Pod Pomnikiem Ofiar Tragedii Smoleńskiej zakończyły się wieczorne obchody 8. rocznicy katastrofy pod Smoleńskiem. 10 kwietnia 2010 r. o godz. 8.41 samolot Tu-154M z delegacją udającą się na obchody 70-lecia zbrodni katyńskiej rozbił się pod Smoleńskiem. Zginęło 96 osób, w tym prezydent Lech Kaczyński wraz z małżonką, wielu wysokich rangą urzędników państwowych i dowódców wojskowych. Serdecznie dziękujemy za śledzenie naszej relacji na żywo i zapraszamy na kolejne.***22:02Zakończyły się oficjalne obchody 8. rocznicy katastrofy smoleńskiej.21:57Uczestnicy uroczystości śpiewają "Boże, coś Polskę". To ostatni punkt 8. rocznicy katastrofy smoleńskiej.21:53Na scenie znów Jarosław Kaczyński. Dziękuje tym razem o. Rydzykowi i Radiu Maryja. - Bez niego ta cała akcja, to przedsięwzięcie, nie mogłoby przynieść rezultatów - mówi. - Chcę podziękować telewizji Trwam i odważnym dziennikarzom, którzy angażowali się w walkę o prawdę. Wolność zawsze jest zadaniem i my to zadanie wciąż mamy przed sobą. By Polska była wolna i była krajem wolnych Polaków - powiedział prezes PiS.21:50Wieniec pod pomnikiem złożył Jarosław Kaczyński.21:49Marsz doszedł na plac Piłsudskiego. Na plac Piłsudskiego przeniesiony został tzw. krzyż smoleński, który od początku towarzyszył obchodom miesięcznic smoleńskich przed Pałacem Prezydenckim. 21:39Marsz Pamięci przechodzi na plac Piłsudskiego. To tam znajduje się pomnik ofiar.21:32Po krótkiej modlitwie o. Tokarczyk dziękuje Kaczyńskiemu. - To on nas prowadził. Dziękuję prezesie. Pójdziemy dalej, na plac Piłsudskiego, pod pomnik - powiedział. 21:28 Modlitwa w intencji ofiar katastrofy smoleńskiej.21:26Odczytano tradycyjny apel.21:24Kaczyński: Za chwilę pójdziemy pod pomniki, to będzie uwieńczenie naszego zwycięstwa, warto było, przysłużyliśmy się ojczyźnie, godności Polaków.Kaczyński zakończył przemówienie, a tłum skanduje: "Jarosław! Jarosław!".21:22- Ci, którzy próbują nas zwalczać przegrywają. Przegrywają o głowę - powiedział.21:20Kaczyński dziękuje kolejnym osobom, które były zaangażowane w organizację i przebieg miesięcznic smoleńskich. Również obrońcom krzyża. Halinie Łabonarskiej i Katarzynie Łaniewskiej - Kaczyński dziękuje też aktorkom.21:18Prezes PiS rozpoczął podziękowania od Antoniego Macierewicza. Mówi, że "dzięki jego stalowej woli, jesteśmy bliżej prawdy".Później dziękował braciom kapucynom, księdzu Bogdanowi Bartołdowi, ojcu Zdzisławowi Tokarczykowi.21:17 21:15- Miesięcznice się kończą, choć będziemy się spotykać na mszy świętej, ale co rok będziemy maszerować - zapowiedział.21:15- Mam przy sobie kartkę, bo nie chcę pominąć nikogo, by podziękować. Tu są nazwiska tych, którym chcę podziękować z całego serca - mówi prezes PiS.21:12- Mamy raporty, które mają charakter wstępny, ale nie ostateczny. Przed nami badania w USA takiego samego samolotu, który rozbił się pod Smoleńskiem. Sprawę będą badać też najlepsi eksperci od katastrof. Dopiero wtedy będziemy wiedzieć na sto procent, jak było. Bo wiele spraw nie zostało wyjaśnionych, choć część już została - mówi Kaczyński.21:09- To 96. marsz. Tyle marszów, ile ofiar katastrofy smoleńskiej. Kończymy dziś, bo doszliśmy do celu - rozpoczął. - Niedaleko, w pięknym miejscu, odsłonięto pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej. Odsłonięty zostanie też pomnik Lecha Kaczyńskiego, prawdopodobnie 10 listopada - dodał.Kaczyński: Miesięcznice trwają: poranna msza, wieczorna msza; będziemy składali wieńce pod pomnikami, a sądzę, że raz na rok będziemy maszerować, że w kolejne rocznice marsze będą. 21:08Jarosław Kaczyński rozpoczął przemówienie.21:03Trwa prezentacja krótkiego filmu z wydarzeń sprzed 10 lat. Z muzyką Michała Lorenca.20:59Marsz dotarł już przed Pałac Prezydencki. Uczestnicy śpiewają hymn.20:56 Marsz Pamięci otwiera transparent z napisem: "Smoleńsk - Pamiętamy!". Jego uczestnicy skandowali m.in.: "Jarosław, Jarosław", "Chwała bohaterom". Uczestnicy marszu niosą biało-czerwoną flagę. 20:52Na czele marszu idzie Jarosław Kaczyński. Obok niego była premier Beata Szydło.20:49Tymczasem po raz ostatni zorganizowana została też kontrmiesięcznica smoleńska. 20:46Ogromna flaga przed Archikatedrą. Marsz właśnie wyruszył. Tradycyjnie, na jego czele ludzie niosą wielki napis "Smoleńsk pamiętamy".20:33 20:25W Archikatedrze zakończyła się msza święta. Za chwilę rozpocznie się przemarsz Krakowskim Przedmieściem, a pod Pałacem Prezydenckim będzie przemawiał Jarosław Kaczyński. 20:23 Nadzwyczajny koncert w ósmą rocznicę katastrofy w Smoleńsku odbył się we wtorek w ambasadzie RP w Rzymie. Wystąpili skrzypek Wadim Brodski i pianista Bartłomiej Wezner. W wieczorze, poświęconym pamięci prezydenta Lecha Kaczyńskiego i jego żony Marii oraz wszystkich ofiar katastrofy Tu-154M, uczestniczyli przedstawiciele korpusu dyplomatycznego. Gospodarzem koncertu była kierująca polską ambasadą charge d'affaires Marta Zielińska-Śliwka. 