Szanse na realizację "Mądrej Polski" niewielkie

Przypomniał, że podobne wnioski zawierały raporty przygotowane przez rządowy zespół pod kierownictwem Michała Boniego, zwłaszcza dokument "Polska 2030". - On sformułował w nim bardzo wyraźną tezę: Albo skupimy się na nowych mechanizmach rozwoju, wykorzystamy znalezienie się Polski i Polaków na mapie Europy i świata i będziemy dalej szli w kierunku umocnienia swojej pozycji, albo będziemy dryfowali - tłumaczył Krzemiński.

- Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że zachowanie i umocnienie polskiej pozycji na mapie świata zależy od tego na ile uda nam się zrobić jakościowy skok - podkreślił socjolog i dodał, że dotychczasowe metody wspierania rozwoju, które przyniosły wcześniej bardzo dobre efekty, dziś są niewystarczające. Przypomniał, że Polska bardzo rozwinęła się gospodarczo dzięki indywidualnej przedsiębiorczości obywateli, tworzących prężnie działające małe i średnie firmy. Aby jednak firmy te mogły skorzystać z nowych technologii i rozwijać się na rynku globalnym, potrzebują pomocy.

Państwo, jak ocenił Krzemiński, tej pomocy im nie zapewnia. - Obowiązujące od niedawna i tworzone właśnie ustawy reformujące naukę nie ułatwią tym drobnym przedsiębiorcom dostępu do innowacji. Mogą go ułatwić wielkim koncernom, która i tak nieźle sobie z tym radzą - powiedział i dodał, że ustawy reformujące polskie uczelnie, które ostatnio uchwalił Sejm, zaszkodzą szkolnictwu wyższemu, które było również jednym z motorów postępu.

- Poziom wykształcenia w naszym społeczeństwie wzrósł tak znacząco w ciągu ostatnich dwóch dekad głównie za sprawą uczelni niepublicznych. Tam mogła się kształcić młodzież tylko dlatego, że profesorowie z publicznych uczelni pracowali na dwóch etatach, a czasem więcej. Nowe prawo ma tę wieloetatowość ograniczyć. To oznacza kłopoty kadrowe wielu szkół prywatnych - tłumaczył. Według niego, ten sam przepis uderzy też w szkolnictwo publiczne, bo nauczyciele akademiccy zarabiają na państwowych uczelniach na tyle mało, że jedynie dodatkowa pensja z prywatnej szkoły pozwala im jednocześnie utrzymać się i wykładać na najbardziej renomowanych uniwersytetach.

Krzemiński zgodził się też z opinią Kleibera, że nic się nie zmieni, jeśli nie wzrosną nakłady na badania naukowe. - To nie może być dalej 4 mld zł, co stawia nas na przedostatnim chyba miejscu w Unii Europejskiej. OFE, o których ostatnio tak dużo się dyskutuje zarabiają połowę tego - podkreślił socjolog.

Przyznał jednak, że żywi obawę co do szybkiej realizacji tych postulatów. - Uważam, że to bardzo cenny głos, ale nie przypisywałbym mu, niestety, przełomowego znaczenia. O tym, że edukacja i nauka to najważniejsze dziedziny inwestowania państwa mowa jest od 1989 r. Tylko że nawet jak do władzy dochodzili sami profesorowie, to jakoś zapominali o tym w swoich politycznych decyzjach. Dopóki znacząca część samych obywateli nie zacznie działać w tym kierunku, który m.in. ten apel prof. Kleibera wyznacza, to nie sądzę, żeby można było wiele osiągnąć - podkreślił.

"Mądra Polska" to dziesięć postulatów, dotyczących strategii innowacyjnego rozwoju państwa. Prof. Kleiber pisze w nim że rozwój Polski hamuje przerośnięta biurokracja. Państwo zaś, według profesora, marnotrawi pieniądze podatników na uporanie się z doraźnymi problemami, zamiast myśleć przyszłościowo i inwestować w infrastrukturę, innowacje i edukację społeczeństwa.