Matura z języka polskiego na poziomie rozszerzonym to przedmiot dodatkowy. Napisali ją tylko ci abiturienci, którzy wyrazili taką chęć. Egzamin na tym poziomie rozpoczął się o godz. 14:00 i trwał trzy godziny. Wcześniej, o godz. 9:00 rano, wszyscy maturzyści zmierzyli się z językiem polskim na poziomie podstawowym. Był to egzamin obowiązkowy. Do matury rozszerzonej z języka polskiego przystąpiło dziś 56 tys. tegorocznych absolwentów liceów i techników. Dołączyli do nich także abiturienci z innych roczników. Łącznie egzamin zdawało 61 tys. osób. Maturzyści musieli napisać własny tekst na jeden z dwóch zaproponowanych tematów do wyboru. Przypomnijmy, że tegoroczna pisemna sesja egzaminacyjna potrwa do 23 maja. Maturalne egzaminy ustne zakończą się 25 maja. Wyniki matur 2019 zostaną ogłoszone 4 lipca. Matura 2019: Język polski - poziom rozszerzony. Arkusz CKE i odpowiedzi Poniżej publikujemy arkusz CKE z języka polskiego na poziomie rozszerzonym wraz z odpowiedziami zaproponowanymi przez naszego eksperta. Maturzysto, zapraszamy też do naszego raportu specjalnego "Matura 2019. Arkusze", gdzie codziennie będziemy publikować arkusze maturalne z kolejnych przedmiotów wraz z nieoficjalnymi odpowiedziami. MATURA 2019. JĘZYK POLSKI (poziom rozszerzony) - ARKUSZ CKE (pobierz tutaj) Temat 1. Rozprawka: Określ, jaki problem podejmuje Józef Tischner w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Problematyka tekstu Tischnera: Tekst Tischnera ukazuje rozważania nad istotą tragizmu i dramatu w połączeniu z etyką. Istotą tragedii jest zwycięstwo zła nad dobrem, a mianem tragiczności określamy samą możliwość zaistnienia sytuacji, w której zło zatriumfuje. Zdaniem Tischnera, rodzaj literacki, jakim jest dramat, pozwala lepiej zrozumieć kategorie etyczne dobra i zła: zbliżyć się do ich istoty, a dzięki temu także lepiej zrozumieć ludzką naturę. Powodem tragiczności jest ludzka bezsilność i niewiedza - to z niej wynikają konflikty tragiczne. Stanowisko: Trudno nie zgodzić się z Tischnerem, że istotą dramatu jest walka sił etycznych - może ona odbywać się bezpośrednio w człowieku (tzw. psychomachia) lub wynikać z uwarunkowań świata, które go otaczają. Na podłożu walki dobra ze złem rodzi się konflikt tragiczny - a więc spór pomiędzy równorzędnymi racjami, spośród których bohater musi wybierać. Podejmowane wybory, jak i sama istota konfliktu w tragedii, pozwalają przybliżyć jej widzom (czytelnikom) kategorie etyczne, jakie ścierają się w dramacie. Natomiast ich pełniejsze rozumienie prowadzi do lepszego zrozumienia ludzkiej natury. Można również przyznać rację Tischnerowi, który uważa, że tragiczność wywodzi się z bezsilności i niewiedzy (rzadziej z nadmiaru wiedzy) bohatera. Argumenty z tekstu: Istotą tragedii jest zwycięstwo zła nad dobrem → zło triumfuje, ale widz (czytelnik) tragedii powinien dzięki temu paradoksalnie zbliżyć się do poznania dobra."Perspektywa tragiczności jest nieodłącznym tłem każdego spotkania" - wszystkie relacje międzyludzkie potencjalnie obarczone są tragicznością (ponieważ bezsilność i niewiedza leżą w ludzkiej naturze).Tragizm człowieka może wynikać zarówno z braku wiedzy, jak i z jej nadmiaru; a także z bezsilności wobec czynników od niego niezależnych → na przykładzie rodzaju literackiego Tischner snuje rozważania także o kondycji moralnej człowieka i ludzkiej naturze.Pouczający dla czytelnika (widza) dramatu może być nie tylko tragizm (zwycięstwo zła), ale i triumf (dobra nad złem). Obie perspektywy uczą bowiem dostrzegania istoty tych sił etycznych. Argumenty własne (odwołania do tekstów kultury): Sofokles, "Król Edyp" → tragiczność wynikająca z bezsilności (odwołanie do kategorii fatum),Sofokles, "Antygona" → tragiczność wynikająca z bezsilności wobec czynników zewnętrznych,J.W. Goethe, "Faust" → tragiczność wynikająca z nadmiaru wiedzy (Faust - archetyp mędrca)Adam Mickiewicz, "Dziady" cz. III → walka sił etycznych o duszę bohatera Mit o Prometeuszu → triumf zła pomaga lepiej zrozumieć istotę dobra Zakończenie: W dramacie nierozerwalnie splatają się kategorie etyczne: dobra i zła.Dramat może działać na widza umoralniająco (pomaga lepiej zrozumieć istotę tych kategorii etycznych).Poprzez lekturę (oglądanie) dramatu (tragedii) widz/ czytelnik może lepiej zrozumieć nie tylko prawdy etyczne, ale także ludzką naturę. Opracowanie tematu nr 2 znajdziesz na następnej stronie.