20:15 Tymczasem w Archikatedrze św. Jana Chrzciciela dobiega końca uroczysta msza święta. 20:10Msza święta w intencji ofiar zbrodni katyńskiej i katastrofy smoleńskiej została we wtorek odprawiona w Wilnie. Wzięli w niej udział m.in. przedstawiciele polskiej placówki dyplomatycznej i przewodniczący Sejmu Litwy Viktoras Pranckietis. 19:52 Ludzie zgromadzeni na placu Zamkowym oglądają transmisję wieczornej mszy świętej z warszawskiej archikatedry św. Jana Chrzciciela, odprawianej w intencji ofiar katastrofy. 19:47 - Musimy się narodzić na nowo w duchu Ewangelii, by zło przezwyciężyć dobrem, miłością, szukaniem sprawiedliwości - mówił we wtorek wieczorem w homilii podczas mszy św. w Katedrze na Wawelu proboszcz parafii archikatedralnej ks. prałat Zdzisław Sochacki. Msza odprawiona została w intencji pary prezydenckiej Lecha i Marii Kaczyńskich oraz wszystkich ofiar w 8. rocznicę katastrofy smoleńskiej. W Katedrze zgromadzili się wierni, przedstawiciele środowisk patriotycznych i niepodległościowych, którzy po mszy zeszli w pochodzie ze Wzgórza Wawelskiego pod Krzyż Katyński, by uczcić pamięć ofiar. 19:40 - Uczestniczyłem w uroczystości odsłonięcia Pomnika Ofiar Tragedii Smoleńskiej i było w niej dużo elementów jednoczących - powiedział szef sejmowego koła Wolni i Solidarni Kornel Morawiecki. Podkreślił, że pomnik powinien powstać już wcześniej. W rozmowie w TVN24 Kornel Morawiecki ocenił, iż smutne jest, że do tej pory przed Pałacem Prezydenckim - gdzie po katastrofie ludzie zbierali się, by wspólnie się modlić - nie stanął krzyż. "I też jest smutne, że ten pomnik powstał dopiero po 8 latach" - dodał, odnosząc się do pomnika ofiar katastrofy. "Bo rzeczywiście tym ludziom, tej bardzo wielkiej elicie Polski (...) należy się pamięć, pomnik" - podkreślił. 19:30 Uczestnicy Ostatniej Kontrmiesięcznicy zorganizowanej przez Ruch Obywateli RP w Warszawie. 19:15 W archikatedrze św. Jana Chrzciciela na Starym Mieście w Warszawie we wtorek wieczorem rozpoczęła się msza w intencji osób, które 8 lat temu zginęły w katastrofie pod Smoleńskiem. W mszy św., celebrowanej m.in. przez biskupa pomocniczego archidiecezji warszawskiej Michała Janochę, uczestniczą m.in.: prezydent Andrzej Duda, jego małżonka Agata Kornhauser-Duda, prezes PiS Jarosław Kaczyński, marszałek Sejmu Marek Kuchciński, marszałek Senatu Stanisław Karczewski, członkowie rządu z premierem Mateuszem Morawieckim na czele - wicepremier Beata Szydło, szef MSZ Jacek Czaputowicz, szef MON Mariusz Błaszczak, minister rodziny Elżbieta Rafalska, szefowa MEN Anna Zalewska oraz przedstawiciele rodzin ofiar katastrofy smoleńskiej. Msza rozpoczęła się odśpiewaniem hymnu narodowego i modlitwą za zmarłych oraz słowem wstępnym proboszcza parafii archikatedralnej św. Jana Chrzciciela ks. prałata Bogdana Bartołda. Duchowny podkreślił, że wydarzenia z 10 kwietnia 2010 r. "pozostawiają w naszych sercach niezabliźnioną ranę", wówczas bowiem zginęło 96 osób, które oddały "swoje życie w służbie ojczyźnie". Po zakończeniu mszy zaplanowano marsz, który przejdzie przed Pałac Prezydencki. Tam przewidziane jest wystąpienie prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego. 19:09 Prezes PiS Jarosław Kaczyński podczas wieczornej mszy świętej w warszawskiej archikatedrze św. Jana Chrzciciela, odprawianej w intencji ofiar katastrofy samolotu Tu-154M pod Smoleńskiem. 18:57 Na Warmii i Mazurach wojewódzkie obchody rocznic zbrodni katyńskiej i katastrofy smoleńskiej odbyły na pl. Solidarności w Olsztynie. W uroczystościach pod hasłem "Katyń 1940 - Smoleńsk 2010. Pamiętamy" uczestniczyło ponad 100 osób, w tym władze regionu. Wojewoda wspominał osoby, które zginęły w katastrofie smoleńskiej i były związane z regionem: Aleksandra Szczygłę, Grażynę Gęsicką, Macieja Płażyńskiego i bp. Tadeusza Płoskiego. Uczestniczący w obchodach abp senior archidiecezji warmińskiej Edmund Piszcz powiedział dziennikarzom, że to święto jest nie tylko wyrazem pamięci o tych, którzy zginęli, ale też "jakimś żądaniem prawdy". 18:30 W Lublinie uczczono pamięć Edwarda Wojtasa, byłego marszałka województwa lubelskiego, posła, prezesa zarządu wojewódzkiego PSL, który zginął w katastrofie smoleńskiej. Po nabożeństwie w jego intencji przedstawiciele władz wojewódzkich, parlamentarzystów, samorządowców i działaczy PSL złożyli kwiaty i zapalili znicze na grobie Wojtasa na cmentarzu przy ul. Lipowej. Wieńce złożone zostały także od najwyższych władz Rzeczypospolitej. 18:12 Na wtorkowy wieczór w Gdańsku i Sopocie planowane są msze - W Gdańsku w bazylice św. Brygidy oraz kościele św. Mikołaja; w Sopocie - w kościele garnizonowym św. Jerzego, po niej nastąpi przejście przed tablicę upamiętniającą prezydenta Lecha Kaczyńskiego przy ul. Kościuszki 47, gdzie zapalone zostaną znicze i złożone kwiaty. Późnym wieczorem wspomnienie ofiar tragedii organizuje też na placu Przyjaciół Sopotu Komitet Obrony Demokracji. 