Jak podkreśliła Kancelaria Prezydenta, "ustawa zawiera rozwiązania postulowane przez przedstawicieli samorządu". Pod koniec stycznia br. Sejm znowelizował ustawę o utrzymaniu porządku i czystości w gminach. Nowela poza niewielkimi zmianami była projektem senackim. Projekt nowego prawa został przygotowany po wielu apelach władz lokalnych, które wskazywały m.in. na zbyt sztywny - ich zdaniem - sposób metody naliczania opłat za odbiór odpadów komunalnych. Zgodnie ze starymi przepisami gminy miały możliwość wyboru jednej z czterech metod rozliczania się mieszkańców za odbiór śmieci (opłata od gospodarstwa domowego, lub zależna od: liczby osób zamieszkujących gospodarstwo, powierzchni mieszkalnej czy wielkości zużycia wody w danej nieruchomości). Na terenie gminy obowiązywałaby tylko jedna wybrana metoda naliczania opłat. Nowelizacja daje więcej swobody władzom lokalnym i uelastycznia politykę ustalania opłat za śmieci. Samorządy będą mogły wybrać więcej niż jedną metodę naliczania opłat w poszczególnych częściach gmin; np. na obszarze, który ma wodociągi - według zużycia wody, natomiast na pozostałym - według innej metody. Gminy będą również mogły zróżnicować opłaty za odbiór odpadów komunalnych, wprowadzając zwolnienia przedmiotowe bądź np. ustanowić dopłaty dla właścicieli nieruchomości, którzy będą spełniać określone warunki ustalone przez samorząd (kryterium dochodowe). Nowe prawo pozwala gminom również wyposażyć nieruchomości w odpowiednie pojemniki do zbierania odpadów komunalnych. W takim przypadku samorządy będą także odpowiadały za ich stan sanitarny. Jak dodała Kancelaria Prezydenta, w celu ułatwienia poboru opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz uiszczania opłaty przez właścicieli nieruchomości, ustawa wprowadza możliwość poboru opłaty w drodze inkasa. Nowelizacja nakłada na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast obowiązek egzekucji należnych opłat za śmieci. Z danych resortu środowiska wynika, że ok. 60 proc gmin w Polsce przyjęła uchwały ws. naliczania opłat za odbiór śmieci. W myśl nowych przepisów będą one mogły dokonać ich korekty. Obowiązująca od pierwszego stycznia 2012 r. ustawa śmieciowa nakłada na gminy obowiązek całkowitego przejęcia odpowiedzialności za gospodarkę odpadami komunalnymi. Samorządy dostały 18-miesięczny okres przejściowy. Od 1 lipca br. gmina przejmie obowiązki związane z odbiorem, transportem, odzyskiem i unieszkodliwianiem wszystkich odpadów komunalnych. Samorządy będą także zobligowane do odbioru i zagospodarowania odpadów zielonych, odpadów niebezpiecznych i wielkogabarytowych, a także usuwania odpadów z nielegalnych wysypisk. Gminy są zobowiązane, aby do końca 2020 r. stopień recyklingu i przygotowania odpadów do ponownego użycia wynosił, co najmniej 50 proc. w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. Do lipca 2020 r. odpady ulegające biodegradacji składane na składowiskach mają nie przekraczać 35 proc. całkowitej masy tych odpadów.