Trudności w ściganiu odpowiedzialnych za przestępstwa popełnione w stanie wojennym
Śledczy IPN zwracają uwagę, że problemy w skutecznym ściganiu odpowiedzialnych za przestępstwa stanu wojennego, wynikają między innymi z nie najlepszego prawa oraz spóźnionego podjęcia takich działań. W Katowicach dziś drugi dzień konferencji w 35 rocznicę wprowadzenia stanu wojennego: "Zbrodnie stanu wojennego - aspekty prawne". Jednym z poruszonych zagadnień była kwestia prawnych i faktycznych przeszkód w ściganiu zbrodni komunistycznych popełnionych w czasie stanu wojennego.
Prokurator Bogusław Czerwiński wyjaśnia, że jednym z najważniejszych problemów ograniczających możliwość rozliczenia sprawców przestępstw stanu wojennego jest upływ czasu. Prokuratorzy, którzy mięli zajmować się tego typu przestępstwami zostali powołani dopiero po stworzeniu pionu śledczego Instytutu Pamięci Narodowej w 2000 roku. Do tego czasu - mówi prokurator Czerwiński - spora część sprawców przestępstw zmarła, podobnie jak pokrzywdzonych i świadków. Wiele osób z powodu podeszłego wieku nie mogło też stanąć przed sądami.
Katowicka prokurator Ewa Koj dodaje, że właśnie między innymi kwestie zdrowotne zdecydowały, że główny odpowiedzialny za wprowadzenie stanu wojennego, generał Wojciech Jaruzelski, nigdy nie został skazany i nie poniósł odpowiedzialności karnej.
Prokurator Bogusław Czerwiński podkreśla, że sporym utrudnieniem dla śledczych IPN był brak stworzenia odpowiedniej struktury sądowej do rozwiązywania spraw zbrodni komunistycznych. To spowodowało, że nie doszło do weryfikacji sędziów, którzy mieli rozstrzygać sprawy przestępstw komunistycznych. Prokurator wyjaśnia, że robili i robią to sędziowie, którzy do 1989 roku byli w PZPR, a tym samym pojawia się pytanie, czy powinni orzekać w tych sprawach.
Prokurator Czerwiński wyjaśnia, że dużym problemem ograniczającym ściganie sprawców przestępstw komunistycznych jest także zapis o przedawnieniu przestępstw zagrożonych karą do 5 lat więzienia.
Mimo tych problemów prokuratorzy IPN zarejestrowali około 1300 spraw związanych z przestępstwami komunistycznymi, a kilkudziesięciu oskarżonych zostało skazanych.