18:00 W kilku miejscach woj. śląskiego ofiary katastrofy smoleńskiej uczcili ich bliscy i znajomi, przedstawiciele władz centralnych i samorządowych, parlamentarzyści i mieszkańcy woj. śląskiego. Odwiedzali ich groby i uczestniczyli w rocznicowych obchodach. "Byli niezwykłymi ludźmi, będzie nam ich brakowało, ich dorobek będziemy zawsze doceniać i szanować" - mówili uczestnicy uroczystości. Kwiaty złożono m.in. na grobie senator Krystyny Bochenek w Katowicach, rzecznika praw obywatelskich Janusza Kochanowskiego w Częstochowie oraz posła Grzegorza Dolniaka w Będzinie, a także przy tablicy upamiętniającej prezesa NBP Sławomira Skrzypka w Katowicach. 17:51 W Radomiu złożono kwiaty przed płytą upamiętniającą ofiary tragedii, a także przed pomnikiem prezydenckiej pary - Lecha i Marii Kaczyńskich. W uroczystościach oprócz m.in. przedstawicieli władz miejskich, wojska, leśników, stowarzyszeń i organizacji kombatanckich, wzięła udział rodzina nawigatora prezydenckiego samolotu kapitana Artura Ziętka. Także na jego grobie, znajdującym na miejscowym cmentarzu komunalnym, zapłonęły znicze i złożono wiązanki kwiatów. W intencji ofiar katastrofy odprawiona została msza święta w kościele garnizonowym. 17:35 W wyniku katastrofy smoleńskiej Ukraina straciła przyjaciela, jakim był dla niej prezydent Polski Lech Kaczyński - oświadczył we wtorek prezydent Ukrainy Petro Poroszenko, który przekazał kondolencje w związku z ósmą rocznicą tragedii. "Dzisiaj obchodzimy ósmą rocznicę katastrofy smoleńskiej, która odebrała życie przyjacielowi Ukrainy, Prezydentowi Lechowi Kaczyńskiemu, jego żonie oraz wielu przedstawicielom politycznej i wojskowej elity. Współczujemy i łączymy się w bólu z Narodem Polskim" - napisał Poroszenko na Twitterze. Do katastrofy polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku w Rosji doszło 10 kwietnia 2010 r. Zginęło w niej 96 osób, w tym para prezydencka, najwyżsi dowódcy Wojska Polskiego oraz ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski. Polska delegacja zmierzała na uroczystości upamiętniające 70. rocznicę zbrodni katyńskiej. 17:12 17:09 "Polska dzisiaj jest coraz bezpieczniejsza, bo my dzisiaj realizujemy to, o czym on mówił, a czego on nie zdążył zrealizować, to co on nam zostawił w testamencie" - powiedział prezydent na uroczystości podczas której m.in. odsłonięto kamień w miejscu, w którym jesienią ma stanąć pomnik Lecha Kaczyńskiego. 17:05 Prezydent Lech Kaczyński zrobił dla Polski wielkie rzeczy; dzięki jego pracy i programowi Polska jest dzisiaj coraz silniejsza i bezpieczniejsza - mówił prezydent Andrzej Duda podczas uroczystości na pl. Piłsudskiego. Realizujemy to, co zostawił nam w testamencie Lech Kaczyński - dodał. 17:00 Prezydent podkreślił, że Lechowi Kaczyńskiemu pomnik "zwyczajnie się należy". - Nikt nie miał takiego doświadczenia politycznego, wynikającego z zaufania, którym było obdarzany. Obdarzany przez różnych ludzi, reprezentujących różne poglądy. A przede wszystkim przez wyborców, którzy wybierali go do Senatu, do Sejmu, na prezydenta Warszawy i wreszcie na prezydenta Rzeczpospolitej. Cieszył się po prostu ogromnym zaufaniem społecznym, bo sobie na to zaufanie zapracował. Można więc śmiało powiedzieć, że zapracował sobie swoją służbą dla ojczyzny, także i na to upamiętnienie - powiedział prezydent. 16:52 - Prezydent Lech Kaczyński zrobił dla Polski wielkie rzeczy; dzięki jego pracy i programowi Polska jest dzisiaj coraz silniejsza i bezpieczniejsza - mówił prezydent Andrzej Duda podczas uroczystości na pl. Piłsudskiego. Realizujemy to, co zostawił nam w testamencie Lech Kaczyński - dodał. Prezydent podkreślił, że Lechowi Kaczyńskiemu pomnik "zwyczajnie się należy". 16:43 "Zginęli Polacy, zginęli razem, w służbie publicznej, Polska nie może o nich nie pamiętać" - powiedział prezydent na pl. Piłsudskiego, wskazując że w każdą służbę wkalkulowane jest ryzyko. "Służba ojczyźnie czasem pociąga za sobą ofiary, one muszą być uczczone. Polacy, my wszyscy, musimy to rozumieć. Wierzę, że to zrozumienie w naszym narodzie jest powszechne i wierzę, że ten monument wkrótce stanie się wielkim miejscem naszej wspólnoty" - powiedział prezydent. 16:34 Prezydent Andrzej Duda: Katastrofa smoleńska to tragiczny moment, najstraszliwszy dla rodzin ofiar, ale straszliwy dla całej Polski, bo zginęli ludzie, którzy odrodzoną Polskę budowali i co do których mieliśmy nadzieję, że będą ją budowali jeszcze przez lata. 16:29 - Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej to pomnik wierności, odwagi - mówił prezes PiS Jarosław Kaczyński podczas wtorkowej uroczystości na pl. Piłsudskiego. Kaczyński podkreślił przy tym rolę projektanta pomnika Jerzego Kaliny. - Jest to także pomnik, choć w pośredni sposób, pomnik wierności. Pośrednio także upamiętnienie tych wszystkich, którzy przez te lata walczyli o to, by powstał - byli wierni - mówił prezes PiS. - Wy byliście wierni i dlatego ten pomnik jest - dodał zwracając się do osób zebranych na Pl. Piłsudskiego. Kaczyński stwierdził też, że pomnik ten jest "pomnikiem odwagi jednego człowieka, który zdecydował się go zaprojektować - Jerzego Kaliny". 