Matura 2020. Język polski poziom rozszerzony Egzamin z języka polskiego na poziomie rozszerzonym rozpoczął się o godzinie 14:00, na jego napisanie uczniowie mieli w sumie 180 minut. Arkusz CKE, który otrzymali abiturienci, zawierał dwa tematy. Uczniowie musieli wybrać jeden z nich i napisać wypracowanie. Łącznie mogli uzyskać 40 punktów. W przypadku matury z języka polskiego na poziomie rozszerzonym nie ma progu zaliczeniowego. Wynik ma znaczenie tylko przy rekrutacji na studia. Z kolei w poniedziałek rano odbyła się matura z języka polskiego na poziomie podstawowym. Maturzyści mieli do wyboru następujące tematy: Wpływ elementów fantastycznych na przesłanie utworu na podstawie "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego i wiersz Anny Kamieńskiej "Daremne". Arkusz CKE wraz z proponowanymi rozwiązaniami publikowaliśmy tutaj Język polski rozszerzony. Arkusz CKE i odpowiedzi Poniżej znajdziesz arkusz CKE z języka polskiego na poziomie rozszerzonym. Następnie opublikujemy proponowane konspekty do obu tematów, które pojawiły się na maturze. Maturzyści, bądźcie z nami!MATURA 2020. JĘZYK POLSKI POZIOM ROZSZERZONY (pobierz tutaj) Temat 1: Określ, jaki problem podejmuje Bożena Chrząstowska w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autorkę, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów. Wstęp: ● Określenie problemu podejmowanego przez autorkę: fikcjonalność jest istotą literatury/ domeną literatur jest fikcja; sytuacje ukazywane w literaturze (światy przedstawione, sytuacje liryczne, kreacje bohaterów itp.) są fikcjonalne - tzn. że nie należy ich interpretować według prawideł logiki i nie można ich wprost odnosić do świata rzeczywistego. ● Fikcjonalność jest jedną z cech definicyjnych literatury - wszystko, co "literackie", jest tworem wyobraźni autorów. ● Z tej przyczyny literatura piękna nie powinna być odczytywana jako dokument historii (nie należy jej mylić np. z literaturą faktu), ale jako sposób wyrażania prawd uniwersalnych. Teza: Należy zgodzić się z autorką, że jedną z głównych cech definicyjnych literatury jest jej fikcjonalność. Ponieważ literatura składa się z quasi-sądów, nie należy oceniać jej przez pryzmat prawy i fałszu w odniesieniu do naszego świata rzeczywistego, ale w odniesieniu do wewnętrznego świata przedstawionego powieści. Można więc powiedzieć, że literatura niesie w sobie swoją własną wewnętrzną prawdę, a jej inspiracje są o wiele szersze niż odniesienia do świata rzeczywistego (powstaje z wyobraźni autora). Interpretacja podanego tekstu: ● Świat przedstawiony jest fikcjonalny, ponieważ powstaje w wyobraźni autora i konkretyzuje się (dookreśla) w wyobraźni czytelnika ---> literatura jest tworem wymagającym aktywnej postawy czytelnika; zarówno autor jak i czytelnik musi posługiwać się wyobraźnia. ● W podanym przez autora przykładzie (Słowacki, "Sowiński na okopach Woli") poeta przeinacza szczegóły historyczne, ponieważ nie są one dla niego kluczowe: utwór literacki nie jest dokumentem historii i nie może być tak traktowany - nie można rozpatrywać go w kontekście dokumentu historycznego. Słowackiemu chodziło bowiem o przykład dla wyrażenia prawd uniwersalnych. ● Analogicznie można przytoczyć jako odwołanie własne dowolny utwór o tematyce historycznej, w którym zachodzi przekształcenie i dookreślenie faktów historycznych pod wpływem wyobraźni autora np.: ○ Trylogia Sienkiewicza (idealizowanie oraz wybiórcze wykorzystywanie faktów historycznych, pisanie "Ku pokrzepieniu serc", mieszanie wydarzeń "prawdziwych" z fikcyjnymi), ○ A. Mickiewicz, Dziady, cz. III (wyrażenie idei mesjanizmu), ○ S. Wyspiański, "Wesele" (wizyjne i symboliczne ujęcie tematyki narodowowyzwoleńczej) itp. ● "W sztuce trzeba niejednokrotnie rzeczywistość zdradzać, jeśli chce się dochować jej wierności" → autorzy niejednokrotnie celowo odbiegają od konwencji realizmu czy zasad prawdopodobieństwa, ponieważ literatura kreacyjna pozwala pokazywać świat w szerszej perspektywie, sprawia, że sens wpisany w dzieło literackie staje się głębszy i pełniejszy (tu również można odwołać się do przykładów powyższych). ● Sądy literackie (tzw. quasi-sądy) są prawdziwe lub fałszywe tylko w obrębie dzieła literackiego, dlatego nie należy interpretować literatury w kategorii prawdy i fałszu - można więc powiedzieć, że literatura jest wewnętrznym światem, rządzącym się swoją własną logiką. Doskonale poświadczają to przykłady literatury kreacyjnej (np. "Sklepy cynamonowe" B. Schulza) czy poezji (np. groteskowo-oniryczny świat przedstawiony w poezji Leśmiana). Inne przykłady tekstów kultury: ● A. Mickiewicz, "Pan Tadeusz" (odejście od szczegółowego przedstawiania prawd historycznych na rzecz idealizacji mieszkańców Soplicowa i “kraju lat dziecinnych"); ● W. Gombrowicz, "Dzienniki" - nie są one tyleż opisem wydarzeń z życia autora (jak sugeruje tytuł), ale dziełem kreacyjnym, służącym autoekspresji (codzienność widziana przez pryzmat wyobraźni autora). Podsumowanie i wnioski końcowe: ● Literatura tworzy osobne światy, alternatywne dla rzeczywistości, w której żyjemy: dzięki temu literatura nie jest opisem świata, ale kreacją (wytworem wyobraźni) autora. ● Zarówno tworzenie literatury, jak i jej czytanie wymaga aktywnej postawy i pracy wyobraźni. ● Historia jest jedynie "tworzywem" dla literatury: literatura może ją komentować, dookreślać, przedstawiać na jej przykładzie idee - ale nie musi jej wiernie odtwarzać. ● Większość literatury jest niemimetyczna (odwołanie do pojęcia mimesis jako przeciwieństwa literatury kreacyjnej). OPRACOWANIE TEMATU NR 2 ZNAJDZIESZ NA KOLEJNEJ STRONIEMatura 2020 z matematyki. Tutaj znajdziesz arkusz CKE i proponowane odpowiedzi