SN: Poszkodowany może domagać się odszkodowania za opiekę sprawowaną przez bliskich
Poszkodowany, który doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, może się domagać odszkodowania za opiekę sprawowaną nad nim nieodpłatnie przez osoby bliskie - zdecydował Sąd Najwyższy. Sprawa dotyczy ofiar wypadków drogowych, rolniczych oraz wypadków przy pracy.
Orzeczenie to zapadło w środę (22 lipca) w formie uchwały podjętej w Izbie Cywilnej Sądu Najwyższego w odpowiedzi na pytanie prawne Rzecznika Finansowego z kwietnia ubiegłego roku, który zapytał SN, czy poszkodowanemu, który doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, przysługuje na podstawie art. 444 par. 1 Kodeksu cywilnego odszkodowanie z tytułu kosztów opieki sprawowanej nad nim nieodpłatnie przez osoby bliskie.
Jak poinformowano w komunikacie Sądu Najwyższego, siedmioosobowy skład Izby Cywilnej uznał, że zagadnienie to ma doniosłe znaczenie społeczne, gdyż dotyczy często występujących w praktyce sytuacji, w których opieka nad osobą poszkodowaną była sprawowana nieodpłatnie przez osoby bliskie.
Wskazany przepis Kodeksu cywilnego przewiduje, że poszkodowany, który doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, może się domagać zwrotu wszystkich poniesionych z tego powodu kosztów.
W środowej uchwale sąd wskazał, że w takiej sytuacji przepis ten uprawnia poszkodowanego do ubiegania się o odszkodowanie za opiekę sprawowaną nad nim nieodpłatnie przez bliskich.
Jak wskazał na Twitterze autor pytania do SN w tej sprawie Tomasz Młynarski, część sądów i zakładów ubezpieczeniowych uznawała, że tylko w ramach renty można ujmować koszty takiej opieki.
Z kolei zgodnie z rozstrzygnięciem Sądu Najwyższego poszkodowany, który nie wydatkował żadnych kwot na pokrycie kosztów opieki sprawowanej przez bliskich, może się domagać ich zasądzenia od sprawy w ramach odpowiedzialności odszkodowawczej.
Sąd Najwyższy zwrócił przy tym uwagę, że konieczność korzystania z opieki stanowi szczególnego rodzaju uszczerbek, zwiększający potrzeby poszkodowanego, a nieodpłatna opieka nad tą osobą ma wymierną wartość ekonomiczną. Sąd podkreślił też, że taka opieka bliskich wynika zazwyczaj z braku środków na pokrycie związanych z nią kosztów.
"Trudno uznać za właściwe rozwiązanie różnicujące sytuację prawną poszkodowanych w zależności od tego, czy korzystali z odpłatnej opieki, czy też - z powodu braku odpowiednich środków - opieki swoich bliskich, ani nie dostrzegać jego dalszych możliwych, nieakceptowalnych, konsekwencji polegających m.in. na sporządzaniu fikcyjnych umów o odpłatne sprawowanie opieki" - wskazał sąd.
W konsekwencji, zdaniem SN, świadczenie opiekuńcze stanowi często element procesu leczenia, a jego koszty mogą być pokrywane z sum wyłożonych na ten cel z góry.