16:23 Prezydent: Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej jest nasz wspólny, wierzę, że będzie nas jednoczył niezależnie od poglądów, barw politycznych, bo on jest wszystkich i dla wszystkich. 16:20 Prezydent Andrzej Duda: - Zginęli razem, bo byli przekonani o obowiązku uczczenia pamięci polskich oficerów pomordowanych w Katyniu; zginęli razem jako reprezentanci naszej polskiej wspólnoty, bez podziału na barwy polityczne. 16:10 Prezydent Andrzej Duda: - To byli ludzie, którzy mieli przed sobą jeszcze lata służby dla Polski. 16:09 J. Kaczyński: - Ani pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej, ani pomnik Lecha Kaczyńskiego, nie jest przeciwko nikomu, my chcemy jedności Polaków, ale jedności wokół dobra, a nie wokół zła; my chcemy silnej, sprawiedliwej, godnej Polski i godnych Polaków. 16:07 J. Kaczyński: - Ten pomnik jest wyrazem odrzucenia lęku i przywrócenia godności państwa i godności narodu i dlatego jest taki potrzebny; pośrednio to też pomnik wierności, upamiętnia tych, którzy walczyli by powstał, byli wierni. 16:06 Jarosław Kaczyński o swoim zmarłym bracie: - Nikt nie odegrał w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat tak wielkiej roli jak Lech Kaczyński dla tego wszystkiego, co w naszych dziejach tego okresu było dobre; dlatego ten pomnik tutaj stanie, to będzie nasze kolejne zwycięstwo. 16:04 - Tu opodal stanie pomnik Lecha Kaczyńskiego. Możecie zapytać, dlaczego. Dlatego, że zginął? Nie, dlatego, że przez całe swoje życie tworzył ten nurt, który miał największe znaczenie w Polsce - mówił Jarosław Kaczyński. 15:58 - Nie lękajcie się. Te słowa Jana Pawła II musimy ciągle pamiętać. I ten pomnik jest jest wyrazem odrzucenia lęku - mówił Jarosław Kaczyński. 15:55 Jarosław Kaczyński: Ten pomnik tutaj powinien stanąć, nawet gdyby ci ludzie, którzy zginęli, nie pełnili żadnej funkcji. Jest wyrazem pamięci o ludziach, którzy chcieli uczynić coś ważnego w wymiarze historycznym. 15:45 Trwa ceremonia składania kwiatów pod pomnikiem. 15:44 15:43 Ks. kardynał Kazimierz Nycz poświęcił pomnik smoleński. - Módlmy się w intencji, aby ten pomnik wszystkich nas jednoczył - powiedział ks. kardynał Kazimierz Nycz. 15:35 Rodziny ofiar dokonały odsłonięcia pomnika smoleńskiego na placu Piłsudskiego. Do odsłonięcia monumentu zaproszone zostały wszystkie rodziny ofiar, w odsłonięciu uczestniczyli m.in. Jarosław Kaczyński, Marta Kaczyńska, Małgorzata Wassermann, Ewa Kochanowska. Na pomniku są alfabetycznie wypisane nazwiska wszystkich ofiar katastrofy smoleńskiej. 15.30 Wicepremier Beata Szydło i metropolita warszawski kardynał Kazimierz Nycz przed rozpoczęciem uroczystości na placu Piłsudskiego w Warszawie. 15:20 Życie 96 ofiar katastrofy pod Smoleńskiem, w tym prezydenta Lecha Kaczyńskiego i jego małżonki, było najlepszym świadectwem i przykładem niezrównanego patriotyzmu oraz służby drugiemu człowiekowi - napisał we wtorek na Twitterze premier Mateusz Morawiecki. Premier podkreślił, że 10 kwietnia "na zawsze pozostanie dniem zadumy nad polskim losem". "Życie 96 ofiar katastrofy pod Smoleńskiem, w tym Prezydenta Lecha Kaczyńskiego i jego Małżonki, było najlepszym świadectwem i przykładem niezrównanego patriotyzmu oraz służby drugiemu człowiekowi. Cześć Ich Pamięci!" - napisał szef rządu na Twitterze. 14:59 Przygotowania do uroczystości na placu Piłsudskiego w Warszawie, gdzie o godz. 15.30 odbędzie się odsłonięcie Pomnika Ofiar Tragedii Smoleńskiej. 14:53 "W Smoleńsku zginęli zarówno moi przyjaciele, jak i polityczni rywale. Zginęli wspaniali ludzie, dla których ojczyzna była najważniejsza. Trudno czcić ich pamięć w pękniętej na pół Polsce, w hałasie partyjnego wiecu i głupstw. Dziś jest czas wspomnień, a Zmarli zasłużyli na spokój" - napisał szef Platformy. 14:49 Andrzej Duda podkreślił w Polskim Radiu RDC, że Lech Kaczyński był niezwykle silnym prezydentem, nawet, kiedy rządził obóz polityczny, który się z nim nie zgadzał. Dodał, że Lech Kaczyński był "ostro i bezpardonowo atakowany". "Nawet użyłbym pojęcia niszczony" - ocenił prezydent. "Mieliśmy ogromne poczucie niesprawiedliwości, że ten człowiek po prostu został skrzywdzony" - dodał. Jak powiedział prezydent, Lech Kaczyński "był niewygodny dla wszystkich, którzy chcieli słabej Polski", ponieważ dążył to tego, żeby Polska była państwem sprawiedliwym, w których wszyscy są traktowani przez prawo równo. Andrzej Duda wspominał także pierwszą damę Marię Kaczyńską. Jak mówił, była bardzo ciekawą postacią - bezpośrednią, która zawsze "mówiła wprost". Jak dodał, Maria Kaczyński była bardzo sympatyczna, ale jednocześnie twardo stąpała po ziemi. 