Politycy o projekcie prezydenta w sprawie Sądu Najwyższego

Prezydent Andrzej Duda poinformował w czwartek, że składa do Sejmu projekt zmiany ustawy o Sądzie Najwyższym, w którym m.in. proponuje likwidację Izby Dyscyplinarnej. 

- To nie oznacza, że nie będzie odpowiedzialności zawodowej sędziów i że nie będzie w SN tych sędziów, którzy będą o tym decydowali. Będą, dlatego, że zostanie stworzona na podstawie tej ustawy Izba Odpowiedzialności Zawodowej, jednakże o zupełnie innej, nowej konstrukcji - poinformował Andrzej Duda.

W ocenie wiceszefa klubu Lewicy Krzysztofa Śmiszka, "są to działania absolutnie niewystarczające". - W naszym sporze z Unią Europejską nie chodzi o istnienie Izby Dyscyplinarnej, ponieważ tego typu rozwiązania są autonomicznym wyborem każdego państwa i nigdy Komisja Europejska czy siły demokratyczne nie mówiły o tym, że postępowania dyscyplinarne nie mają istnieć. Problem jest znacznie głębszy. Problem polega na tym, że skład Izby Dyscyplinarnej był nielegalny i tworzyli go sędziowie, którzy nigdy nie powinni zasiadać w togach sędziowskich - podkreślił.

- Dzisiaj pan prezydent proponuje tak naprawdę bezpieczną przystań dla "sędziów-nie-sędziów" z Izby Dyscyplinarnej, to znaczy nie likwiduje grzechu pierworodnego, nie likwiduje sedna problemu z Unią Europejską, tylko - mam wrażenie - są to działania maskujące i pozorowane. Prezydent myśli, że zmieniając nazwę Izby Dyscyplinarnej, zmieniając skład tak naprawdę rozwiąże sytuację. Nie, nie rozwiąże - stwierdził Śmiszek.

Ocenił także, że "sędziowie, którzy dostaną wybór z Izby Dyscyplinarnej - albo pójść do innych izb Sądu Najwyższego, albo w stan spoczynku, jeśli zostaną w systemie Sądu Najwyższego, będą orzekali w Izbie Karnej czy Izbie Cywilnej, nadal będą źródłem gigantycznych problemów, ponieważ ich status jest kwestionowany".

"Dobrze, że prezydent popiera zgłaszany przez nas na posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa Narodowego postulat likwidacji Izby Dyscyplinarnej. Czekamy na szczegóły projektu, bo w sytuacji zagrożenia wybuchu otwartego konfliktu na wschodzie, wygaszanie sporów z UE jest naszą racją stanu!" - napisał Władysław Kosiniak-Kamysz (PSL) na Twitterze.

Do projektu prezydenta odniósł się też w czwartek na konferencji prasowej w Sejmie senator KP-PSL Kazimierz Michał Ujazdowski.

- Traktujemy tę inicjatywę jako wyrastającą z dobrych intencji, ale chcemy poprzeć rzeczywiście naprawcze działania i oczekujemy, że będzie znana jej treść, jej założenia - powiedział senator.

- Chcielibyśmy, aby pan prezydent w najbliższych dniach, na początku przyszłego tygodnia powiadomił o założeniach projektu ustawy, a najlepiej przedstawił sam projekt wszystkim klubom i kołom parlamentarnym. Oczekujemy, że projekt będzie złożony do laski marszałkowskiej w ciągu tygodnia. Dlatego, że działania legislacyjne powinny być podjęte bardzo szybko, tak, aby uchylić jeszcze w lutym ten drastycznie kosztowny spór z Unią Europejską - podkreślił Ujazdowski.

- Izba Dyscyplinarna się nie sprawdziła i trzeba ją było wcześniej rozwiązać - stwierdził Paweł Kukiz (Kukiz'15). - Decyzję prezydenta oceniam jako bardzo dobrą - dodał.

- Cieszy mnie, że pan prezydent podjął próbę wyjścia z tego impasu rozpoczętej, niedokończonej, nieudanej reformy wymiaru sprawiedliwości. A czy ta próba będzie pozytywna i czy się uda, to się okaże - powiedział szef koła Konfederacja, Jakub Kulesza.

