Fundacja domaga się od ministra Radosława Sikorskiego podjęcia w tej sprawie "wszelkich możliwych działań, zarówno w kontaktach bilateralnych z Rosją, jak i na forum organizacji międzynarodowych". Jak podkreśliła prezes HFPC Danuta Przywara, kontrole te dotyczą głównie organizacji działających na rzecz praw człowieka lub starających się kontrolować przejrzystość działania władz. W poniedziałek rosyjska prokuratura i policja podatkowa przeszukały np. moskiewską siedzibę Amnesty International. - Te kontrole są kompleksowe do sześcianu. Jest to szukanie haka na działaczy tychże organizacji - powiedziała Przywara we wtorek na konferencji prasowej w Warszawie. Dodała, że w większości przypadków w kontrolach biorą udział przedstawiciele prokuratury, inspekcji podatkowej oraz pracownicy ministerstwa sprawiedliwości. Zdarza się, że wśród inspektorów znajdują się przedstawiciele służb specjalnych, straży pożarnej, a także inspekcji sanitarnej. Według Przywary po tak kompleksowej kontroli władze będą dysponowały możliwością wszczęcia postępowań, na czas których działacze organizacji będą mogli np. dostać zakaz opuszczania kraju, co "skutecznie może paraliżować możliwość ich działań na arenie międzynarodowej". Rządowa kampania przeciwko aktywności obywatelskiej w Rosji HFPC wskazuje, że podjęte w ostatnich tygodniach kontrole organizacji pozarządowych "wpisują się w rozpoczętą jeszcze w zeszłym roku rządową kampanię przeciwko aktywności obywatelskiej w Rosji". Dr Adam Bodnar z HFPC przypomniał, że w listopadzie 2012 r. przyjęto ustawę o agentach zagranicznych. Według niej - jak powiedział - "każda organizacja, która angażuje się w działalność polityczną (...) oraz uzyskuje finansowanie ze środków zagranicznych, czyli ze środków pochodzących spoza Federacji Rosyjskiej, musi siebie samą określić jako agenta zagranicznego". Dodał, że w języku rosyjskim to określenie oznacza po prostu szpiega. Jak poinformowała Fundacja, według zapowiedzi, w całej Rosji skontrolowanych ma być kilka tysięcy organizacji. W samym Petersburgu władze zapowiedziały dokonanie około 100 inspekcji. Dlatego - jak mówiła Przywara - Fundacja oczekuje, że minister Sikorski "zrobi wszystko, co możliwe zarówno w kontaktach bilateralnych z Rosją, jak i na forum organizacji pozarządowych, by zmobilizować z jednej strony opinię międzynarodową, a z drugiej strony wywrzeć nacisk na władze rosyjskie, by odstąpiły od tak naprawdę naruszania praw Rosjan". Przywara przypomniała, że 19 grudnia 2012 r. minister Sikorski wręczył rosyjskiemu Stowarzyszeniu "Memoriał", które walczy o ujawnienie prawdy o zbrodni katyńskiej, nagrodę "Pro Dignitate Humana". - Teraz "Memoriał" oraz inne rosyjskie organizacje pozarządowe oczekują od całej społeczności międzynarodowej wsparcia i pomocy - oświadczyła Przywara. Wśród możliwych działań MSZ Helsińska Fundacja wskazuje np. doprowadzenie do zajęcia stanowiska w tej sprawie przez Komisję Europejską. Ponadto - jak przypomniała Przywara - "trwają w tej chwili negocjacje dotyczące m.in. złagodzenia reżimu wizowego między Rosją a Unią". - Myślę, że władzom Rosji na sukcesie w tym wymiarze zależy, więc jakieś argumenty przetargowe pewnie władze i Unii, i państw wchodzących w jej skład mają - powiedziała prezes HFPC