Wydane wczoraj jednoosobowo przez sędziego Izby Cywilnej SN postanowienie dotyczy przepisów związanych z powoływaniem sędziów przez Krajową Radę Sądownictwa. Dwa lata temu Trybunał Konstytucyjny wyrokiem w sprawie K 5/17 uznał je za niezgodne z Konstytucją, stwierdzając między innymi, że kadencyjność wybieranych członków Krajowej Rady Sądownictwa musi być ujęta łącznie, bo tylko takie jej rozumienie pozostaje w zgodzie z Konstytucją. Na podstawie zakwestionowanych w wyroku TK z 20 czerwca 2017 r. przepisów, obowiązujących od 2011, kadencje sędziowskich członków KRS upływały w różnych okresach. Właśnie na podstawie tego wyroku sędzia Zaradkiewicz pyta teraz Trybunał, czy sędziowie powołani dzięki uchwałom tak sformowanej KRS na urzędy mogą w ogóle orzekać, czy ich wyroki można uznawać za wiążące i czy ważne są toczące się postępowania z udziałem tych sędziów. Sędzia pyta też, czy jest zgodne z Konstytucją sprawowanie przez takie osoby funkcji organu Sądu Najwyższego, np. prezesa, i wykonywanie przez nie obowiązków - np. przydzielania spraw i wyznaczania składów orzekających w SN. Udzielenie przez Trybunał odpowiedzi o niezgodności z Konstytucją uznawania kwestionowanych w pytaniach sędziego, obowiązujących przez kilka lat przepisów oznaczałoby trudny do opisania chaos w polskim sądownictwie, od najniższego do najwyższego szczebla. Żeby pokazać skalę problemu, jaki może wywołać udzielenie przez TK negatywnych odpowiedzi na te pytania, należy wyjaśnić, że chodzi o wszystkie rekomendacje KRS na stanowiska sędziów, jakie zostały wydane w latach 2011-2017. Jeśli Trybunał Konstytucyjny podzieliłby zastrzeżenia sędziego Zaradkiewicza, podważeniu uległyby uprawnienia orzecznicze kilku tysięcy, a więc około jednej trzeciej, a być może nawet połowy sędziów orzekających dziś w Polsce, we wszystkich instancjach. Rewizji powinny zatem ulec także wszystkie wyroki, wydane przez składy sędziowskie z ich udziałem. Chodzi więc o miliony wydanych przez nich wyroków. Kwestionując działania "starej" KRS, sędzia Zaradkiewicz prosi też Trybunał o zabezpieczenie, czyli zablokowanie postępowań w sprawie uchwał "nowej" Krajowej Rady Sadownictwa - takich jak ta, dzięki której sam został sędzią Sądu Najwyższego. Treść pytań skierowanych do TK I. Na podstawie art. 193 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm., dalej: Konstytucja RP) oraz art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz. U. poz. 2072 z późn. zm.) przedstawia Trybunałowi Konstytucyjnemu następujące pytania prawne: 1. "Czy art. 39810 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1360 z późn. zm., dalej: k.p.c.) oraz art. 77 § 1 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. z 2019 r., poz. 825), w zakresie, w jakim sprawa zawisła przed Sądem Najwyższym podlega rozpoznaniu z udziałem osoby powołanej do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego tego Sądu przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie uchwały Krajowej Rady Sądownictwa w składzie ustalonym na zasadzie art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 976 i 2261) w brzmieniu obowiązującym do dnia 21 czerwca 2017 r., tj. terminu utraty mocy obowiązującej tego przepisu na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 czerwca 2017 r., sygn. akt K 5/17 (Dz. U. poz. 1183), - są zgodne z: 1) art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, a przez to z art. 6 ust. 1 zdanie pierwsze Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2 (Dz. U. z 1993 r., Nr 61, poz. 284), a także