Głos eksperta programu "Państwo w Państwie": "Lokale socjalne przeznaczone są dla osób znajdujących się w szczególnej sytuacji rodzinnej i materialnej. Standard takiego miejsca może być nieco obniżony, jednak nie tyle, aby utrudniać czy uniemożliwiać normalne zamieszkiwanie. Kwestie związanie z przyznawaniem lokali z gminnego zasobu mieszkaniowego reguluje kilka ustaw, z czego najważniejszą jest ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy. W jej treści należy szukać przesłanek umożliwiających ubieganie się o przyznania takie mieszkania. Podstawą jest prawidłowo przeprowadzone i zakończone postępowanie eksmisyjne. Dopiero prawomocny wyrok sądu, nakazujący opróżnienie dotychczasowego lokalu, będzie podstawą do dalszych działań w tym zakresie. Jeżeli ktoś znalazł się w trudnej sytuacji materialnej i mieszkaniowej, lub gdy z innych powodów wszczęto już wobec niego postępowanie eksmisyjne, należy złożyć pismo do właściwego sądu o przyznanie lokalu socjalnego, a następnie, po uprawomocnieniu się wyroku, udać się do gminy w celu wydzielenia takiego lokalu z jej zasobu mieszkaniowego. W toku postępowania eksmisyjnego sąd orzeka o uprawnieniu osób eksmitowanych do mieszkania socjalnego. Rozstrzygnięcie może być zarówno pozytywne, jak i negatywne. Istotną rolę w ocenie sądu odgrywa dotychczasowy sposób korzystania z lokalu oraz szczególną sytuację materialną i rodzinną osób, których spraw dotyczy. Zgodnie z art. 14 ust 4 wspomnianej ustawy, Sąd nie może orzec o braku uprawnienia do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu wobec: kobiet w ciąży, osoby małoletniej, niepełnosprawnej i ubezwłasnowolnionej oraz sprawującym nad taką osobą opiekę - jeśli zamieszkują wspólnie. Dodatkowo, ustawa wskazuje na osoby obłożnie chore, emerytów i rencistów, spełniającym wymagania do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej, osobom posiadających status bezrobotnego oraz innym osobom spełniającym przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały - chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany lub ich sytuacja materialna pozwala na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie. Obowiązek zapewnienia najmu socjalnego lokalu ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu. Co ważne, orzekając o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, sąd nakazuje wstrzymanie wykonania wyroku eksmisyjnego do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Oznacza to, że w oczekiwaniu na przyznanie nowego mieszkania, uprawnieni mają możliwość zamieszkiwania w dotychczasowym lokalu. Zobowiązani są jednak płacić comiesięczne tzw. odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu - w dotychczasowej, ustalonej umową bądź przepisami wysokości. Lokal socjalny powinien mieć łączną powierzchnię pokojów co najmniej 10 m², jeżeli ma być zamieszkiwany przez jedną osobę. Dla kilku osób łączna powierzchnia pokojów powinna wynosić co najmniej 5 m² na osobę. Zgodnie z art. 23 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy, umowa najmu lokalu socjalnego może być zawarta wyłącznie na czas oznaczony. Czas trwania umowy ustalany jest przez władze gminy właściwej ze względu na położenie mieszkania, kierując się przy tym wypracowanymi zasadami prowadzenia polityki mieszkaniowej. Głównym celem polityki mieszkaniowej na poziomie gminy jest oczywiście zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, w szczególności wsparcie rodzin ubogich oraz przeciwdziałanie bezdomności. Umowę najmu socjalnego lokalu można po upływie oznaczonego w niej czasu przedłużyć na następny okres, jeżeli najemca nadal znajduje się w sytuacji uzasadniającej zawarcie takiej umowy. Należy także pamiętać, że gmina może Gmina może wypowiedzieć najemcy umowę najmu socjalnego lokalu bez zachowania terminu wypowiedzenia, jeżeli uzyskał on tytuł prawny do innego lokalu i może go bez przeszkód używać. Ubiegając się o lokal socjalny należy pamiętać o wymaganych przepisami dokumentach. W przypadku gdy sąd orzeka eksmisję z zajmowanego lokalu, należy złożyć w siedzibie władz gminy prawomocny wyrok sądu orzekający eksmisję wraz z uprawnieniem do otrzymania lokalu socjalnego. Natomiast, jeśli podstawą ubiegania się o takie mieszkanie trudna sytuacja materialna i mieszkaniowa, trzeba przygotować: wniosek o zawarcie umowy najmu lokalu socjalnego, zaświadczenie o dochodach wnioskodawcy oraz członków gospodarstwa domowego zgłoszonych do wspólnego zamieszkiwania, zaświadczenie z urzędu gminy potwierdzające miejsce ostatniego zameldowania wnioskodawcy i domowników. Pozostałe dokumenty określone są w odrębnych uchwałach rady konkretnej gminy. Trzeba jednak mieć na uwadze, iż w trakcie postępowania organ może zażądać dodatkowych dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia sprawy".