Od 4 marca Polacy, którzy składają wnioski o nowy dowód osobisty, dostają e-dowód, czyli dokument tożsamości z wbudowaną warstwą elektroniczną (chipem). - Polacy w ciągu pierwszych trzech tygodni złożyli ponad 323 tys. wniosków o wydanie dowodu z warstwą elektroniczną. Do gmin trafiło przeszło 180 tys. dokumentów gotowych do odbioru. Prawie 40 tys. osób odebrało nowy dokument - mówi minister cyfryzacji Marek Zagórski, podsumowując pierwszy miesiąc od wdrożenia w Polsce nowego dowodu tożsamości. E-dowód to sposób na szybsze i bezpieczne potwierdzenie, że "ja to ja". Czym się różni od dotychczasowych dowodów? To głównie zasługa warstwy elektronicznej, w której zapisane są informacje o nas (m.in. imię i nazwisko, PESEL, zdjęcie biometryczne). Można, składając wniosek o dowód, zawnioskować o certyfikat podpisu osobistego. Ponadto e-dowód zawiera przestrzeń do zamieszczenia w niej certyfikatu podpisu kwalifikowanego (ważne dla niektórych zawodów, np. księgowych). Bezpieczniej niż myślisz Do tego - aby cały system zadziałał w bezpieczny sposób - niezbędne są kody PIN, które nadajemy w momencie, gdy odbieramy dokument. Kody PIN są potrzebne do tego, by za pomocą e-dowodu móc się uwierzytelniać i podpisywać. Czterocyfrowy PIN pozwoli na zalogowanie się do e-usług. Sześciocyfrowy - do podpisu dokumentów. Kody powinny być znane tylko nam. Dlatego pod żadnym pozorem nie udostępniaj ich osobom trzecim. Nie robisz tego z kartami płatniczymi, tak samo postępuj z dowodem osobistym. PIN powinien składać się z różnych cyfr (pod żadnym pozorem nie 1111, czy 123456), nie być datą urodzenia lub inną, którą łatwo odczytać z samego dokumentu. A jeśli osoby trzecie chciałyby wykorzystać warstwę cyfrową i zapisane na niej informacje o nas? Nic z tego. Chip zabezpieczony jest specjalnym protokołem. By uzyskać dostęp do zawartych w nim danych niezbędne jest podanie sześciocyfrowego numeru dostępowego (CAN), zapisanego na blankiecie e-dowodu. To zabezpiecza przed dostępem do danych elektronicznych zawartych na dowodzie bez twojej wiedzy i zgody. Samo uwierzytelnienie lub użycie podpisu osobistego wymagać będzie - jak już wspomnieliśmy - podania jednego z kodów PIN. Nieprawidłowy PIN Kto chociaż raz nie zapomniał kodu PIN do karty bankomatowej? To może przytrafić się każdemu. Odblokować ją nie jest wcale tak łatwo. To jednak pozwala nam czuć się bezpiecznie, że nawet, jeśli ją stracimy, to osoba trzecia nie wypłaci wszystkich pieniędzy z konta. Z dowodem elektronicznym jest podobnie: po trzech niewłaściwych próbach wpisania kodu PIN zostanie on zablokowany. By odblokować ponownie warstwę elektroniczną, należy użyć kodu PUK (kopertę z kodem PUK otrzymasz podczas odbioru e-dowodu w urzędzie). To tak, jak z kartą SIM, którą masz w telefonie. Jeśli jednak nie masz kodu PUK, a jedynie wydaje ci się, że go pamiętasz, uważaj! Jeśli trzykrotnie błędnie wpiszesz również ten ciąg cyfr - trwale zablokujesz warstwę elektroniczną i by z niej ponownie móc korzystać niezbędne będzie wyrobienie nowego dokumentu. Wszystko po to, żeby korzystanie z e-dowodu było bezpieczne, a ryzyko jego użycia przez osoby trzecie - np. w sytuacji, gdy dokument zgubimy - jak najniższe. Kod PIN możesz odblokować również w każdym urzędzie gminy. Jednak, jeżeli trwale zablokujesz warstwę elektroniczną, nie można jej odblokować nawet w urzędzie. Utrata dowodu Co robić, jeśli zgubimy dowód osobisty lub zostanie nam skradziony albo podejrzewamy, że ktoś mógł go bez naszej wiedzy skserować lub zrobić mu zdjęcie? Nieważne, czy mamy "tradycyjny" dowód, czy e-dowód. Ważne, by działać szybko. Dla własnego bezpieczeństwa, zgłoś utratę możliwie jak najszybciej. Nie musisz iść do urzędu, możesz to zrobić przez internet na stronie www.obywatel.gov.pl. Status twojego dowodu od razu zmieni się w Rejestrze Dowodów Osobistych. Na swoją skrzynkę ePUAP dostaniesz zaświadczenie o zgłoszeniu utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego. W związku z tym, jeśli nawet po kilku dniach znajdziecie zgubę, to i tak będzie trzeba wyrobić nowy dowód. Jeżeli twój dowód osobisty został ukradziony, zgłoś to na policji. Nie musisz wtedy zgłaszać utraty dokumentu w urzędzie gminy, ponieważ dowód zostanie unieważniony z dniem zgłoszenia tego faktu policji. Uwaga, nowość! Posiadaczu e-dowodu, masz możliwość czasowego zawieszenia dokumentu. Co to oznacza w praktyce? Każdy, kto np. nie wie, gdzie jest jego e-dowód, a jednocześnie liczy na to, że go znajdzie - może zawiesić dowód na 14 dni. Jeśli w tym czasie nie cofniesz zawieszenia, dowód zostanie automatycznie unieważniony. Jeśli cofniesz je w ciągu dwóch tygodni - e-dowód znowu będzie ważny. Wnioski o zawieszenie i odwieszenie e-dowodu można składać zarówno w urzędzie, jak i przez internet na portalu www.obywatel.gov.pl. Zgłoś lub cofnij zawieszenie swojego dowodu osobistego. Jeśli masz pewność, że twój e-dowód się nie znajdzie, unieważnij go. To także możesz zrobić online. Zgłoś utratę albo uszkodzenie swojego dowodu osobistego - unieważnij dowód. Gdy unieważnisz dowód, nie zwlekaj - złóż wniosek o nowy dokument tożsamości, oczywiście online. Uzyskaj dowód osobisty. bk