Polska inwestycja na celowniku Rosji. Zamieszanie wokół otwarcia. Data nie jest przypadkowa
Przekop Mierzei Wiślanej od samego początku wzbudza kontrowersje nie tylko w Polsce. Inwestycji od początku sprzeciwia się Rosja, która straci, gdy statki pod polską banderą nie będą korzystać z Cieśniny Piławskiej. Jednak budowę kanału krytykowała również Komisja Europejska, która miała wątpliwości co do tego, jak budowa wpłynie na środowisko. Z kolei w kraju fala krytyki płynie z obozu opozycji. Mimo to już wkrótce czeka nas otwarcie kanału na Mierzei Wiślanej. Kiedy dokładnie i czy będzie protest żeglarzy?
Pierwsze plany budowy drogi łączącej Elbląg z Morzem Bałtyckim pojawiły się już w XVI wieku. Z tych nic nie wyszło, a Elbląg nie stał się konkurencją dla Gdańska, ówczesnego monopolisty w handlu morskim. Kolejne konkretne pomysły to XIX wiek i chęć ożywienia terytoriów Prus Wschodnich. W tym Elbląga, którego tradycje morskie sprawiły, że z miasta wypływały okręty marynarki wojennej Rosji, Włoch, Austro-Węgier, Norwegii czy Danii.
Główny cel inwestycji to stworzenie nowej drogi morskiej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską. Budowa kanału pozwoli na poruszanie się jednostek o zanurzeniu do 4,5 m, długości do 100 m oraz szerokości do 20 m. Przekop Mierzei Wiślanej ma przede wszystkim uprościć szlak morski na Bałtyku.
Po co nam przekop Mierzei Wiślanej? Kanał pozwoli uniezależnić się od Rosji. To dlatego, że po otwarciu nowej drogi morskiej jednostki będą omijać Cieśninę Piławską. To jedyne naturalne przejście z Zatoki Gdańskiej na Zalew Wiślany wymaga zgody rosyjskiej strony na przepłynięcie.
Podobnie jak sto lat temu, również obecnie przekop Mierzei Wiślanej ma pobudzić gospodarczo Elbląg i region województwa warmińsko - mazurskiego. Według prognoz ekspertów z Instytutu Staszica miasto, pod pewnymi warunkami, ma potencjał na zwiększenie przeładunków nawet do 3,5 mln ton rocznie. Obecnie ich liczba nie przekracza 90 tys. ton.
To oznaczałoby powstanie nowych miejsc pracy chociażby dla mieszkańców powiatu braniewskiego, jednego z rekordzistów w wysokości bezrobocia. Politycy obiecują rozwój przemysłu drzewnego, papierniczego czy meblarskiego obecnego na Mazurach i prosty transport surowca czy fabrykatów drogą morską.
Nowa droga wodna przez Mierzeję Wiślaną to nadzieja na ożywienie żeglugi pasażerskiej. Kanał pozwoli skrócić drogę z Elbląga do Gdańska o około 90 km. Możliwość bezpośredniej żeglugi do i z Trójmiasta czy Helu ma pobudzić żeglugę pasażerską na Zalewie Wiślanym.
Inwestycja rozpoczęła się w październiku 2019 roku. Zakres prac objął budowę portu osłonowego od strony Zatoki Gdańskiej, kanału żeglugowego ze śluzą i konstrukcją zamknięć wraz ze stanowiskami oczekiwania od strony Zatoki i Zalewu. Dodatkowo powstał nowy układ drogowy z obrotowymi mostami, które umożliwią przejazd nad kanałem przed i za śluzą oraz budowę sztucznej wyspy.
Większość najważniejszych prac została zrealizowana. Zalano śluzę kanału żeglugowego, która będzie niwelować różnicę poziomu wód w obu zbiornikach i zapobiegać ich mieszaniu się. Docelowo nowy kanał żeglugowy ma mieć kilometr długości.
To pierwszy etap budowy drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską, który pochłonie ok. 2 mld zł. Drugim będzie przebudowa toru wodnego nad rzeką Elbląg, a trzecim roboty pogłębiania na Zalewie Wiślanym i wspomnianej rzece do 5 m głębokości.
Data otwarcia przekopu Mierzei Wiślanej jest nieprzypadkowa. Otwarcie zaplanowano w dzień 83. rocznicy zbrojnej napaści przez Związek Radziecki na Polskę, czyli 17 września. Tego dnia przez kanał przepłyną pierwsze statki. Dlaczego data otwarcia przekopu Mierzei Wiślanej przypada na 17 września?
Jak tłumaczyli wielokrotnie politycy rządzącego obozu, przekop Mierzei Wiślanej był celem rosyjskiej propagandy. Podczas kwietniowej konferencji wiceminister infrastruktury Marek Gróbarczyk stwierdził nawet, że "to ostatni akwen, ostatnie miejsce w Polsce, które cały czas podlegało ingerencji i interwencji strony rosyjskiej".
CZYTAJ TAKŻE: Prof. Rydzkowski: Przekop Mierzei Wiślanej - nierozsądny i nieracjonalny
Data otwarcia przekopu Mierzei Wiślanej musiała być, jak podkreślał Gróbarczyk, "szczególna". Tym bardziej szczególna, jeżeli weźmiemy pod uwagę trwającą inwazję Rosji na Ukrainę. A to świetna okazja, by dać symbolicznego prztyczka w nos rosyjskiemu agresorowi.
Otwarcie kanału na Mierzei Wiślanej 17 września ma rozpocząć się użytkowaniem morskiej drogi dla jednostek o mniejszym zanurzeniu. Zatoka Gdańska została już połączona z Zalewem Wiślanym, a śluza jest wypełniona do docelowego poziomu. Według niepotwierdzonych jeszcze informacji podczas otwarcia kanału miałaby przepłynąć barka z węglem.
Pierwsze testowe przepłynięcie nowym kanałem miało już miejsce w czerwcu. Dzięki inwestycji możliwe będzie wpłynięcie m.in. jednostek Straży Granicznej i Marynarki Wojennej. Większe jednostki morskie będą mogły korzystać z kanału od końca 2023 roku.
Przekop Mierzei Wiślanej to jedna z najbardziej krytykowanych inwestycji. Ekolodzy potępiają ją za negatywny wpływ na środowisko i położenie w obszarze Natura 2000. Eksperci wytykają wysokie koszty utrzymania toru i małą głębokość, która uniemożliwia ruch statków o większym zanurzeniu. Okoliczni mieszkańcy obawiają się zanieczyszczenia zalewu.
Teraz kontrowersje wzbudza otwarcie kanału. Jak donosi Wirtualna Polska, żeglarze planują protest. Wszystko przez informacje o tym, że otwarcie kanału na Mierzei Wiślanej będzie zarezerwowane dla jednostek państwowych. Stąd zapowiedź prywatnych właścicieli jachtów i motorówek, że ci 17 września zablokują kanał.
CZYTAJ TAKŻE:
Polacy popierają przekop Mierzei Wiślanej? Wyniki ankiety
Gróbarczyk: Prace nad budową kanału przez Mierzeję Wiślaną idą zgodnie z planem
