Z tej okazji odbyły się uroczyste zgromadzenia jednocześnie - w polskim Senacie i litewskim Sejmasie. Parlamenty łączyły się ze sobą za pośrednictwem telemostu. Uroczystości przewodzili marszałek Senatu Bogdan Borusewicz i przewodniczący Sejmasu Viktoras Muntianas. Na zakończenie posiedzenia polscy i litewscy parlamentarzyści przyjęli Wspólną Deklarację, w której złożyli "hołd Polakom i Litwinom, twórcom Konstytucji 3 Maja, testamentu Rzeczpospolitej Obojga Narodów, zbudowanej wokół praw i swobód obywatelskich, tolerancji, wolności wyznania, pokoju i opartej na zasadach równości współpracy pomiędzy dwoma europejskimi państwami". "Konstytucja 3 Maja połączyła chrześcijańskie tradycje Europy i wartości Oświecenia, umożliwiła powstanie i przetrwanie przez okres zaborów, niewoli i okupacji nowoczesnych narodów polskiego i litewskiego" - podkreślono w Deklaracji. Zwrócono w niej także uwagę, że "wartości zawarte w pierwszej pisanej konstytucji w Europie - wolność wyznania, równość wobec prawa, tolerancja, podział władzy, rządy oparte na woli narodu - stały się fundamentem rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w naszych państwach". Muntianas podkreślił w swoim wystąpieniu, że 3 maja 1791 r. dodał Polakom i Litwinom "sił, aby przetrwać okupacje i wschodnie wichry XX wieku". Jak przyznał, część litewskiego społeczeństwa oceniała Konstytucję 3 Maja "niejednoznacznie". Jednak - jak mówił - "dogłębna analiza Konstytucji, a zwłaszcza jej dodatku "Wzajemnego zaręczenia" z 20 października (1791 roku) umożliwia zrehabilitowanie jej litewskiego aspektu". Marszałek polskiego Senatu zaznaczył, że spadkobiercy Rzeczpospolitej Obojga Narodów mają europejskie powołanie. - Doświadczenie unii polsko-litewskiej pokazuje siłę pojednania oraz równości dla rozwoju społeczeństw i bogactwa narodów - mówił Borusewicz. Jego zdaniem, unia polsko-litewska była pierwowzorem integracji europejskiej w naszej części kontynentu. - Możemy zmienić Europę. Zmienić, czyli budować jej jedność. Pilnie potrzebujemy wspólnej polityki energetycznej, czyli takiej, która wyzwoli wewnętrzne mechanizmy bezpieczeństwa i efektywności - powiedział Borusewicz. Marszałek Sejmu Ludwik Dorn zwrócił uwagę, że Konstytucja 3 maja została uchwalona w momencie szczególnym. - Jak stwierdzono w preambule, "narody Rzeczypospolitej stały się wolne od hańbiących obcej przemocy nakazów" - mówił. - Dziś też musimy pamiętać, że Rzeczpospolita Obojga Narodów to nie tylko Korona i Wielkie Księstwo Litewskie, ale też Kurlandia i Inflanty. Stąd dzisiejsza Polska czuje naturalną solidarność nie tylko z Litwą, ale też z Łotwą i Estonią, tak przez wspólne członkostwo w UE, jak i pamięć o wspólnej historii - podkreślił marszałek. Prezydent Litwy Valdas Adamkus zauważył, że Konstytucja 3 Maja przypomina całemu światu i nam samym o wkładzie Polski i Litwy do postępowej myśli europejskiej. Jak zaznaczył, dla Polaków i Litwinów Konstytucja 3 Maja ważna jest przede wszystkim jako świadectwo, że społeczeństwa obu państw pod koniec XVIII w. zaczęły pojmować się jako naród obywatelski, jako nowoczesną wspólnotę. W uroczystości w Warszawie i w Wilnie uczestniczyli także przewodniczący Parlamentu Europejskiego Hans-Gert Poettering oraz szefowie parlamentów Niemiec, Łotwy, Estonii, Węgier i Czech. Przewodniczący PE podkreślił, że Europa wiele zawdzięcza Polsce i Litwie, a Konstytucja 3 Maja zrewolucjonizowała krajobraz polityczny w Europie. Jak ocenił, proces dalszego jednoczenia Europy, to najlepszy sposób na uczczenie twórców Konstytucji 3 Maja. - Tożsamość europejska i tożsamość Polski i Litwy są ze sobą związane. Wartości europejskie nie byłyby pełne bez udziału wartości polskich i litewskich (...) Jesteśmy dumni, że Polska i Litwa są znów wśród nas, jako wolne, demokratyczne państwa konstytucyjne - podkreślił Poettering.