Aktualny stan powietrza w poszczególnych miejscowościach w Polsce możesz sprawdzić TUTAJ Bieżące dane pomiarowe Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska można zobaczyć TUTAJ Smog dusi głównie mieszkańców południowej Polski. Najgorzej sytuacja przedstawia się na Śląsku. Nad ranem w Rybniku stężenie pyłu zawieszonego PM 10 przekroczyło dopuszczalną normę o niemal 2300 procent! Poważnie zanieczyszczone powietrze odnotowuje się także w Żywcu, Tychach, Zabrzu, Jaworznie, Wodzisławiu Śląskim, Dąbrowie Górniczej i Częstochowie. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska informuje, że bardzo zły stan powietrza jest też m.in. w Krakowie, Wrocławiu, Kielcach, Łodzi, Opolu, Poznaniu oraz Kędzierzynie-Koźlu. W Warszawie, Koninie, Otwocku, Radomiu, Legnicy i Toruniu normy także są przekroczone. Darmowa komunikacja miejska W związku z dużym zanieczyszczeniem powietrza władze niektórych polskich miast poinformowały o wprowadzeniu z początkiem tygodnia bezpłatnej komunikacji miejskiej. Na taki krok zdecydowały się m.in. Kielce, Kraków, Rybnik i Warszawa. "Wyłączamy kasowniki, włączamy kolejne środki w walce o #CzystePowietrzeDlaWarszawy" - tak bezpłatną komunikację z powodu smogu zareklamował warszawski ratusz. Darmowe przejazdy obowiązują w stolicy w poniedziałek, 9 stycznia. Mieszkańcy Rybnika będą mogli jeździć środkami komunikacji miejskiej za darmo w poniedziałek i wtorek. W Krakowie z bezpłatnej komunikacji miejskiej mogą w poniedziałek korzystać osoby posiadające dowód rejestracyjny samochodu. Apel do mieszkańców Magistraty zachęcają do pozostawienia samochodów i korzystania z sieci komunikacji miejskiej. Apelują także do mieszkańców, by nie wychodzić na spacery i pozostać w domach. Ostrzeżenia kierowane są przed wszystkim do osób starszych, z zaburzeniami układu oddechowego i dzieci. Do szkół m.in. w Warszawie zostały wysłane informacje, by nauczyciele zrezygnowali ze wszystkich zajęć, które wiążą się z wychodzeniem na zewnątrz. Ratusz apeluje, by minimalizować kontakt z zanieczyszczeniami. W Rybniku prezydent poszedł o krok dalej. Poinformował, by dyrektorzy zawiesili z powodu smogu zajęcia w rybnickich szkołach i przedszkolach we wtorek i środę. Z powodu smogu powinno unikać się długotrwałego przebywania na otwartej przestrzeni. Dotyczy to głównie osób szczególnie wrażliwych na zanieczyszczenie powietrza: najmłodszych i młodzieży, seniorów i osób dotkniętych chorobami układu oddechowego, krwionośnego czy alergią skóry i oczu. Jeśli wyjście z domu jest konieczne, warto zaopatrzyć się w maski chroniące przed pyłami. Jak powstaje smog? Smog jest zjawiskiem atmosferycznym, powstającym głównie w wyniku dwóch czynników. Pierwszym są zanieczyszczenia powietrza, które wytwarzane są na co dzień: ze spalin samochodów, czy kotłów węglowych w domach jednorodzinnych. Drugi czynnik - jak wskazują eksperci - to wyżowa, bezwietrzna pogoda. Pyły nie rozprzestrzeniają się wtedy do góry, tylko poziomo, czyli de facto, bez wiatru, stoją w miejscu. W skład pyłu zawieszonego wchodzą m.in. siarka, metale ciężkie, silnie toksyczne chemiczne związki organiczne. Jak sprawdzić jakość powietrza? Powtórka z historii? Sytuacja w ostatnich dniach w Polsce w związku z potężnym smogiem porównywana jest do tzw. wielkiego smogu londyńskiego. Utrzymywał się on w stolicy Wielkiej Brytanii od 5 do 9 grudnia w 1952 roku i doprowadził do śmierci ponad 4 tys. mieszkańców. W kolejnych tygodniach z powodu zanieczyszczonego powietrza w Wielkiej Brytanii umierały kolejne osoby, Dziś, po ponad 60 latach, szacuje się, że w wyniku wielkiego londyńskiego smogu zmarło ponad 12 tys. osób. Większość zgonów była spowodowania niewydolnością płuc i silnymi uszkodzeniami układu oddechowego powstałymi w wyniku wdychania londyńskiego smogu. Ofiarami zanieczyszczonego powietrza w Wielkiej Brytanii byli przede wszystkim ludzie młodzi i osoby starsze. Narodowy serwis meteorologiczny Wielkiej Brytanii dokładnie opisał tę sprawę TUTAJ Organizatorzy kampanii "Czyste powietrze" w Katowicach wyliczyli, że mieszkańcy stolicy woj. śląskiego, oddychając smogiem, wdychają rocznie tyle rakotwórczego benzoapirenu, ile znajduje się w 2580 papierosach. Dla zobrazowania - to tak, jakby wypalali siedem papierosów dziennie. Szacuje się, że z powodu zanieczyszczonego powietrza umiera ponad 360 katowiczan rocznie. Zalecenia WHO Zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia dotyczące stężenia pyłów zawierają kolejno normy: dla PM 10 - 20 mikrogramów na metr sześcienny dla stężenia rocznego (w Polsce norma wynosi 40 mikrogramów na metr sześcienny) oraz 50 mikrogramów na metr sześcienny dla normy średniodobowej (obowiązująca w Polsce norma), dla PM 2,5 - 10 mikrogramów na metr sześcienny dla stężenia rocznego (w Polsce norma wynosi 20 mikrogramów na metr sześcienny) oraz 25 mikrogramów na metr sześcienny dla normy średniodobowej (obowiązująca w Polsce norma). Dane dostępne są TUTAJ Warto jednak zaznaczyć, że pierwszy poziom ostrzegania obowiązuje w Polsce dopiero przy 200 mikrogramach pyłu na metr sześcienny powietrza, a poziom alarmowy ogłaszany jest przy 300 mikrogramach na metr sześcienny. W innych krajach europejskich poziom alarmowy jest znacznie niższy, ogłasza się go już przy 80-100 mikrogramach na metr sześcienny dla PM 10. Gdyby obowiązywały u nas standardy brytyjskie czy francuskie, w polskich miejscowościach obowiązywałby permanentny stan alarmowy. Szczegółowe informacje na temat poziomów alertowych w Polsce znajdziesz TUTAJ