KOS: Pieniądze z Funduszu Odbudowy do Polski po prostu nie popłyną
- Pieniądze z Funduszu Odbudowy do Polski po prostu nie popłyną - ocenia prof. Michał Wawrykiewicz z Komitetu Obrony Sprawiedliwości (KOS). Według opinii członków organizacji, przegłosowana przez Sejm nowelizacja nie spełnia żadnych warunków postawionych Polsce przez Komisję Europejską. Ich wypełnienie jest niezbędne do ostatecznego przyznania środków w ramach KPO. Według Komitetu KE nie zaakceptuje uchwalonej ustawy jako implementacji tzw. kamieni milowych.
Sejm odrzucił w czwartek wszystkie kluczowe poprawki senackie do nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym, która zakłada likwidację Izby Dyscyplinarnej i utworzenie w jej miejsce Izby Odpowiedzialności Zawodowej. Zmian w ustawie o SN oczekuje Komisja Europejska. To m.in. od nich uzależnia wypłatę Polsce pieniędzy z Funduszu Odbudowy. Nowela trafi teraz do podpisu prezydenta.
Wyrzykowski: Żaden z warunków KE nie został spełniony
Podczas konferencji prasowej przed gmachem Sądu Najwyższego członkowie Komitetu Obrony Sprawiedliwości krytycznie ocenili odrzucenie poprawek senackich. Prawnicy przypomnieli, że Polska ubiega się i walczy o kilkadziesiąt miliardów euro z Funduszu Odbudowy w formie grantów i pożyczek. Ich zdaniem nie ma jednak dzisiaj warunków, które pozwalałyby KE na zwolnienie tych środków.
- Z całą pewnością można powiedzieć, że żaden z trzech warunków ustalonych przez Komisję Europejską w najmniejszym stopniu nie został spełniony - powiedział prof. Mirosław Wyrzykowski, były sędzia Trybunału Konstytucyjnego.
Jego zdaniem prawnicy KE dojdą do takiego właśnie wniosku po analizie stanu prawnego po wejściu w życie uchwalonej nowelizacji.
"Pieniądze z Funduszu Odbudowy do Polski po prostu nie popłyną"
Podobnego zdania jest inna była sędzia TK prof. Ewa Łętowska. Jak mówiła, to, co towarzyszy obecnie przygotowanej ustawie zmian w SN, nie jest rzetelnym wykonaniem zobowiązania wobec instytucji unijnych. - Umowy powinny być dotrzymywane nie tylko formalnie, ale i realnie - powiedziała prof. Łętowska.
- Ustawa według projektu prezydenckiego przewiduje, że znów sędziowie mają stawać przed sądem (dyscyplinarnym - przyp. red.), w którym będą zasiadać tzw. neosędziwie, czyli osoby nie dające gwarancji bezstronnego i niezawisłego procesu. Możemy mieć pewność, że na tym etapie pieniądze z Funduszu Odbudowy do Polski po prostu nie popłyną - powiedział prof. Michał Wawrykiewicz z KOS.
Według niego Komisja Europejska nie zaakceptuje uchwalonej ustawy jako implementacji tzw. trzech kamieni milowych.
"Senat próbuje przywrócić konstytucyjność polskiego porządku prawnego"
Przedstawicieli KOS pytano także o receptę na ostateczne odblokowanie Polsce funduszy. - Trzeba na nowo przygotować postępowanie dyscyplinarne w stosunku do sędziów i na nowo określić przesłanki odpowiedzialności dyscyplinarnej - odparł prof. Wyrzykowski.
Dopytywany o wątpliwości dotyczące odrzuconych w czwartek senackich poprawek do nowelizacji ustawy o SN powiedział, że mamy do czynienia z sytuacją naruszenia konstytucji w wyniku działania konstytucyjnych organów państwa.
- Senat próbuje przywrócić konstytucyjność polskiego porządku prawnego. Stara się to zrobić metodą, która nie tylko nie narusza konstytucji, ale w efekcie prowadzi do stanu zgodności z konstytucją - powiedział Wyrzykowski.
Milion euro kary dziennie
Zmian w ustawie o SN oczekuje Komisja Europejska w związku z decyzją Trybunału Sprawiedliwości UE odnośnie systemu dyscyplinarnego sędziów w Polsce.
TSUE latem 2021 r. zobowiązał Polskę do natychmiastowego zawieszenia stosowania przepisów odnoszących się do uprawnień Izby Dyscyplinarnej SN w kwestiach m.in. uchylania immunitetów sędziowskich. Za niewykonanie tego postanowienia TSUE nałożył na Polskę karę miliona euro dziennie.
Komisja Europejska zastrzega, że wypłata pieniędzy z Funduszu Odbudowy nastąpi dopiero po wypełnieniu przez Polskę tzw. kamieni milowych dotyczących oczekiwanych zmian m.in. w sądownictwie (chodzi właśnie m.in. o likwidację Izby Dyscyplinarnej SN).
W Krajowym Planie Odbudowy, który ma wspomóc gospodarkę po pandemii, nasz kraj wnioskuje o 23,9 mld euro w ramach grantów i o 11,5 mld euro z części pożyczkowej.
Komitet Obrony Sprawiedliwości KOS jest porozumieniem 13 organizacji zrzeszających sędziów i prokuratorów, organizacji pozarządowych. Jak czytamy na stronie KOS, organizacja monitoruje i archiwizuje przypadki wywierania politycznego nacisku na sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych i przedstawicieli innych zawodów prawniczych oraz zapewnia im pomoc prawną.