14:36 Uczestnicy Marszu z Portretami, zorganizowanego w Warszawie przez Solidarnych 2010 w hołdzie 96. ofiarom katastrofy pod Smoleńskiem. 14:28 "Żadna ofiara nie idzie na marne, wielu ludzi się przebudziło w tamtym momencie" - powiedział prezydent Andrzej Duda w Polskim Radiu RDC. Jak stwierdził, osobiście zna ludzi, którzy przystąpili do działalności publicznej po katastrofie smoleńskiej, "uważając, że jakoś trzeba starać się zapełnić ten brak, tę ogromną wyrwę, która powstała". 14:17 Minister spraw zagranicznych Ukrainy Pawło Klimkin przekazał we wtorek kondolencje w związku z ósmą rocznicą katastrofy smoleńskiej, w której zginęli m.in. prezydent Polski Lech Kaczyński i jego małżonka Maria. "Dziś, w 8. rocznicę katastrofy smoleńskiej, w której zginęło wielu prawdziwych przyjaciół Ukrainy, w tym Prezydent RP Lech Kaczyński z Małżonką, oddajemy hołd ofiarom tej wielkiej tragedii, łączymy się w bólu i modlitwach z Narodem Polskim. R.I.P." - napisał Klimkin na Twitterze. 14:13 "Stroną rozmów o budowie pomnika ofiar katastrofy smoleńskiej są władze Rosji" - powiedział we wtorek w Katyniu ambasador RP w Rosji Włodzimierz Marciniak, odnosząc się do oświadczeń Aleksandra Syriewicza, właściciela działki obejmującej część miejsca katastrofy. "Nie będziemy najpierw "dogadywać się" z obywatelem Federacji Rosyjskiej, a potem z władzami. Postępujemy dokładnie odwrotnie: dla nas stroną są władze Federacji Rosyjskiej" - doprecyzował Marciniak. Właściciel działki, na której znajduje się fragment miejsca upadku samolotu, pamiątkowy kamień i prowadząca do niego betonowa droga, kierował do władz Polski propozycje wspólnego zagospodarowania terenu, w tym ewentualnej budowy tymczasowego pomnika. 14:07 Prezydent Andrzej Duda z małżonką Agatą Kornhauser-Dudą złożyli wieńce na grobach ofiar katastrofy smoleńskiej na warszawskim Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. 13:47 W 8. rocznicę katastrofy smoleńskiej, pod tablicą upamiętniającą szefów BBN - Władysława Stasiaka oraz Aleksandra Szczygło - którzy zginęli w katastrofie pod Smoleńskiem, złożono wieńce od prezydenta Andrzeja Dudy, premiera Mateusza Morawieckiego oraz szefa MON Mariusza Błaszczaka. W uroczystości złożenia wieńców wzięli udział szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Paweł Soloch, sekretarz stanu w MON Tomasz Zdzikot, podsekretarz stanu w MON Marek Łapiński oraz pracownicy BBN - poinformowało w komunikacie przekazanym PAP Biuro Bezpieczeństwa Narodowego. 13:36 Senator Alicja Zając, wdowa po wicemarszałku Sejmu III kadencji Stanisławie Zającu, powiedziała we wtorek w Rzeszowie, że żałoba po tych, którzy zginęli w katastrofie smoleńskiej nie "skończyła się w 2010 roku". "Ona trwa; tylko w inny sposób"- dodała. "Ta żałoba nie dotyczy tylko jednej osoby, osoby mojego męża. Ona dotyczy wszystkich 96 ofiar katastrofy smoleńskiej" - podkreśliła senator Zając. 13:10 12:58 Prezydent Andrzej Duda złożył we wtorek wieńce na Cmentarzu Bródnowskim na grobach prezydenckiego ministra Pawła Wypycha oraz Katarzyny Doraczyńskiej - ofiar katastrofy smoleńskiej. 12:45 "Przede wszystkim trzeba pokazywać istotę tego, co się wtedy stało" - podkreślił Andrzej Duda w Polskim Radiu RDC. "Ludzie z różnych stron sceny politycznej - prezydent prof. Lech Kaczyński z małżonką, posłowie Prawa i Sprawiedliwości, ale także posłowie Platformy Obywatelskiej, ale także bardzo ważni parlamentarzyści Polskiego Stronnictwa Ludowego, Sojuszu Lewicy Demokratycznej i wielu innych ludzi, którzy stanowili elitę polityczną, społeczną naszego kraju - wsiadło razem do samolotu w jednym wspólnym celu: żeby oddać hołd polskim oficerom pomordowanym w Katyniu" - mówił. "Uważam, że ich śmierć przyniosła nam jeszcze jeden element, który powinien być dla całego polskiego społeczeństwa, dla całego naszego narodu elementem wspólnym: tym elementem wspólnym powinna być pamięć o nich i o ich ofierze życia, którą oddali służąc Polsce. Żadna ofiara nie idzie na marne, wielu ludzi się przebudziło w tamtym momencie" - dodał prezydent. Tutaj więcej 12:44 "Po katastrofie smoleńskiej ludzie zobaczyli, że potrafią być razem" - powiedział prezydent Andrzej Duda we wtorek w Polskim Radiu RDC. Jak dodał, polską delegację do Katynia łączyła niezwykle patriotyczna, wspólna postawa, niezależnie od poglądów politycznych. "Oczywiście, dzisiaj jest wiele sporów i trudno mówić o jedności, ale można o nią apelować, posługując się właśnie tamtym przykładem" - zaznaczył. 12:40 Po wizycie na Cmentarzu Wojskowym prezes PiS Jarosław Kaczyński złożył kwiaty na symbolicznym grobie pary prezydenckiej Lecha i Marii Kaczyńskich na Powązkach. 