Rozporządzenie ws. metropolii powinno zostać wydane do 30 czerwca br. Będzie to realizacja ustawy o związku metropolitalnym w woj. śląskim z 9 marca br., podpisanej przez prezydenta 4 kwietnia br. Po spełnieniu wszystkich przewidzianych nią wymogów metropolia powinna powstać na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dniem 1 lipca 2017 r., a zacząć działać od 1 stycznia 2018 r. Śląskie i zagłębiowskie samorządy starały się o metropolię od lat. Związek ma wykonywać część ich zadań publicznych w zakresie m.in. kształtowania ładu przestrzennego, rozwoju społecznego i gospodarczego, a także planowania, koordynacji, integracji oraz rozwoju transportu zbiorowego. Jego nazwa, która znalazła się we wniosku samorządów, to "Śląsko-Zagłębiowska Metropolia". Środki dla związku ma zapewnić przede wszystkim 5-procentowy udział w podatku PIT płaconym przez mieszkańców metropolii (obecne szacunki przewidują, że to źródło zapewni ponad 300 mln zł rocznie w 2018 r.). Wolę uczestnictwa w metropolii zgłosiło 41 miast i gmin, o łącznej powierzchni 2553 km kw, zamieszkałych łącznie przez blisko 2,3 mln osób. W kwietniu i maju samorządy te przeprowadziły wymagane procedury, m.in. konsultacje społeczne. Ich uchwały w tej sprawie - zgodnie z wymogami ustawy - zebrał samorząd Katowic. 29 maja katowiccy radni uroczyście przyjęli uchwałę ws. złożenia wniosku do rządu o utworzenie związku metropolitalnego. Wniosek katowickich radnych, wraz z wydaną 31 opinią wojewody, a także przyjętą 24 kwietnia pozytywną opinią Sejmiku Woj. Śląskiego oraz szacunkowym dwuletnim planem dochodów i wydatków związku, nad którym prace koordynował skarbnik Katowic, trafił do ministra spraw wewnętrznych i administracji. Następnie minister sformułował wniosek na posiedzenie Rady Ministrów, prosząc o jego rozpatrzenie (ze względu na przewidziane ustawą terminy) na posiedzeniu 27 czerwca. Projekt rozporządzenia tworzącego metropolię został przyjęty na posiedzeniu Stałego Komitetu Rady Ministrów (i rekomendowany do przyjęcia przez rząd) 21 czerwca. Uwzględniając uwagi ministra finansów dotyczące wpływu projektu na sektor finansów publicznych zmniejszono w nim o połowę - do 6 mln zł - tegoroczny udział związku w podatku PIT (w roku tworzenia związku udział ten miał wynieść 0,2 proc.). W piśmie ministra SWiA kierującym projekt rozporządzenia do rozpatrzenia przez rząd zaznaczono, że "w konsekwencji zmiany podejścia do szacowania dochodów związku metropolitalnego, skutkującej zmniejszeniem o połowę udziału w PIT w 2017 r., zasadnym pozostaje poszukiwanie innych możliwości finansowego wsparcia z budżetu państwa procesu tworzenia związku metropolitalnego w woj. śląskim, w jego niezbędnym wymiarze". Podpisany pod pismem wiceszef MSWiA Tomasz Zdzikot zaproponował skorzystanie z zapisu ustawy o związku metropolitalnym w woj. śląskim, zgodnie z którym wojewoda śląski może udzielić dotacji celowej na działania związane z jego utworzeniem. W tej sytuacji "zasadnym pozostawałoby podjęcie kierunkowej decyzji o zwiększeniu w 2017 r. budżetu wojewody śląskiego na ten cel o kwotę stanowiącą maksymalnie kwotę wyliczaną tak, jak dochody związku pochodzące z udziału we wpływach z PIT w 2017 r. za pierwsze 6 miesięcy tego roku". Według wstępnych szacunków kwota ta osiągnęłaby maksymalnie wysokość 6 mln zł. Zgodnie z uzasadnieniem projektu rozporządzenia "zakłada się, że powstanie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii pozwoli m.in. na: efektywne zarządzanie z perspektywy ponadlokalnej, integrację gmin i skupienie aktywności na kluczowych problemach regionu, stworzenie ośrodka metropolitalnego mogącego skutecznie konkurować z aglomeracjami europejskimi, stanowiącego silny ośrodek wzrostu". Niektóre inne spodziewane korzyści, to: rozbudowa i pełniejsze wykorzystanie potencjału regionu wynikającego z położenia na styku europejskich korytarzy transportowych, synchronizację i optymalizację działań z wykorzystaniem dobrych praktyk poszczególnych gmin oraz efektu synergii czy wsparcie rozwoju nowych gałęzi i rozwój oparty o technologie i innowacje: procesowe, organizacyjne, społeczne i technologiczne. Według uzasadnienia związek metropolitalny w woj. śląskim pozwoli też na całościowe zarządzanie tam zrównoważonym rozwojem, uwzględniające wymiar ekonomiczny, społeczno-kulturowy i ekologiczny, racjonalne planowanie przestrzenne pozwalające na optymalizację i unikanie powielania funkcji, dynamizację procesów gospodarczych i reindustrializację regionu, zwiększenie nakładów na inwestycje infrastrukturalne i liniowe, zapewnienie ciągłości ponadlokalnych systemów przyrodniczych oraz powstrzymanie i odwrócenie niekorzystnych zjawisk demograficznych. Ocena skutków regulacji projektu zakłada m.in., że rocznie kwota wynikająca z 5-procentowego udziału związku metropolitalnego w PIT będzie rosła o 6 proc. - co odpowiada średniemu wzrostowi dochodów z PIT od 2010 r. W ten sposób np. szacunkową wartość udziału związku w tym podatku w 2020 r. obliczono na 345,5 mln zł, a w 2025 r. - na 461,5 mln zł. Ogółem wpływ powstania związku metropolitalnego na budżet państwa w okresie 2017-2026 obliczono na ponad 3,5 mld zł, natomiast łączny dochód związku w tym czasie - na niespełna 3,9 mld zł.