Pierwszym dniem prawosławnego Wielkiego Postu jest zawsze poniedziałek, a poprzedza go niedziela wzajemnego wybaczania win. Wtedy, podczas wieczornych nabożeństw, po raz pierwszy odbywają się też wielkopostne modlitwy. Nie ma takiego grzechu, który wytrzymałby w obliczu pokuty - napisał w liście wielkopostnym do wiernych zwierzchnik Cerkwi w Polsce metropolita Sawa. W imieniu własnym i duchowieństwa poprosił o "wybaczenie grzechów uczynionych słowem, czynem, myślami i zmysłami". Metropolita Sawa podkreślił, że współcześnie człowiek często podejmuje życiowe decyzje poza Bogiem. "Niepowodzenia i upadki, pośpiech i przybierający na sile stres często prowadzą człowieka do zwątpień i depresji. Dlatego też pościmy, czyniąc to po to, aby z większym powodzeniem walczyć z żądzami, które gnieżdżą się w ludzkim sercu" - napisał zwierzchnik Cerkwi w Polsce. Okres wstrzemięźliwości i zadumy przed radosną Wielkanocą zainaugurowało czytanie w poniedziałek w cerkwiach kanonu pokutnego św. Andrzeja z Krety z IX wieku. Prawosławni duchowni przypominają, że post przed Wielkanocą jest najbardziej surowy ze wszystkich postów. Szczególnie ściśle przestrzega się go podczas pierwszego tygodnia Wielkiego Postu i w Wielkim Tygodniu. W niektórych rodzinach oznacza to rezygnację z jedzenia nie tylko mięsa, ale nawet ryb i nabiału. Zwyczaj zakazuje spożywania pokarmów w pierwszy poniedziałek i wtorek postu. Data Wielkiej Nocy w obu chrześcijańskich obrządkach, katolickim i prawosławnym, liczona jest nieco inaczej, dlatego tylko raz na jakiś czas święto odbywa się w tym samym czasie. Przeważnie prawosławni świętują Wielkanoc po katolikach, a różnica może być nawet pięciotygodniowa. Katolicy świętują Wielkanoc zawsze w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni Księżyca. Cerkiew dodaje do tego jeszcze jeden warunek: niedziela wielkanocna musi przypadać po zakończeniu Paschy żydowskiej (to także święto ruchome), bo dla wyznawców prawosławia oba święta są silnie ze sobą związane. Hierarchowie polskiej Cerkwi szacują, że w Polsce mieszka ok. 550- 600 tys. osób wyznania prawosławnego - najwięcej w województwie podlaskim, m.in. w Białymstoku oraz powiatach: hajnowskim i bielskim.