12:24 Prezydent Andrzej Duda złożył we wtorek w południe w Świątyni Opatrzności Bożej wieniec przed grobem ostatniego prezydenta na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, który zginął w katastrofie smoleńskiej. Prezydent złożył też wieńce przed grobami: prezesa Stowarzyszenia Parafiada ks. Józefa Jońca, kapelana Warszawskiej Rodziny Katyńskiej ks. Zdzisława Króla oraz kapelana Federacji Rodzin Katyńskich ks. Andrzeja Kwaśnika, którzy także zginęli w katastrofie smoleńskiej. 12:15 Niezrozumiałym jest dlaczego niektóre ugrupowania polityczne zwalczają pamięć o tych, którzy zginęli w katastrofie pod Smoleńskiem - ocenił szef komisji sprawiedliwości Stanisław Piotrowicz (PiS). Jak zauważył, była to "największa tragedia narodowa po II wojnie światowej". Piotrowicz pytany we wtorek przez dziennikarzy w Sejmie w jakich okolicznościach dotarła do niego tragiczna wiadomość o katastrofie w Smoleńsku podkreślił, że tego dnia był w Katyniu. "Byłem w Katyniu i przede mną były puste krzesła z nazwiskami osób, które mają na tych krzesłach zasiąść. Mieli tam zasiąść ci, którzy lecieli z panem prezydentem (Lechem Kaczyńskim) samolotem. I dotarła do nas wiadomość najpierw w złagodzonej formie, że są problemy z lądowaniem, a później ta tragiczna trudna do uwierzenia" - podkreślił poseł. Jak podkreślił była to "największa tragedia narodowa po II wojnie światowej". "Tragedia, która się nie wydarzyła w żadnym współczesnym państwie, żeby naraz zginęło tyle osób w samolocie o takim statusie. To jest niebywałe" - zaznaczył. 11:56 11:40 Premier Mateusz Morawiecki i prezes PiS Jarosław Kaczyński uczcili we wtorek pamięć ofiar katastrofy z 10 kwietnia 2010 r. , składając na wojskowych Powązkach wieńce przed pomnikiem upamiętniającym wszystkie ofiary oraz kwiaty na grobach osób, które spoczywają tam w tzw. kwaterze smoleńskiej. Szef rządu i lider Prawa i Sprawiedliwości złożyli kwiaty i zapalili znicze. Towarzyszyli im członkowie rządu, współpracownicy i politycy PiS, m.in. wicepremier Beata Szydło, marszałkowie Sejmu i Senatu: Marek Kuchciński i Stanisław Karczewski, wicemarszałkowie Sejmu: Beata Mazurek i Ryszard Terlecki, szef MON Mariusz Błaszczak, szef MSWiA Joachim Brudziński, minister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbieta Rafalska oraz b. szef MON Antoni Macierewicz. 11:50 Ministrowie inwestycji i rozwoju Jerzy Kwieciński oraz przedsiębiorczości i technologii Jadwiga Emilewicz złożyli we wtorek, w 8. rocznicę katastrofy smoleńskiej, wieńce pod tablicą upamiętniającą Grażynę Gęsicką, szefową resortu rozwoju regionalnego w latach 2005-2007. Tablica znajduje się na gmachu Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii przy Placu Trzech Krzyży. Wieniec - w imieniu premiera Mateusza Morawieckiego - pod tablicą złożyli także zastępca szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Paweł Szrot, oraz dyrektor generalna w KPRM Magdalena Tarczewska-Szymańska. W imieniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości wieniec złożyła prezes PARP Patrycja Klarecka. Emilewicz, wspominając Grażynę Gęsicką, powiedziała, że pracownicy resortu, którzy ją pamiętają, mówią najczęściej: spokój, rzetelność, profesjonalizm i służba publiczna. "Dla mnie to zaszczyt i honor móc kroczyć po jej śladach (...), to dla nas ogromne zobowiązanie" - podkreśliła minister przedsiębiorczości i technologii. "Mam nadzieję, że wszyscy wspólnie jesteśmy w stanie wypełnić dziedzictwo, które nam zostawiła. Pamiętajmy o niej, starajmy się, choć odrobinę potrafić naśladować tę służbę i te ideały" - powiedziała Emilewicz. 11:28 11:22 Sławomir Rybicki - senator PO i brat Arkadiusza "Arama" Rybickiego, który zginął 10 kwietnia 2010 r. - był we wtorek rano gościem Radia Gdańsk. Przypomniał, że jego brat "marzył o wylocie do Katynia". "W czasach opozycji antykomunistycznej był jednym z tych, którzy malowali na murach Trójmiasta hasła 'Katyń pamiętamy'" - powiedział senator dodając, że jego brat "był bardzo dumny, że będzie mógł zobaczyć Katyń, ale też porozmawiać z towarzyszem z celi - Lechem Kaczyńskim". "Brat mówił o Lechu Kaczyńskim jak o koledze z celi, koledze z czasów, kiedy razem, w ramach represji antykomunistycznych, wylądowali w obozie internowania w Strzebielinku" - zaznaczył. 11:18 11:09 Premier Mateusz Morawiecki oraz prezes PiS Jarosław Kaczyński złożyli we wtorek przed południem w Świątyni Opatrzności Bożej wieniec na grobie ostatniego prezydenta na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, który zginął w katastrofie 10 kwietnia 2010 r. Premier i prezes złożyli też wieńce na grobach prezesa Stowarzyszenia Parafiada ks. Józefa Jońca, kapelana Warszawskiej Rodziny Katyńskiej ks. Zdzisława Króla oraz kapelana Federacji Rodzin Katyńskich ks. Andrzeja Kwaśnika, którzy także zginęli w katastrofie smoleńskiej. W delegacji towarzyszącej Morawieckiemu i Kaczyńskiemu uczestniczyli też wicepremier Beata Szydło, wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński, marszałek Sejmu Marek Kuchciński, marszałek Senatu Stanisław Karczewski, minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak, szef gabinetu politycznego premiera Marek Suski i szef Kancelarii Prezesa Rady Ministra Michał Dworczyk. Obecny był również b. szef MON Antoni Macierewicz. 