w Ministerstwie Sprawiedliwości i w Sejmie jako doradca. Często bronił w sądzie polityków związanych z PiS: Beaty Szydło, Elżbiety Witek i Daniela Obajtka.
Sabina Grabowska
Jest doktorem habilitowanym i profesorem nadzwyczajnym prawa, radcą prawnym, specjalizuje się w prawie konstytucyjnym. Wykłada na Wydziale Prawa Uniwersytetu Rzeszowskiego. Autorka ponad 70 publikacji naukowych na temat prawa konstytucyjnego.
Sabina Grabowska jest dziekanem Kolegium Nauk Społecznych Uniwersytetu Rzeszowskiego. Do Trybunału Stanu zaproponowała ją KO.
Adam Koczyk
Radca prawny, który wykłada w Zakładzie Prawa i Administracji Uniwersytetu WSB Merito w Poznaniu. Jest również współwłaścicielem kancelarii prawnej. Był członkiem rady nadzorczej spółki komunalnej oraz asystentem Borysa Budki. Adam Koczyk był rekomendowany do Trybunału Stanu przez KO.
Marek Mikołajczyk
Adwokat od 1991 roku, członek Naczelnej Rady Adwokackiej. Zgłoszony do Trybunału Stanu przez KO.
Marek Mikołajczyk zasłynął tym, że bronił patostreamera o pseudonimie "Kamerzysta" oraz osób, które były oskarżone o znęcanie się nad osobą niepełnosprawną. Pochodzi ze Szczecina, gdzie jest jednym z bardziej znanych adwokatów.
Przemysław Rosati
Adwokat pracujący w Izbie Adwokackiej w Warszawie. Przemysław Rosati od 2016 r. był zastępcą Rzecznika Dyscyplinarnego Naczelnej Rady Adwokackiej, od 2021 roku jest Prezesem Naczelnej Rady Adwokackiej. Prowadzi również własną kancelarię adwokacką w Warszawie. Do Trybunału Stanu rekomendowany przez KO.
Piotr Benedykt Zientarski
Adwokat i doktor habilitowany prawa konstytucyjnego, zgłoszony przez KO. Przez dwie kadencje Piotr Benedykt Zientarski był senatorem z ramienia PO, potem posłem Sejmu poprzedniej kadencji.
Przepadł w wyborach 15 października 2023 mimo ubiegania się o reelekcję. W latach 80. działaczy opozycji. Prowadzi własną kancelarię, jest prezesem zarządu Koszalińskiego Towarzystwa Kulturalno-Oświatowego.
Marek Małecki
Do Trybunału Stanu zaproponowany przez PSL i Polskę 2050.
Marek Małecki jest adwokatem, który od ponad 20 lat prowadzi własną kancelarię. Przewodniczył Komisji Etyki Reklamy, którą stworzył. Obok prawa jego pasją jest sport. Jest przewodniczącym Trybunału Sportowego Polskiego Związku Motorowego oraz sędzią i przewodniczącym Trybunału Rozliczeń Formuły 1 FIA.
Józef Zych
Również rekomendowany do Trybunału Stanu przez PSL i Polskę 2050. Najstarszy z sędziów trybunału zasiądzie w nim na drugą kadencję. Zasiadał w ławach poselskich nieprzerwanie od 1989 do 2015 roku. W Sejmie pełnił funkcję marszałka seniora i wicemarszałka.
Członek PSL, honorowy obywatel Leżajska i laureat nagrody "Srebrne Usta 2005". To wyróżnienie przyznali mu słuchacze Trójki za słowa "Nie po raz pierwszy staje mi... przychodzi mi stawać przed izbą".
Marcin Radwan-Röhrenschef
Kandydat popierany przez Trzecią Drogę i Nową Lewicę. Ukończył Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, jest doktorem prawa administracyjnego. Marcin Radwan-Röhrenschef jest sędzią Wyższego Sądu Dyscyplinarnego Adwokatury.
Jest arbitrem w postępowaniach arbitrażowych, pomagał rozwiązywać transgraniczne spory we współpracy z międzynarodowymi kancelariami prawnymi.
Kamila Ferenc
Kandydatka zgłoszona przez Nową Lewicę, najmłodsza stażem prawniczka w ławach Trybunału Stanu.
Ukończyła Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz aplikację adwokacką. Pracuje jako prawnik dla Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny. Zajmuje się prawami kobiet, laureatka nagrody w konkursie Prawnik Pro Bono 2020. Kamila Ferenc zasłynęła jako pełnomocniczka kobiet, którym odmówiono aborcji w przypadkach zagrożenia życia.
Maciej Miłosz
Zgłoszony przez Konfederację, popierany również przez Trzecią Drogę. Maciej Miłosz pochodzi z Lublina, gdzie ukończył Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Odbył staż w Parlamencie Europejskim.
Jest członkiem Państwowej Komisji Wyborczej. Będzie to jego druga kadencja w Trybunale Stanu, wcześniej zasiadał w jego ławach w latach 2015 - 2019.
