Rano maturzyści napisali egzamin z języka polskiego na poziomie podstawowym. W ostatnim zadaniu mogli stworzyć wypracowanie na temat: "Tęsknota - siła niszcząca czy budująca ludzkie życie. Rozważ i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do fragmentu "Lalki", całej książki Bolesława Prusa oraz wybranego tekstu kultury" lub przeprowadzić analizę tekstu poetyckiego - wiersza Ernesta Brylla pt. "Bądźmy dla siebie bliscy bo nas rozdzielają".Arkusz CKE z języka polskiego (poziom podstawowy) wraz z nieoficjalnymi odpowiedziami znajdziesz tutajO godz. 14.00 ponad 54 tys. tegorocznych maturzystów przystąpiło do dodatkowego egzaminu z języka polskiego na poziomie rozszerzonym. Matura 2018. Język polski - poziom rozszerzony - arkusz CKE (pobierz tutaj) PONIŻEJ PUBLIKUJEMY ARKUSZ CKE Z JĘZYKA POLSKIEGO (poziom rozszerzony) WRAZ Z NIEOFICJALNYMI ODPOWIEDZIAMI. Wciśnij F5, strona nie odświeża się automatycznie! Temat nr 1 Określenie problemu: Powiązania filozofii i literatury są obustronne i wynikają głównie ze wspólnego przedmiotu zainteresowania obydwóch z tych dziedzin. Zarówno poezja, jaki i filozofia są próbą odpowiedzi na te same pytania: o sens życia ludzkiego, istotę bytu, kondycję człowieka w świecie itp. Filozofia w wielu aspektach wydaje się jednak dziedziną nadrzędną wobec literatury (poezji). Zajęcie stanowiska: O słuszności poglądów autora świadczy fakt, że każde dzieło literackie (a także dzieło innych sztuk) jest owocem przemyśleń autora - czerpie więc z istniejących doktryn filozoficznych lub własnej życiowej filozofii danego twórcy. Argumenty z tekstu: ● Autor przywołuje cytat z Giordano Bruno: "filozofowie są w pewien sposób malarzami, malarze zaś filozofami i poetami, (...) bez rozmyślań i malowania nie ma poety". Zarówno filozofowie, jak i literaci tworzą pewne obrazy świata, prezentują określone zjawiska, kształtują przez to światopogląd odbiorców. Filozofia jest nadrzędna, ponieważ bez refleksji o świecie nie może powstać żadne dzieło. ● Czasy antyczne: związek filozofii z poezją (np. idea złotego środka: epikureizm i stoicyzm w poezji Horacego; idea "kalokagatii") oraz z mitami. Mity miały na celu dawać ludziom odpowiedzi na podobne pytania, co filozofia i poezja (np. o pochodzenie dobra i zła w świecie itp.). Można odwołać się do wybranego mitu wyjaśniającego genezę pewnych zjawisk (np. o puszce Pandory - pochodzenie nieszczęść). ● Autorytet poety w dobie romantyzmu - autor nawiązuje do koncepcji poety-wieszcza, przewodnika tłumu (można odwołać się np. do koncepcji Mickiewicza - postać Konrada z III cz. "Dziadów", "Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego" itp.). ● Zdaniem autora, przedmiot rozważań filozofii jest bardziej ogólny niż w poezji. Ponadto filozofia może mieć za przedmiot dzieło sztuki. Poszczególne działy filozofii (ontologia, epistemologia, aksjologia) są użyteczne również w badaniu dzieł literackich - można więc przyjąć stanowisko, że filozofia jest niejako nadrzędna wobec poezji: stanowi dla niej grunt, dostarcza jej idei, które ulegają poetyckiemu przetworzeniu. ● Autor w sposób szczególny wyróżnia estetykę ("filozofię sztuki", "filozofię piękna") - za pomocą jej kategorii opisujemy także dzieła poetyckie. Te same pojęcia z zakresu estetyki opisują także inne rodzaje sztuk; estetyka jest zjawiskiem bardziej pojemnym niż sama poezja. ● Autor podkreśla też związek pomiędzy historią idei a historią literatury (Lovejoy - historia literatury jako nauka pomocnicza historii idei) - prymat filozofii nad literaturą. ● Autor cytuje Hegla (o filozofii: "jako myśl o świecie pojawia się (...) dopiero wtedy, gdy rzeczywistość zakończyła już swój proces kształtowania i stała się czymś gotowym"). Można wywnioskować, że zadaniem literatury (poezji) jest uprzystępnianie filozofii i świata idei. Odwołania do innych tekstów kultury - przykłady: ● mitologia, Biblia - dają odpowiedzi na te same pytania, jakie stawiają filozofowie; ● poezja Homera, Kochanowskiego - czerpią z tych samych antycznych nurtów filozoficznych; ● filozofia Schopenhauera w poezji dekadentów (poeci tworzą utwory wyrażające poglądy filozoficzne, które były pierwotne w stosunku do ich dzieł). Zakończenie - wnioski: ● w historii literatury istnieje bardzo wiele dowodów na obustronne związki poezji i literatury; ● poezja jest nadrzędna: każde dzieło powstaje po uprzedniej refleksji o świecie, ● dzieła poetyckie stanowią konkretyzację dla idei filozoficznych.