W Polsce, nie licząc zimujących ptaków, pojawiają się już teraz samce, które przylatując w awangardzie, przygotowują gniazdo i czekają na swoje partnerki. Główna fala migracyjna na początku tego tygodnia znajdowała się jednak w rejonie Doliny Nilu w Afryce. Wedle tradycji ludowej bociany, jako zwiastun wiosny, wracały do swoich gniazd właśnie w połowie marca. Co roku jednak na ich migrację wpływa wiele czynników, w tym pogoda. Kiedy możemy się spodziewać bocianów nad Wisłą? - Jak kiedyś mówiło ludowe powiedzenie - na Józefa świętego przylatują ptaki jego. Jednak gdy patrzę na aurę za oknem, to raczej jeszcze plus tydzień - mówi badacz tych ptaków prof. Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Ptaki, które wykluły się w Polsce, przez kilka lat w Afryce przygotowują się do powrotu i założenia gniazda. Gdy są już gotowe, polskie bociany lecą nad wschodnim wybrzeżem Morza Śródziemnego, przez Turcję i Bałkany. W podróży do okolic gniazd, w których przyszły na świat pomaga im ukształtowanie terenu oraz - nadal tajemniczy dla ludzi - zmysł magnetyczny, którym dysponują. - Choć podróż liczy wiele tysięcy kilometrów, bociany potrafią jej sprostać, to urodzeni szybownicy - mówi dyrektor warszawskiego ZOO oraz ornitolog Andrzej Kruszewicz. - Mają specjalne zatrzaski w skrzydłach i nogach. Gdy znajdą termiczny komin wstępujący, unoszą się tak wysoko, że ich nie widać. Potem instynktownie znajdują kolejny komin, do którego szybują i w ten sposób wędrują - tłumaczy. Bocian jest ptakiem wyjątkowym dla Polskiej kultury. W przeszłości z tymi ptakami kojarzono także Danię oraz Alzację i tam również do dziś spotyka się wiele symboli z nimi związanych. Dla Polaków bocian od zawsze był jednak ptakiem szczególnym. - Polska kultura w dużej mierze bazuje na kulturze chłopskiej, a bocian jest nierozłącznie związany z krajobrazem rolniczym. Druga rzecz, może trochę na wyrost, dorosły bocian jest jednak biało-czerwonym ptakiem - zaznacza profesor Piotr Tryjanowski. Szacuje się, że w Polsce co roku gniazduje około 48 tys. par bocianów. Stopniowo, ze względu na zmiany w krajobrazie, ich populacja przemieszcza się na wschód Polski, gdzie jest ich najwięcej. Szacuje się, że około 25 proc. ogólnoświatowej populacji bocianów gniazduje w naszym kraju.