Gliński: stoimy przed koniecznością odbudowy elit

"Stoimy przed koniecznością odbudowy elit i związania ich interesu z interesem wspólnoty.(...) Po pierwsze - musimy określić ten interes, czyli kanon wartości, jakich Polska potrzebuje, wokół których etos nowych elit w Polsce musi się formować. Po drugie musimy zbudować całe państwo, które będzie w stanie realizować ten interes na wszystkich poziomach. Zbudować mechanizm tworzenia i odtwarzania się elit w kraju - takich, które będą nakierowane na realizację racji stanu Polski" - podkreślił Gliński.

Wygłoszony na IV Forum Organizacji Młodzieżowych wykład wicepremier poświęcił kształtowaniu się i roli elit rozumianych jako grupy pełniące w społeczeństwie rolę przewodnią i formacyjną.

"Wspólnota bez elit marnieje, jest słaba, ginie - bo nie ma funkcji przywódczych, koordynacyjnych, kreatywnych, misyjnych - tego wszystkiego, czego potrzebuje dla trwania i dla swojej siły. To istotne, bo siła jest potrzebna by konkurować z innymi wspólnotami - nie po to by je pokonywać i zawłaszczać, ale by walczyć o swoje i w tej konkurencji nie przegrywać" - wyjaśnił.

Siła społeczeństwa - zdaniem Glińskiego - zależy od istotnego czynnika, jakim jest relacja między elitą a wspólnotą. Jak mówił, elity winny pamiętać o wspólnotowym charakterze narodu i państwa, i dobrze identyfikować interes wspólnoty, bo posiadają olbrzymią skłonność do autonomizacji.

W jego opinii oligarchizacja, czyli koncentracja na interesie własnym, jest jednym z największych zagrożeń współczesnych elit, ponieważ "łatwo jest pozbyć się polskości dla kogoś, kto ma olbrzymie zasoby ekonomiczne, jest wspaniale wyposażony w umiejętności profesjonalne przydatne we współczesnym świecie".

"To kultura polska stworzyła pierwszą nowoczesną elitę - XIX-wieczną polską inteligencję. Główne jej zasoby pochodziły z jednej strony z pola kultury, aksjologii, a z drugiej - pracy organicznej i dążenia do profesjonalizacji. Odzyskanie niepodległości przez Polskę to głównie zasługa tej grupy społecznej" - dodał.

Według Glińskiego, zarówno PRL, jak i w dużej mierze III RP - a także wcześniejsze wydarzenia historyczne, jak np. przeprowadzona przez Niemców w 1939 r. Intelligenzaktion, czyli planowy mord na polskiej inteligencji, wpłynęły negatywnie na jakość współczesnych elit.

Sposobem na ich odrodzenie ma być - w opinii wicepremiera - odwołanie się do "etosu polskiej inteligencji z XIX wieku z różnymi jej odnogami i nurtami oraz słabościami".

"Bez powrotu do myślenia o proporcji pomiędzy indywidualizmem a wspólnotowością bez myślenia o bezinteresownej zdolności do samoograniczenia, bez odwołania się do misji czyli odpowiedzialności za całą wspólnotę nie wypracujemy potrzebnych Polsce elit" - dodał.

Podczas późniejszej debaty z udziałem prezesa Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Marka Michalika, paneliści zachęcali uczestniczących w Forum przedstawicieli organizacji młodzieżowych, działających na rzecz społeczeństwa obywatelskiego, do kontynuowania aktywności społecznej i tworzenia nowych polskich elit.

"Główną szansą rozwojową dla Łodzi jest kapitał ludzki; działa w niej 20 uczelni, w tym sześć państwowych, które rozwijają się bardzo dynamicznie m.in. dzięki wsparciu rządu. To wielka przyszłość, bo przyszłością gospodarki jest innowacyjność i kreatywność" - podkreślił Gliński.

Wicepremier zwrócił uwagę, że bezrobocie w Łodzi zostało przystopowane m.in. dzięki rozwojowi nowych branż, związanych z obsługą wielkiego biznesu światowego, sprowadzaniu do ŁSSE najnowocześniejszego przemysłu czy rozwój programów startupowych.

"Drugim obszarem szans dla Łodzi jest kultura. Szkoła Filmowa, design, przemysły kreatywne, audiowizualne, moda - to wielki zasób rozwojowy miasta. Tu też - jako rząd - inwestujemy, bo to jest wielki potencjał" - dodał.

Głównym organizatorem Forum była Fundacja Służba Niepodległej, współorganizatorami: Ośrodek Analiz Cegielskiego, Młodzi dla Polski, Fundacja Sapere Aude, Studenci dla Rzeczypospolitej, Stowarzyszenie KoLiber, Niezależne Zrzeszenie Studentów, Fundacja im. Janusza Kurtyki, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży, Korporacja Akademicka Giedyminia z Łodzi.

Agnieszka Grzelak-Michałowska