18 proc. respondentów jest zdecydowanie przekonanych, że demokracja jest najlepszą formą rządów, raczej tę opinię podziela 46 proc. Z kolei 4 proc. badanych w sposób zdecydowany nie zgadza się z tym, że demokracja ma przewagę nad innymi formami rządów. 20 proc. wyraża taką opinie, ale z pewnym wahaniem. 12 proc. nie ma wyrobionego zdania w tej kwestii. CBOS podkreśla, że obecnie liczba badanych nieuznających prymatu demokracji nad innymi formami rządów jest najwyższa spośród dotąd notowanych; badania dotyczące stosunku do demokracji pracowania prowadzi od 1992 roku. Mniej niemających zdania W stosunku do ostatniego pomiaru, z czerwca 2014 roku, można zauważyć nieznaczny spadek odsetka ankietowanych uznających wyższość demokracji nad innymi formami rządów - o 2 punkty procentowe - przy jednoczesnym wyraźnym wzroście odsetka badanych niezgadzających się z tym poglądem - o 10 punktów. O 8 punktów procentowych zmniejszyła się liczba osób niemających wyrobionego zdania na ten temat. Niezmiennie od lat wśród badanych przeważa przekonanie, że demokracja, pomimo swoich niedoskonałości, jest najlepszym ustrojem. Obecnie ze stwierdzeniem, że demokracja nie jest wprawdzie dobrym ustrojem, ale nie ma lepszego, zgadza się 70 proc. (od czerwca 2014 r. wzrost o 2 punkty procentowe). Przy czym zdecydowanie zgadza się z tą opinią 21 proc. badanych, a raczej się z nią zgadza 49 proc. Przeciwnego zdania jest 18 proc. (od czerwca 2014 wzrost o 6 punktów), w tym 3 proc. wyraża swój zdecydowany sprzeciw wobec takiej opinii, a 15 proc. mówi o tym z pewnym wahaniem. 12 proc. nie ma zdania na ten temat (spadek o 8 punktów procentowych). Rządy niedemokratyczne CBOS zapytał też badanych o to, czy zgadzają się z twierdzeniem, że niekiedy rządy niedemokratyczne mogą być bardziej pożądane niż rządy demokratyczne. Zdania na ten temat wśród ankietowanych są podzielone. 40 proc. badanych uważa, że niekiedy rządy niedemokratyczne mogą być bardziej pożądane niż rządy demokratyczne, przy czym 9 proc. jest o tym zdecydowanie przekonanych, a 31 proc. mówi o tym z pewnym wahaniem. Również 40 proc. ankietowanych jest przeciwnego zdania; przy czym 13 proc. zdecydowanie nie zgadza się taką opinią a 27 proc. raczej nie zgadza się z nią. Zdania na ten temat nie ma 20 proc. respondentów. W porównaniu z ostatnim badaniem na ten temat z czerwca 2014 roku o 6 punktów procentowych wzrosła liczba osób, które uważają, że czasem lepsze są rządy niedemokratyczne, o 1 punkt procentowy wzrosła liczba osób mających przeciwne zdanie oraz o 6 punktów procentowych zmalała liczba osób niezdecydowanych. CBOS zauważa, że wyjątkowo wysoki poziom przyzwolenia na rządy niedemokratyczne zarejestrowany został po wyborach parlamentarnych w 2005 roku (52 proc. zgodziło się z tezą, że rządy niedemokratyczne bywają lepszym rozwiązaniem, a 27 było wtedy odmiennego zdania). Z kolei po przyspieszonych wyborach w 2007 roku odnotowany został wyjątkowo duży sprzeciw wobec takich rządów (48 proc. wobec 31 proc., które popierało rządy niedemokratyczne). Kolejną kwestią, o którą CBOS zapytał respondentów, jest stosunek do opinii, że rządy oparte na silnym przywództwie są lepsze niż rządy demokratyczne. Za rządami opartymi na silnym przywództwie opowiedziało się 28 proc. badanych (w tym 9 proc. było o tym bardzo mocno przekonanych); jest to wzrost o 3 punkty procentowe w porównaniu z poprzednim rokiem. Przeciwnego zdania było 55 proc. respondentów (wzrost o 2 punkty procentowe), przy czym 20 proc. wyraziło swój zdecydowany sprzeciw wobec takiej opinii. 17 proc. nie miało zdania na ten temat (spadek o 5 punktów procentowych). Zadowoleni z demokracji 40 proc. badanych - przy czym 14 proc. zdecydowanie - ocenia, że dla ludzi takich jak oni nie ma w gruncie rzeczy znaczenia, czy rządy są demokratycznie czy niedemokratyczne (wzrost o 4 punkty procentowe od czerwca 2014), natomiast 53 proc. jest przeciwnego zdania, przy czym 23 proc. zdecydowanie zaprzecza, że taka teza jest prawdziwa. 7 proc. nie ma wyrobionego zdania na ten temat. W porównaniu do czerwca 2014 roku o 6 punktów procentowych wzrosła liczba przekonanych o tym, że dla nich osobiście nie ma znaczenia, czy rządy są demokratyczne czy nie. W tym samym czasie o 1 punkt procentowy wzrosła liczba osób mających odmienną opinię. O 5 punktów procentowych zmalała liczba osób niemających wyrobionej opinii na ten temat. Badani byli też pytani o swoją ocenę funkcjonowania demokracji w Polsce. 43 proc. wyrażało zadowolenie z jej funkcjonowania (przy czym 2 proc. było zdecydowanie zadowolonych), a 49 proc. - niezadowolenie (zdecydowanie niezadowolonych było 10 proc.). 8 proc. nie miało zdania na ten temat. W porównaniu do poprzedniego badania o 4 punkty procentowe zmalała liczba zadowolonych z działania demokracji w Polsce, o 5 punktów wzrosła liczba niezadowolonych, a o 1 punkt procentowy spadła liczba niezdecydowanych. CBOS przeprowadził sondaż w dniach 5-11 listopada 2015 roku na liczącej 951 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.