11:04 11:00 "'Narodowe rekolekcje'. Tak przez wielu nazywany był czas smoleńskiej żałoby. W pierwszych dniach i tygodniach po dramacie, który rozegrał się 10 kwietnia 2010 roku w Smoleńsku, z wielu stron było słychać nawoływania do pojednania i umacniania polskich więzi. Namawiali do tego m.in. biskupi. Jak dziś - po ośmiu latach - brzmią tamte apele?". Więcej w tekście Marcina Zaborskiego 10:59 10:58 "Zginęły najważniejsze osoby w państwie. Bez względu na to, jakie barwy polityczne reprezentowały, wtedy to był taki czas, który nas wszystkich łączył" - powiedziała rzeczniczka PiS, wicemarszałek Sejmu Beata Mazurek. 10:55 "Chciałbym, aby ktoś przedstawił pełny zestaw wszystkich dowodów, jakie są w sprawie. Ja o bardzo wielu dowodach słyszałem, natomiast nie miałem do czynienia z takim całościowym zestawieniem. Wierzę w to, że prędzej czy później to nastąpi i że wtedy, także dzięki pracy prokuratorów, czy może przede wszystkim, to wyjaśnienie tragedii smoleńskiej będzie możliwe" - podkreślił prezydent Andrzej Duda. 10:45 10:35 "Wierzę w to, że prędzej czy później wyjaśnienie tragedii smoleńskiej będzie możliwe" - powiedział prezydent Andrzej Duda. 10:34 10:26 Paweł Wypych, były sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP, wcześniej doradca Lecha Kaczyńskiego ws. pracy i polityki społecznej, był jedną z 96 ofiar katastrofy tupolewa. 10:19 Litewski Sejm uczcił minutą ciszy pamięć ofiar katastrofy smoleńskiej. Przewodniczący Sejmu Viktoras Pranckietis przypomniał, że ta tragedia pochłonęła życie 96 osób, w tym wielkiego przyjaciela Litwy - prezydenta RP, profesora Lecha Kaczyńskiego. 10:12 Prezydent Andrzej Duda przybył we wtorek rano na Wawel. Hołd tragicznie zmarłym rodzicom przyjechała też oddać Marta Kaczyńska wraz z córkami. Po uroczystości na Wawelu prezydent powiedział, że wtorkowa ceremonia "wyglądała tak jak co roku od tamtego pamiętnego momentu". "Spotkaliśmy się tutaj w krypcie św. Leonarda, gdzie była msza św. dla córki pary prezydenckiej i wnuczek. My współuczestniczyliśmy w niej i modliliśmy się za dusze pary prezydenckiej i wszystkich, którzy z nimi zginęli w smoleńsku. Następnie przy sarkofagu pary prezydenckiej złożyliśmy kwiaty, także na sarkofagu marszałka Józefa Piłsudskiego" - mówił prezydent. "Można powiedzieć, że to już taki rytuał tych dziesiątych kwietnia" - dodał. 10:07 "Ubolewam nad tym, że doszło do pomyłek przy identyfikacji ofiar katastrofy smoleńskiej. To jest nasz największy błąd" - powiedział we wtorek poseł PO i kandydat na prezydenta Warszawy Rafał Trzaskowski, komentując ustalenia ekspertów pracujących przy ekshumacjach ofiar katastrofy smoleńskiej. Przypomnijmy: Prokuratura Krajowa poinformowała w poniedziałek, że pracujący przy ekshumacjach i sekcjach zwłok ofiar katastrofy smoleńskiej eksperci znaleźli 69 szczątków ludzkich pochodzących od 26 ofiar w trumnach innych ofiar katastrofy. Dwa ciała zostały zamienione (wcześniej podczas sekcji przeprowadzanych przez Wojskowa Prokuraturę Okręgową w Warszawie stwierdzono zamianę sześć ciał). W wielu sekcjonowanych zwłokach stwierdzono obecność ciał obcych: były to rękawiczki sekcyjne, sznurki, worki, butelki, fiolki z substancjami odkażającymi. 9:55 Na godz. 15:30 zaplanowano odsłonięcie Pomnika Ofiar Tragedii Smoleńskiej. 9:45 "Katastrofa smoleńska to była największa tragedia polskiego narodu od II wojny światowej i ona wymaga uhonorowania, wymaga pamięci i do tego służą pomniki" - powiedział w radiowej "Trójce" wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński. 9:36 10 kwietnia 2010 roku pod Pałacem Prezydenckim dzieci zostawiały swoje laurki. Zbiór tych rysunków został zabezpieczony przez pracowników Archiwum Akt Nowych i włączony do zasobu AAN. 9:35 "Kurier Wileński" przypomina, że pobyt w Wilnie był ostatnią wizytą zagraniczną prezydenta Kaczyńskiego. "8 kwietnia 2010 roku Lech Kaczyński przyleciał do Wilna dosłownie na kilka godzin na zaproszenie prezydent Dalii Grybauskaite. Rozmawiali wówczas o wzmocnieniu współpracy obu krajów, o relacjach z Rosją, a także o polityce energetycznej, w tym o rafinerii w Możejkach". 9:33 "Katastrofa smoleńska była wielką tragedią dla Polaków w Polsce i na Litwie, ale też dla Litwinów. Miała duży wpływ na stosunki obu krajów" - uważa wiceprzewodniczący litewskiego Sejmu Gediminas Kirkilas. 