Jednocześnie zapowiedział, że Konfederacja zajmie w tej sprawie stanowisko po dokładnym przeanalizowaniu projektu, gdy trafi on do Sejmu, zostanie opublikowany na stronach sejmowych oraz wprowadzony do porządku obrad. - Wtedy ocenimy całość jako Konfederacja i podejmiemy decyzję, czy jest ona warta poparcia - oświadczył.

Dopytywany, czy projekt zgłoszony przez prezydenta kilka dni po posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa Narodowego, może świadczyć o próbie przejęcia przez Andrzeja Dudę inicjatywy politycznej we współpracy z częścią opozycji, Kulesza zastrzegł, że nie chce oceniać "intencji pana prezydenta".

- Samo posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego było tajne. W związku z tym zostaliśmy poinformowani, że wszystkie informacje, które tam otrzymaliśmy i usłyszeliśmy, nie powinny być przekazywane dalej do mediów, nawet jeżeli nie były to tajemnice państwowe, jak na przykład zamiary pana prezydenta dotyczące projektu. Ale tak, na posiedzeniu RBN rozmawialiśmy nie tylko o sytuacji na Ukrainie w związku z bezpieczeństwem Polski - powiedział.

Jak dodał "o żadnych planach politycznych pana prezydenta nic mi nie wiadomo". - Natomiast moje odczucia są takie, że im słabsze jest ugrupowania rządzące, tym rzeczywiście pan prezydent może mieć większe pole do działania - podsumował Kulesza.

- Mam nadzieję, że zmiany te rzeczywiście umożliwią zakończenie sporu z Komisją Europejską. Bardzo się cieszę, że w końcu to nastąpiło. Z całą pewnością, jeśli dzięki uchwaleniu tego projektu nastąpi wygaszenie sporu wokół Izby Dyscyplinarnej, funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, w tym również Sądu Najwyższego, będzie dużo łatwiejsze i sprawniejsze - powiedziała I prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska.

Dopytywana, czy uczestniczyła w pracach nad projektem odparła, że projekt powstał w Kancelarii Prezydenta i to tam zdecydował się jego kształt. - Natomiast przedstawiliśmy Kancelarii szereg ogólnych koncepcji, które pochodziły od sędziów SN, zarówno tych określanych jako "starzy", jak i tych "nowych" - dodała.

Trybunał Sprawiedliwości UE 14 lipca 2021 r. zobowiązał Polskę do natychmiastowego zawieszenia stosowania przepisów odnoszących się do uprawnień Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego w kwestiach m.in. uchylania immunitetów sędziowskich. Na początku września Komisja Europejska zdecydowała o zwróceniu się do TSUE o nałożenie kar finansowych na Polskę za nieprzestrzeganie tej decyzji TSUE. Pod koniec października TSUE poinformował, że Polska została zobowiązana do zapłaty na rzecz Komisji Europejskiej kary pieniężnej w wysokości 1 mln euro dziennie.

Tydzień temu, jak poinformował rzecznik Komisji Europejskiej ds. wymiaru sprawiedliwości Christian Wigand, KE wysłała Polsce wezwanie do zapłaty kary w związku z niewykonaniem decyzji TSUE dotyczącego Izby Dyscyplinarnej SN. Wskazał, że po przeanalizowaniu odpowiedzi Polski na list z 22 grudnia KE doszła do wniosku, że Polska nie dostarczyła dowodów na to, że wykonuje decyzję wydaną przez TSUE z 14 lipca ubiegłego roku. Jak mówił, po pierwszym wezwaniu KE będzie wysyłała kolejne co miesiąc. Należność powinna zostać uregulowana w ciągu 45 dni od chwili otrzymania wezwania. - Polska powinna pilnie wdrożyć decyzję Trybunału z 14 lipca - dodał rzecznik.

Już w lecie ubiegłego roku likwidację Izby Dyscyplinarnej zapowiadał prezes PiS Jarosław Kaczyński. Jak uzasadniał, izba ta nie sprawdziła się. Także premier Mateusz Morawiecki mówił, że Izba Dyscyplinarna zostanie zlikwidowana. Z kolei z informacji Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że projekt reformujący SN jest przygotowywany.