Najniższa podwyżka od lat. Tyle dostaną emeryci w nowym roku

Trzynasta emerytura to dodatkowe roczne świadczenie pieniężne wypłacane osobom, które 31 marca roku, w którym wypłacane jest to świadczenie, są uprawnione do emerytury, w tym emerytury pomostowej, okresowej emerytury kapitałowej i emerytury częściowej. Oprócz tego na dodatkowy zastrzyk gotówki mogą liczyć osoby pobierające rentę z tytułu niezdolności do pracy, szkoleniowa, socjalną i rentę rodzinną.

Tak zwana "trzynastka" przysługuje także osobom uprawniony do rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, świadczenia pieniężnego przysługującego cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz świadczenia i zasiłku przedemerytalnego. Jak widać, lista uprawnionych do 13. emerytury jest długa, a łącznie z 14. emeryturą państwo przeznacza na wypłaty ponad 30 miliardów złotych.

Trzynasta emerytura nie przysługuje osobom, które nie będą miały ustalonego prawa do żadnego z wymienionych wyżej świadczeń na dzień 31 marca 2026 roku. Nie jest ona także przyznawana tym, którzy pobierają emeryturę olimpijską oraz osobom, które pobierają świadczenia dla sędziów w stanie spoczynku i prokuratorów.

Jak czytamy w ustawie z 9 stycznia 2020 r. o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów, wysokość 13. emerytury równa jest minimalnej emeryturze. W 2025 roku w Polsce wynosi ona 1878,91 zł brutto miesięcznie. Trzeba jednocześnie pamiętać o tym, że kwota netto, czyli ta, którą emeryt otrzymuje "na rękę", różni się w zależności od indywidualnej sytuacji podatkowej i składkowej świadczeniobiorcy.

Wynika to z obowiązującej skali podatkowej. Osoby, których suma świadczenia podstawowego i trzynastej emerytury wyniesie do 2500 zł brutto, mają potrąconą wyłącznie 9-procentową składkę zdrowotną. Z kolei seniorzy, których suma świadczeń przekroczy ten próg, zostaną dodatkowo obciążeni 12-procentową zaliczką na podatek dochodowy od kwoty przewyższającej limit.

Jak oblicza się wysokość 13. emerytury? Kiedy emeryt dostaje w kwietniu razem z comiesięcznym świadczeniem również trzynastą emeryturę, ZUS sumuje oba świadczenia. Od tej sumy wylicza składkę zdrowotną i zaliczkę na podatek dochodowy, a szczegóły w przykładzie poniżej.

Rząd w projekcie ustawy budżetowej przewiduje, że w marcu 2026 roku waloryzacja emerytur może wynieść 4,9 proc. To spowodowałoby jednocześnie wzrost minimalnej emerytury do 1970,60 zł, czyli niecałe 92 zł. O tyle też wzrośnie 13. emerytura. To pierwsza tak niska podwyżka od kilku lat. Symboliczna waloryzacja jest konsekwencją wcześniejszej fali inflacji sprzed kilku lat. Prognozowany na 2026 rok wskaźnik waloryzacji w proponowanej wysokości oznacza powrót do najniższych wartości notowanych jeszcze przed kryzysem inflacyjnym.

To, ile dokładnie wyniesie 13. emerytura w 2026 roku można obliczyć. Załóżmy, że emeryt otrzymuje obecnie 2100 zł emerytury. Po waloryzacji będzie to już 2202,90 zł. Jednocześnie w kwietniu, jednym przelewem, emeryt dostanie 13. emeryturę we wspomnianej wysokości 1970,98 zł brutto. Teraz należy dodać swoją emeryturę i trzynastkę - w naszym przykładzie będzie to 4173,88 zł.

To o 1673,88 więc niż 2500 zł, które uprawnia do zwolnienia z podatku dochodowego. Dlatego emeryt musi zapłacić składkę zdrowotną i jednocześnie zaliczkę na podatek dochodowy. W naszym przykładzie składka zdrowotna wyniesie 375,70 zł, a podatek dochodowy 200,87 zł. Dlatego nasz emeryt otrzyma w kwietniu przelew o łącznej kwocie 3597,31 zł.

Co warte podkreślenia, wszystkie powyższe obliczenia oraz stawki są tylko i wyłącznie prognozami. Po pierwsze, nie znamy jeszcze wartości wskaźnika waloryzacji, który wpływa na wysokość minimalnej emerytury i w konsekwencji również 13. emerytury. Wskaźnik podaje Główny Urząd Statystyczny w lutym przyszłego roku. Wtedy też poznamy szczegóły wysokości "trzynastki".