W badaniu Diagnoza Umiejętności Matematycznych (DUMa), które przeprowadzono w maju, brali udział uczniowie klas V szkół podstawowych. Wiosną przyszłego roku - jako pierwsi - będą oni pisać sprawdzian dla szóstoklasistów w nowej formule. Wyniki badania mają pomóc nauczycielom zdiagnozować ich mocne i słabe strony, tak, by mogli ich lepiej przygotować do sprawdzianu. Na podstawie zadań rozwiązanych przez uczniów eksperci oceniali sprawność rachunkową uczniów, umiejętność wykorzystania i tworzenia informacji, umiejętność modelowania matematycznego oraz umiejętność rozumowania i tworzenia strategii. Uczniowie z całego testu uzyskali średnio 35 proc. punktów możliwych do uzyskania. W zadaniach sprawdzających sprawność rachunkową uczniowie zdobyli 46 proc. możliwych do uzyskania punktów. Okazało się, że lepiej opanowali umiejętność porównywania ułamków zwykłych (57 proc. poprawnych odpowiedzi) niż wykonywania działań na ułamkach dziesiętnych. Według badaczy, "oznacza to, że sprawność rachunkowa, podstawowa umiejętność używana w codziennym życiu, która jest też podstawą do uczenia się matematyki na dalszych etapach kształcenia, nie jest jeszcze opanowana przez piątoklasistów w stopniu wystarczającym". W zadaniach sprawdzających umiejętność wykorzystanie i tworzenie informacji uczniowie uzyskali 49 proc. punktów. Badanie pokazało, że większość uczniów potrafi odczytać i wykorzystać pojedyncze informacje podane w tekście zadania, na diagramie lub w tabeli. Jednak już odczytanie wielu informacji podanych w kilku źródłach (w tekście zadania, na diagramie, w tabeli, na schemacie), a następnie właściwe ich połączenie i wykorzystanie przekracza możliwości znacznej części uczniów piątej klasy. Okazało się też, że uczniowie nieźle radzą sobie z posługiwaniem się informacjami w sytuacjach prostych, typowych. Nieco gorzej jest, gdy muszą posłużyć się informacją podaną w nietypowej formie. W zadaniach sprawdzających umiejętność modelowania matematycznego, czyli dobrania modelu matematycznego do opisanej w zadaniu sytuacji czy przetworzenia tekstu zadania na odpowiednie działania arytmetyczne, uczniowie zdobywali 40-45 proc. punktów. Umiejętność te opanowała prawie połowa uczniów. Najsłabiej uczniowie poradzili sobie z zadaniami sprawdzającymi ich umiejętność rozumowania i tworzenia strategii. Prawie 70 proc. uczestniczących w badaniu uczniów uzyskało w zadaniach z tej kategorii 0 lub 1 punkt na 7 możliwych. "Oznacza to, że nie potrafili oni zaplanować i wykonać kolejnych kroków w rozwiązaniu wieloetapowego zadania, ani przyswoić kilku informacji, które należało jednoczenie wziąć pod uwagę, a następnie wyciągnąć z nich wnioski" - zaznaczają badacze. Według nich, tylko kilkanaście procent uczniów radzi sobie dość dobrze lub bardzo dobrze z tego rodzaju problemami. Udział szkół w badaniu DUMa był dobrowolny. Decyzję o przystąpieniu do badania podjęło 6,3 tys. szkół podstawowych w całym kraju, zadania rozwiązywało ponad 181 tys. uczniów, czyli 55 proc. uczniów klas piątych. Raporty z wynikami swoich uczniów nauczyciele otrzymali po 48 godzinach. Kolejne raporty z informacjami, jak wypadli ich uczniowie na tle całej populacji, województwa itd. trafiły do szkół w czerwcu. Nauczyciele otrzymali też informacje wskazujące możliwe przyczyny błędów popełnianych przez uczniów oraz rekomendacje do dalszej pracy z nimi. Zgodnie z rozporządzeniem ministra edukacji w sprawie warunków i sposobu oceniania uczniów, sprawdzian w nowej formule będzie się składał z dwóch części. Pierwsza z nich sprawdzać będzie wiadomości i umiejętności z języka polskiego i z matematyki, w tym wykorzystywanie wiadomości i umiejętności z tych przedmiotów w zadaniach osadzonych w kontekście historycznym lub przyrodniczym. Po części pierwszej szóstoklasista przystąpi do drugiej części egzaminu - testu z języka obcego. Do wyboru jest sześć języków: angielski, francuski, hiszpański, niemiecki, rosyjski, włoski. Uczniowie, którzy wiosną przystąpią do sprawdzianu dla szóstoklasistów są pierwszym rocznikiem, który uczy się zgodnie z nową podstawą programową kształcenia ogólnego. Zapisano w niej, że wszyscy uczniowie już od pierwszej klasy obowiązkowo uczą się języka obcego. Do tej pory sprawdzian dla szóstoklasistów nie był dzielony na części. Miał charakter ponadprzedmiotowy, sprawdzał opanowanie przez ucznia umiejętności: czytania, pisania, rozumowania, korzystania z informacji i wykorzystywania wiedzy w praktyce. Wyniki ucznia ze sprawdzianu wyrażone były w punktach, osobno dla każdej z tych umiejętności. Przystąpienie do sprawdzianu dla szóstoklasistów jest warunkiem ukończenia szkoły podstawowej. Jego wynik nie ma wpływu na przyjęcie ucznia do gimnazjum rejonowego, w przypadku wyboru innej szkoły wynik może zdecydować czy będzie się on uczył w wybranej szkole.