z art. 47 zdanie pierwsze i drugie Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE z 2007 r., seria C nr 303, s. 1) w związku z art. 6 ust. 1 TUE, 2) art. 173 oraz art. 178 ust. 1 Konstytucji RP, a przez to z art. 19 ust. 1 zdanie 2 Traktatu o Unii Europejskiej (Dz. U. z 2004 r., Nr 90, poz. 864/30 z późn. zm., dalej: TUE), 3) art. 175 ust. 1 Konstytucji RP?", 2. "Czy art. 365 k.p.c. w związku z art. 39815 § 1 k.p.c. w zakresie, w jakim przepis ten przyznaje moc wiążącą rozstrzygnięciu z udziałem osoby, o której mowa w pytaniu w pkt 1, - jest zgodny z: 1) art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, a przez to z art. 6 ust. 1 zdanie pierwsze Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2, a także z art. 47 zdanie pierwsze i drugie Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej w związku z art. 6 ust. 1 TUE, 2) art. 173 oraz art. 178 ust. 1 Konstytucji RP, a przez to z art. 19 ust. 1 zdanie 2 TUE, 3) art. 175 ust. 1, art. 179 w związku z art. 187 ust. 1 i 3 Konstytucji RP?", 3. "Czy art. 379 pkt 4 k.p.c. w związku z art. 3989 § 1 pkt 3 k.p.c. oraz z art. 365 k.p.c., w zakresie, w jakim Sąd Najwyższy bierze pod uwagę z urzędu nieważność postępowania w sprawie, w której z powołaniem podstawy art. 39815 § 1 k.p.c. zapadło rozstrzygnięcie z udziałem osoby, o której mowa w pytaniu w pkt 1, - jest zgodny z: 1) art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, a przez to z art. 6 ust. 1 zdanie pierwsze Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2, a także z art. 47 zdanie pierwsze i drugie Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej w związku z art. 6 ust. 1 TUE, 2) art. 173 oraz art. 178 ust. 1 Konstytucji RP, a przez to z art. 19 ust. 1 zdanie 2 TUE, 3) art. 175 ust. 1, art. 179 w związku z art. 187 ust. 1 i 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej?"; 4. "Czy art. 11, art. 14 § 1 pkt 1 oraz art. 15 § 1 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, w zakresie, w jakim piastunem organu Sądu Najwyższego wykonującym czynności przypisane temu organowi, w tym kierowania pracami Sądu, w szczególności przydzielania spraw oraz wyznaczania składów orzekających, może być osoba, o której mowa w pytaniu w pkt 1, - są zgodne z art. 173 oraz art. 175 ust. 1 Konstytucji RP?"; II. Na podstawie art. 7301 § 1 w związku z art. 732 oraz art. 755 k.p.c. w związku z art. 36 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, zwraca się do Trybunału Konstytucyjnego o udzielenie zabezpieczenia poprzez: 1) wstrzymanie postępowań w sprawach podlegających rozpoznaniu przed Sądem Najwyższym, dotyczących skuteczności czynności sędziów Sądu Najwyższego oraz statusu (mandatu) sędziego Sądu Najwyższego innego niż powołany na podstawie wniosku Krajowej Rady Sądownictwa, o którym mowa w pytaniu 1, w tym w sprawach o sygn. III KO 154/18, III CZP 25/19, II PO 3/19, 2) wstrzymanie skuteczności postanowień i zarządzeń wydanych w sprawach, o których mowa w pkt 1), - do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia dotyczącego powyższych pytań prawnych; III. Na podstawie art. 42 pkt 4 i art. 43 ust. 2 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym zgłasza udział Sądu Najwyższego w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym wszczętym niniejszym pytaniem prawnym oraz jako przedstawiciela Sądu Najwyższego wyznaczyć SSN Kamila Zaradkiewicza. IV. Na podstawie art. 177 § 1 pkt 31 w związku z art. 391 § 1 w związku z art. 39821 k.p.c. zawiesza postępowanie przed Sądem Najwyższym. Tomasz Skory