9:22 Aleksandr Syriewicz, właściciel działki, na której znajduje się fragment miejsca katastrofy Tu-154M, poinformował, że od 20 kwietnia mają się tam rozpocząć kolejne prace budowlane. Więcej TUTAJ 9:17 Przypomnijmy: w opublikowanym w lipcu 2011 r. raporcie komisja Millera stwierdziła, że przyczyną katastrofy było zejście poniżej minimalnej wysokości zniżania, a w konsekwencji zderzenie samolotu z drzewami, prowadzące do stopniowego niszczenia konstrukcji maszyny. Komisja podkreślała, że ani rejestratory dźwięku, ani parametrów lotu nie potwierdzają tezy o wybuchu na pokładzie samolotu. Od lutego 2016 roku badaniem przyczyn katastrofy smoleńskiej zajmuje się podkomisja powołana przez ówczesnego ministra obrony Antoniego Macierewicza. Według podkomisji, samolot został rozerwany eksplozjami w kadłubie, centropłacie i skrzydłach, a destrukcja lewego skrzydła rozpoczęła się jeszcze przed przelotem nad brzozą. 9 stycznia Macierewicz został odwołany ze stanowiska szefa MON. Dwa dni później jego następca Mariusz Błaszczak powołał Macierewicza na stanowisko przewodniczącego podkomisji. 9:15 Politycy Nowoczesnej Paweł Rabiej (2L), Kamila Gasiuk-Pihowicz (C), Ryszard Petru (2P) oraz Kornelia Wróblewska (P) podczas uroczystości przed pomnikiem Ofiar Katastrofy Smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach 9:14 Prawosławny ordynariusz WP ks. abp Jerzy Pańkowski podkreślił, że w chrześcijaństwie nie ma innej formy upamiętnienia zmarłych ludzi, większej niż modlitwa. "I nasza miłość i nasza wierność do naszych zmarłych zawsze weryfikowana jest przez modlitwę - codzienną, ukrytą; modlitwę, o której pamiętamy i zanosimy dzisiaj również w tym szczególnym dniu modlitwę za wszystkich zmarłych w katastrofie smoleńskiej" - dodał. 9:13 "Po ośmiu latach miejsce pożegnań stało się miejscem spotkań. Kolejny już raz przychodzimy w kolejną rocznicę, aby spotkać się z tymi, którzy tamtego dnia zginęli. Jako chrześcijanie chcemy również ofiarować modlitwę, bo to dla nich jest najcenniejsze; prosić o miłosierdzie boże. Słowa ludzkie są zbyt małe i nieudolne, by kierować je do Boga, dlatego odmówmy modlitwę, której nas nauczył Jezus Chrystus" - powiedział podczas obchodów 8. rocznicy katastrofy na warszawskich Wojskowych Powązkach bp polowy WP Józef Guzek. 9:10 "Czy wierzysz, że w Smoleńsku 10 kwietnia 2010 roku doszło do zamachu?" - takie pytanie "Super Express" zadał w sondażu przeprowadzonym przez Instytut Badań Pollster. Więcej TUTAJ 9:04 W Smoleńsku uroczystości rozpoczęły się od złożenia wieńców w miejscu katastrofy. 9:02 Poranne przygotowania do uroczystości w miejscu katastrofy samolotu Tu-154M. 9:01 Na czas uroczystości związanych z miesięcznicą teren od wysokości ulicy Karowej do placu Zamkowego został wygrodzony metalowymi barierkami. Fragment Krakowskiego Przedmieścia jest zamknięty, teren zabezpieczają policjanci. 9:00 W siedzibie MON minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak - wraz z dowódcami Wojska Polskiego - złożył wieniec przed tablicą upamiętniającą ofiary katastrofy samolotu Tu-154M pod Smoleńskiem. Sekretarz stanu w MON Wojciech Skurkiewicz złożył wieniec w imieniu premiera Mateusza Morawieckiego. 8:57 Jak zaznaczył na Twitterze Stanisław Koziej, przed Pałacem Prezydenckim krzyż ze zniczy. "Też podzielony! Co za symbol! Polacy: dokąd doszliśmy? Dlaczego daliśmy się tak podzielić?" 8:51 Zmarłych w katastrofie wspomina również IPN: 8:50 Były szef MON poseł Antoni Macierewicz podczas porannych uroczystości przed Pałacem Prezydenckim: 8:47 O godz. 8.41, w godzinę kiedy doszło do katastrofy, odbył się apel pamięci. Złożono kwiaty przed tablicami upamiętniającymi ofiary tragedii. 8:45 Na grobach funkcjonariuszy BOR oraz byłego szefa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji Władysława Stasiaka szef MSWiA Joachim Brudziński złożył wieńce. 8:40 Wieczorem zostanie odprawiona msza w bazylice Archikatedralnej, po której odbędzie się marsz pamięci z Placu Zamkowego na Plac Piłsudskiego. 8:25 O godz. 8:20 na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach rozpoczęły się przygotowane przez stołeczny ratusz uroczystości upamiętniające ofiary katastrofy smoleńskiej z 10 kwietnia 2010 r. 8:22 Po południu na Placu Piłsudskiego rozpocznie się uroczystość oficjalna z udziałem najwyższych władz państwowych. W ich ramach na obszarze zielonym między pl. Piłsudskiego a ul. Królewską zostanie odsłonięty zostanie Pomnik Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 r. 8:13 Po mszy, uczestnicy miesięcznicy z kościoła seminaryjnego przejdą przed Pałac Prezydencki, gdzie złożą kwiaty przed tablicami upamiętniającymi ofiary katastrofy z 10 kwietnia 2010 r. 8:10 Msza święta w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Józefa Oblubieńca jest pierwszym punktem obchodów 8. rocznicy katastrofy smoleńskiej. 8:00 Rozpoczęła się msza święta w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Józefa Oblubieńca. Uczestniczą w niej między innymi prezes PiS Jarosław Kaczyński, marszałek Senatu Stanisław Karczewski, wicemarszałkowie Sejmu: Beata Mazurek i Ryszard Terlecki. Obecny jest również były szef MON Antoni Macierewicz.